Lüks elektrikli araç pazarı daralıyor
Bundan sadece birkaç yıl önce, Ford Motor, F-150 Lightning elektrikli pikap kamyonetiyle büyük bir başarı yakaladığını düşünüyordu. Ancak eylül ayı sonunda, ABD’de Kongre ve Başkan Trump elektrikli araç satın alımında uygulanan hükümetin vergi desteklerini kaldırdı, bu da satışlarda keskin bir düşüşe yol açtı; özellikle Lightning gibi büyük ve pahalı modellerde. Şimdi Lightning’in geleceği belirsiz. Fiyatı 55 bin dolardan başlayan ve ek özelliklerle birlikte 85 bin doların üzerine çıkabilen bu kamyonetin üretimini Ford durdurdu ve üretimin ne zaman, hatta yeniden başlayıp başlamayacağı konusunda bir açıklama yapmıyor.
Tüketicilerin tercihi değişiyor
Lightning’in yaşadığı zorluklar, daha büyük bir değişimin parçası. Uzun yıllar boyunca Amerikalıların satın aldığı elektrikli araçların çoğu Tesla Model S, GMC Hummer ve Porsche Taycan gibi lüks modellerdi; bunların hepsi genellikle 80 bin doların üzerinde satılıyordu. Ama bu hızla değişiyor. Pahalı elektrikli araçların satışları durdu ve alıcılar 35 bin dolar civarında başlangıç fiyatına sahip Chevrolet Equinox ve Hyundai Ioniq 5 gibi modellere yöneliyor.
Ford gibi General Motors da Hummer EV’nin üretimini durdurdu. Bu modeli ve diğerlerini üreten Michigan fabrikasının ocak ayında yeniden açılması planlanıyor ancak günde iki vardiya yerine bir sekiz saatlik vardiya ile çalışacak. G.M. ayrıca elektrikli Cadillacların üretimini de yavaşlatıyor. G.M.’nin CEO’su Mary T. Barra, “Gerçek elektrikli araç talebinin ne olduğunu gerçekten gelecek yılın başlarında öğreneceğiz” dedi
Elektrikli araç öncüsü Tesla, üç lüks aracının üretimini önemli ölçüde azalttı. Honda, Acura ZDX spor arazi aracının üretimini durdurdu. Stellantis, piyasaya çıkmadan önce elektrikli Ram pikap modelini iptal etti. Yeni bir otomobil üreticisi olan Rivian, premium elektrikli SUV ve pikaplarının üretimini yavaşlatıyor ve gelecek yıl piyasaya çıkması beklenen daha düşük fiyatlı bir model için hazırlanıyor. Şirket kısa süre önce yaklaşık 600 işçiyi işten çıkardı ve üçüncü çeyrekte 1,2 milyar dolar kaybetti.
Avrupa’da da planlar değişiyor
Avrupalı otomobil üreticileri de değişen sektör manzarası ve Trump’ın uyguladığı ithalat tarifeleri nedeniyle planlarını değiştiriyor. Mercedes-Benz ABD’de lüks sedan ve SUV’lerinin elektrikli versiyonlarını satıyordu ancak yakın zamanda bunların ithalatını durduracağını açıkladı. Volkswagen ise Almanya’da üretilen üst sınıf elektrikli van modeli ID.Buzz’un üretimini yavaşlattı.
Volkswagen tarafından kontrol edilen Alman spor otomobil üreticisi Porsche, eylül ayında birkaç yeni elektrikli aracın geliştirilmesini durdurduğunu ve yeni benzinli modeller eklemek için büyük harcamalar yapacağını duyurdu. Stratejisindeki bu değişiklikler şirketin mali durumunu olumsuz etkiledi. Porsche, üçüncü çeyrekte neredeyse bir milyar euro (1,1 milyar dolar) işletme zararı açıkladı.
New York Times’a konuşan Volkswagen ve Porsche’nin CEO’su Oliver Blume, “Özel üretim elektrikli araçlara yönelik talepte net bir düşüş gördük ve bunu dikkate alıyoruz” dedi. Çoğu Batılı otomobil üreticisi için elektrikli araç pazarındaki düşüşün iyi bir yanı var. Tesla hariç çoğu üretici bu modellerde, özellikle de lüks olanlarda, para kaybediyordu. Ancak şimdi satışların azalması, kayıpların da azalacağı anlamına geliyor.
Ekim ayında ABD elektrikli araç satışları, J.D. Power tahminlerine göre geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 33 düşerek 64 bin 500’e geriledi. F-150 Lightning satışları yüzde 12 düşerek 1.543 araca indi. Acura sadece 25 ZDX sattı; geçen yıl bu sayı 1.200’ün üzerindeydi. Pazar araştırma şirketi Edmunds’ta içgörülerden sorumlu başkan yardımcısı Jessica Caldwell, “Birçok kişi yüksek segment lüks elektrikli araç pazarının sürdürülebilir olacağını ve büyümeye devam edeceğini düşünüyordu” dedi.
