Trump’tan Amerikalılara en az 2 bin dolarlık gümrük vergisi temettüsü sözü
ABD Başkanı Donald Trump Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda, gümrük vergilerinden elde edilen gelirle Amerikalılara “en az 2000 dolar” doğrudan ödeme yapacağını duyurdu. Trump, bu ödemelerle hem vergi mükelleflerini ödüllendireceğini hem de ABD’nin ulusal borcunu azaltacağını belirtti. Bu açıklama, Trump’ın gümrük vergisi politikasının Yüksek Mahkeme’de yasal inceleme sürecinden geçtiği bir döneme denk geldi.
Trump, Truth Social paylaşımında gümrük vergisi politikasına karşı çıkanları “aptallar” olarak nitelendirdi. Bu çıkış, hem muhafazakâr hem de liberal Yüksek Mahkeme yargıçlarının yönetimin Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası’nı (International Emergency Economic Powers Act - IEEPA) kullanarak tarifeleri uygulama biçimini sorgulamasından birkaç gün sonra geldi.
Trump, vaat ettiği 2000 doların “yüksek gelirli kişilere” verilmeyeceğini söyledi ancak hangi gelir düzeyinin bu ödemeden muaf tutulacağını açıklamadı. Gönderide ayrıca bu ödemelerin ne zaman ve hangi yöntemle yapılacağına dair herhangi bir detay yer almadı.
Yüksek Mahkeme süreci devam ediyor
Trump’ın açıklaması, Yüksek Mahkeme’nin gümrük vergilerinin yasal dayanağına ilişkin iki ayrı davayı dinlemesinden kısa bir süre sonra geldi. Trump, başta Kanada, Meksika ve Çin gibi ticaret ortaklarına yönelik tarifeleri artırmış, ardından bu politikayı Nisan ayında yaptığı “Kurtuluş Günü” duyurusuyla neredeyse tüm yabancı ülkelere genişletmişti.
Her ne kadar yönetim bazı “karşılıklı” vergilerde geri adım atsa da Trump bireysel ülkelere yönelik yeni vergi oranları açıklamayı sürdürdü. Bu geniş kapsamlı vergiler, IEEPA yasası kullanılarak yürürlüğe sokuldu. Ancak hem muhafazakâr hem de liberal yargıçlar, hükümetin bu uygulamayı savunan argümanlarına şüpheyle yaklaştı.
Trump, geçtiğimiz hafta CBS’in “60 Minutes” programında yaptığı açıklamada, Yüksek Mahkeme’nin tarifeleri iptal etmesi halinde bunun “çok üzücü bir gün” olacağını söyleyerek, “Bence ülkemiz ölçülemez şekilde zarar görür. Ekonomimiz çöker.” ifadelerini kullandı.
“Trilyonlarca dolar gelir elde ediyoruz”
Trump, ABD’nin “trilyonlarca dolar kazandığını ve yakında 37 trilyon dolarlık devasa borcunu ödemeye başlayacağını” iddia etti. Hazine Bakanlığı verilerine göre ABD, 2025 mali yılında gümrük vergilerinden yaklaşık 195 milyar dolar gelir elde etti.
Yale Budget Lab’e göre Trump’ın tarifeleri 2026-2035 yılları arasında toplamda 2,6 trilyon dolar getiri sağlayabilir. Ancak Yüksek Mahkeme, IEEPA’nın bu şekilde kullanılmasını anayasaya aykırı bulursa, bu gelirin yüzde 50’den fazlası ortadan kalkabilir. Buna rağmen yönetim, mevcut yasa iptal edilse dahi tarifeleri sürdürmek için başka yasal yollar arayacağını belirtiyor.
Hazine verilerine göre ABD’nin toplam ulusal borcu 38,1 trilyon doları aşmış durumda.
Beyaz Saray’dan farklı mesajlar
Hazine Bakanı Scott Bessent, Pazar günü ABC News kanalında katıldığı “This Week” programında, Trump ile Amerikalılara gümrük vergisi geliri üzerinden “temettü ödemesi” yapılması hakkında konuşmadığını söyledi. Bessent, bu tür bir ödemenin doğrudan nakit yerine, Trump’ın politika gündeminde yer alan vergi indirimleri şeklinde gerçekleşebileceğini ifade etti.
“2000 dolarlık temettü birçok farklı biçimde gelebilir” diyen Bessent, “Bahşişlerden vergi alınmaması, fazla mesaiye vergi uygulanmaması, Sosyal Güvenlik gelirlerinden vergi kesilmemesi, taşıt kredilerinin vergiden düşülmesi gibi düzenlemeler başkanın vergi paketinde yer alıyor.” açıklamasında bulundu.
Bu düzenlemeler, Trump’ın Temmuz ayında imzaladığı “Büyük Güzel Yasa” (Big Beautiful Bill) adlı harcama paketinin bir parçası olarak yürürlüğe girmişti.
Gümrük vergilerine dayalı ödeme tartışması
Trump daha önce de gümrük vergilerine dayalı nakit ödemeler önermişti. Ancak bu tür ödemelerin ithal mallarda fiyat artışına yol açabileceği yönünde eleştiriler var.
Temmuz ayında Missouri Senatörü Josh Hawley, Amerikalılara 600 dolarlık iade çekleri gönderilmesini öngören bir yasa tasarısı sunmuştu. Trump ise Ekim ayında benzer bir fikir ortaya atarak, “Halkımıza bir dağıtım yapabiliriz, bu Amerika halkına bir tür temettü gibi olur.” ifadelerini kullanmıştı. Trump, bu çeklerin muhtemelen 1000 ila 2000 dolar arasında olacağını söylemişti.
