Çin ekonomisindeki yavaşlama ve konut fiyatlarındaki düşüş ekimde derinleşti
Çin ekonomisi, ABD ile yaşanan tarife geriliminin yarattığı belirsizlik ve iç talepteki zayıflığın etkisiyle ekim ayında da ivme kaybetti. Üretim, tüketim ve yatırımlardaki yavaşlama sürerken gayrimenkul sektöründe uzun süredir devam eden finansman sorunları konut fiyatlarına aşağı yönlü baskı yapmayı sürdürdü. Ulusal İstatistik Bürosu’nun açıkladığı veriler, ekonominin hem reel sektör hem de konut piyasası tarafında zayıf seyrini koruduğunu gösterdi.
Ekim ayında sanayi üretimi yıllık bazda yüzde 4,9 arttı ancak bu oran eylülde kaydedilen yüzde 6,5’lik artışın gerisinde kaldı. Yıllık cirosu 20 milyon yuanın üzerinde olan sanayi işletmelerinin üretim çıktılarının hesaplandığı endeks, yıl boyunca dalgalı bir seyir izledi. Sanayi üretimi ocak ve şubat aylarında yüzde 5,9, martta yüzde 7,7, nisanda yüzde 6,1, mayısta yüzde 5,8, haziranda yüzde 6,8, temmuzda yüzde 5,7 ve ağustosta yüzde 5,2 artmıştı.
Tüketimde ve yatırımlarda ivme kaybı
Tüketimin göstergesi kabul edilen perakende satışlar ekimde yıllık bazda yüzde 2,9 arttı. Bu oran, ağustostaki yüzde 3’lük artışın altında kaldı. Perakende satışlar ocak ve şubat aylarında yüzde 4, martta yüzde 5,9, nisanda yüzde 5,1, mayısta yüzde 6,4, haziranda yüzde 4,8, temmuzda yüzde 3,7 ve ağustosta yüzde 3,4 artmıştı.
Altyapı, taşınmazlar, makine ve donanım harcamalarını içeren sabit sermaye yatırımları, ocak-ekim döneminde yüzde 1,7 düştü. Böylece eylül ayındaki yüzde 0,5’lik artış yılın 10 ayında gerilemeye dönmüş oldu. Gayrimenkul sektöründeki zayıflık sabit sermaye yatırımlarındaki düşüşü belirgin şekilde etkiledi. Gayrimenkul yatırımları 2025’in 10 ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 14,7 azalırken 9 aydaki yüzde 13,9’luk düşüşten daha hızlı geriledi. Metrekare bazında yeni konut satışı da 10 ayda yüzde 6,8 düştü.
Konut fiyatları 70 kentin çoğunda geriledi
Gayrimenkul sektöründeki finansman sıkıntıları ve yatırımlardaki azalma konut fiyatlarındaki düşüşü ekimde de hızlandırdı. Ulusal İstatistik Bürosu’nun konut fiyat endeksine göre ekimde büyük ve orta ölçekli 70 kentin çoğunda yeni ve ikinci el konut fiyatları geriledi.
Yeni konut fiyatları, birinci kuşak olarak tanımlanan Pekin, Şanghay, Guangcou ve Şıncın’da yıllık yüzde 0,8 düşerken ikinci kuşak kentlerde yüzde 2, üçüncü kuşak kentlerde ise yüzde 3,4 geriledi. Ülkenin en büyük nüfuslu kenti Şanghay, yüzde 5,7’lik artışla birinci kuşak kentler arasında istisna oluşturdu.
İkinci el konut fiyatları da birinci kuşak kentlerde yıllık yüzde 4,4, ikinci kuşak kentlerde yüzde 5,2 ve üçüncü kuşak kentlerde yüzde 5,7 düştü. Yeni konut fiyatları Nisan 2022’den bu yana aralıksız düşüyor. Kovid-19 sonrası daralan emlak piyasası ve sektörün borç sorunları fiyatlar üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor.
Tedbirler genel eğilimi değiştirmedi
Merkezi hükümet son aylarda konut piyasasını desteklemek için kredi faizlerinde ve asgari peşinat ödemelerinde indirime gitmişti. Yerel yönetimler ise vergilerin azaltılmasından düzenlemelerin gevşetilmesine ve satışların sübvanse edilmesine kadar geniş bir yelpazede adımlar atmıştı. Ancak alınan bu önlemler konut fiyatlarındaki düşüş eğilimini henüz tersine çeviremedi.
Ülkede kentlerdeki işsizlik oranı ise sınırlı iyileşme gösterdi. Eylül sonunda yüzde 5,2 olan işsizlik ekim itibarıyla yüzde 5,1’e geriledi. İşsizlik oranı ocakta yüzde 5,2, şubatta yüzde 5,4, martta yüzde 5,2, nisanda yüzde 5,1, mayıs ve haziranda yüzde 5, temmuzda yüzde 5,2 ve ağustosta yüzde 5,3 olmuştu.
