Hazine ve Maliye Bakanlığı 10 ayda 50 bin mükellefi inceledi
Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu yılın 10 ayında yaklaşık 50 bin mükellef üzerinde inceleme yaptı. Bakanlık verilerine göre vergilemede etkinlik artırılarak kayıt dışılıkla mücadele kararlılıkla sürdürülürken, çok kaynaklı veriler yapay zeka destekli sistemlerle analiz edilerek riskli alanlara yoğunlaşıldı. Kayıt dışı faaliyetlere yönelik cezalar yükseltilirken usulsüzlükle mücadelede yeni uygulamalar devreye alındı. Akaryakıt sektöründe kayıt dışılığı azaltmak amacıyla Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi bu yıl kullanıma alındı.
Yılın 10 ayında gerçekleştirilen incelemelerde önerilen vergi ve ceza tutarı 220 milyar lirayı aştı. 2025’te devreye alınan e-İnceleme Sistemi ile süreçler dijital ve hızlı biçimde yürütüldü. Bu kapsamda 83 bin izaha davet işlemi yapılırken toplam 6 milyar lira vergi tahakkuk ettirildi.
Belge düzeni ve KDV oranlarının kontrolü için 2024 yılında 1 milyon 125 bin saha denetimi yapılmıştı. Bu yılın ilk 9 ayında ise 1 milyon 110 bin saha denetimi gerçekleştirildi. 2024’te yasalaşan hasılat tespiti uygulaması da bu yıl fiilen hayata geçirildi ve 9 ayda 253 bin denetim yapıldı.
Gelir ve matrah beyanlarında artış kaydedildi
Geçen yıl kurumlar vergisi beyannamelerine yönelik “Beyanname Gözetim Programı” başlatıldı. Bu kapsamda 40 bin mükelleften 17 bin 437’si matrahlarını toplam 32 milyar lira artırdı. “Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı” kapsamında ise daha önce gelir bildirmeyen 10 bin şirket ortağı riskli mükellef olarak belirlendi. Özellikle 2 bin 843 mükellef matrahını 15 milyar lira artırdı.
Mekansal Veri Analizi Programı ile gayrimenkullerin gerçek alım satım bedellerinin tespiti amacıyla yürütülen çalışmalar sonucunda son 6 ayda mükelleflerce 1,2 milyar lira ilave harç beyan edildi ve ödendi.
Bu yıl beyanname sayılarında da artış görüldü. 2024 yılına ilişkin kira, ücret, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlara yönelik beyanname sayısı yüzde 24 artışla 2 milyon 248 bine yükseldi. Hesaplanan vergi iki katına çıktı. Bu yıl 473 bin mükellef ilk kez beyanname verdi. Gayrimenkul sermaye iradı mükellef sayısı ise 2022’deki 2 milyon 250 bin seviyesinden yaklaşık 1 milyon artarak Eylül 2025 itibarıyla 3 milyon 200 bine ulaştı.
Gelir vergisi beyannamelerinde yükseliş sürdü
Ticari, zirai ve serbest meslek kazançlarında gelir vergisi beyannamesi veren mükellef sayısı 2,7 milyonun üzerine çıktı. Beyan edilen vergi tutarı da yüzde 90 artarak 143,7 milyar liraya yükseldi. Gelir vergisi beyanname sayısı 2022’de 3,8 milyon, 2023’te 4,4 milyon olmuştu. Bu sayı 2024’te 5 milyona ulaştı. Program döneminde her yıl hesaplanan vergi miktarının iki katına çıkması dikkat çekti.
Bakanlık ayrıca mükellef haklarının korunması amacıyla vergi incelemelerinde uygulanacak denetim standartlarına ilişkin çalışmaları tamamladı. Bu standartların gelecek günlerde yayımlanması bekleniyor.
