Geliri olmayan bir şirketin kurucuları nasıl milyarder oldu?
12 yıllık nükleer fisyon şirketi Oklo'nun hisseleri, yapay zeka patlamasına güç sağlayacak nükleer enerjinin potansiyeli etrafında oluşan heyecan sayesinde, geçen hafta yüzde 47 ve son altı ayda yüzde 400'ün üzerinde değer kazandı. Hisselerdeki son yükseliş, ABD ve İngiltere hükümetlerinin geçen hafta perşembe günü yapay zeka, kuantum bilişim ve nükleer enerjiye yaklaşık 350 milyar dolarlık iki yönlü yatırım yapma anlaşması imzalamasının ardından gerçekleşti. Bu artışa rağmen, nükleer anlaşmaların Oklo'ya doğrudan fayda sağlayıp sağlamayacağı net değil.
Santa Clara merkezli şirket, pazartesi günü ABD Enerji Bakanlığı'nın kontrolündeki Idaho Ulusal Laboratuvarı'nda ilk nükleer santralinin temelini attı. Piyasa kapanışında Oklo'nun piyasa değeri 21 milyar dolar olarak gerçekleşti. Oklo'nun yükselişi, CEO olan Jacob DeWitte ve COO olan Caroline Cochran adlı karı-koca kurucuları yeni milyarderler haline getirdi.
Her birinin serveti 1,7 milyar dolar
Çift, DeWitte'in MIT'de nükleer mühendislik alanında doktora öğrencisiyken 2013 yılında şirketi kurdu. 2010 yılında MIT'den nükleer mühendislik alanında yüksek lisans derecesiyle mezun olan Cochran, pazarlama ve mühendislik danışmanı olarak çalışmayı yeni tamamlamıştı. Bu isim, iki milyar yıl önce kendi kendine sürdürülebilir fisyon geçirmesi ile ünlü Gabon'un Oklo bölgesindeki uranyum bakımından zengin maden yataklarından geliyor. Forbes'un tahminlerine göre her bir kurucu, Oklo'daki toplam yüzde 16 hisseleri ve hisse satışlarından elde ettikleri yaklaşık 30 milyon dolar ile şu anda 1,7 milyar dolarlık bir servete sahip. 42 yaşındaki Cochran, ABD'deki sadece kendi çabalarıyla milyarder olan yaklaşık 40 kadın arasında ve 50 yaşın altındaki sadece altı kadından biri.
Trump desteği
Hisse senetlerinin değerinin hızla artmasına ve ilk enerji santralinin temelinin atılmasına rağmen, şirket henüz herhangi bir gelir elde edemedi ve ikinci çeyrekte yaklaşık 25 milyon dolar, haziran ayında sona eren yılda ise 55 milyon dolar zarar etti. Oklo'nun yönetim kurulunda şubat ayında hükümet görevine atanana kadar görev yapan Enerji Bakanı Chris Wright ile uzun süredir devam eden bir ilişkisi var. Bu da muhtemelen Donald Trump'ın açık desteğini almaya yardımcı olmuş olabilir. Mayıs ayında Oval Ofis’te Trump'ın nükleer enerji geliştirmeyi hızlandırmak için başkanlık kararnamelerini imzaladığı sırada DeWitte Trump’a, “Pazar buna ihtiyaç duyuyor ve bunu istiyor. Nükleer enerji, enerji hakimiyetinin bir tezahürüdür” dedi.
ABD Enerji Bakanlığı, 4 Temmuz 2026 tarihine kadar üç yeni küçük ölçekli nükleer reaktör tasarımı için aceleci bir zaman çizelgesi hazırladı. Oklo'nun hükümetle ilişkisi her zaman iyi değildi. 2022'de, ABD Nükleer Düzenleme Komisyonu, Oklo'nun reaktör başvurusu hakkında NRC ile yeterince bilgi paylaşmaması nedeniyle başvuruyu kısmen reddetti.
Altman’la bağları
Oklo, geçen yıl Oklo'yu halka arz eden SPAC AltC'nin kurucu ortağı ve eş lideri Sam Altman ile de güçlü bağlara da sahip. Altman, 2015'ten bu yıl nisan ayına kadar Oklo'nun yönetim kurulu başkanlığı görevini de yürüttü. Altman, istifa nedenini “Oklo'nun, özellikle yapay zeka uygulamalarını mümkün kılmak için temiz enerjiyi geniş ölçekte kullanmak üzere stratejik ortaklıklar aradığı bir dönemde, Oklo ve OpenAI'ın bir anlaşma yapmasını kolaylaştırmak” olarak açıkladı.
Altman aynı zamanda büyük bir hissedar ve tahmini 880 milyon dolarlık hisseye sahip. Bu hisselerin çoğu, 2021 yılında AltC'nin kurucu hisselerini hisse başına 0,002 dolardan satın almasından geliyor. Bu 70 bin kattan fazla bir yatırım getirisi anlamına geliyor ve belki de onun şimdiye kadarki en iyi getirisi. AltC'de OpenAI'ın işletme müdürü Brad Lightcap da yer almıştı ancak Oklo'da hala bir rolü olup olmadığı bilinmiyor
Oklo'nun uzun vadeli hedefi, yavaş nötronlar ve genellikle su kullanan geleneksel reaktörler yerine, daha hızlı hareket eden nötronları kullanarak atom çekirdeklerini parçalayıp enerji üreten hızlı fisyon santralleri aracılığıyla nükleer enerji üretmektir. Oklo, bu santralleri kendisi tasarlayıp, inşa edip ve işletmeyi planlıyor.
Yine de gelir eksikliğine rağmen şirketin, birçok hayranı var. Hisse senedini takip eden Wall Street analistlerinin üçte ikisinden fazlası hisseyi satın alınması gereken bir hisse olarak değerlendirirken, perakende yatırımcıların yüzde 90'ı uzun vadeli pozisyon tutuyor. Oklo'ya yönelik yatırımcıların coşkusu ve halka arzlar için daha güçlü bir pazar, diğer nükleer enerji girişimlerinin de halka açılmasının önünü açabilir. Ancak rekabetin kızışması ve gelirlerin hala yıllar sonra elde edilebileceği düşünülürse, temkinli olmak için nedenler var.
