Avrupa'da 2025’in ilk çeyreği: Cüzdan küçüldü, ekonomi büyüdü
Hanehalkı kullanılabilir geliri, hanelerin vergiler ve sosyal güvenlik katkıları düşüldükten sonra harcamaya hazır oldukları toplam para miktarı. Bu gelir ihtiyaçları karşılamak veya tasarruf etmek için kullanılıyor. OECD’ye göre, maddi yaşam kalitesinin nesnel bir ölçüsü...
Euronews’un araştırmasına göre, 2025’in ilk çeyreğinde, 16 Avrupa ülkesi arasında, on ülkede kişi başına düşen reel hanehalkı gelirinde düşüş oldu, altı ülkede artış kaydedildi. Macaristan, yüzde 1,9 artışla en güçlü büyümeyi kaydetti. Belçika (yüzde 1,3), Danimarka ve İtalya (yüzde 1’er) ile Macaristan’ı izledi. En büyük düşüş vergi rejimindeki değişiklikten kaynaklanan artan vergi ödemeleri nedeniyle yüzde 4,5 ile Portekiz’de oldu.
Kişi başı gelir artışında İrlanda öne çıkıyor
Kişi başına düşen reel GSYİH ise, 27 Avrupa ülkesinin 20’sinde arttı, yedi ülkede küçük oranlarda düşüş gösterdi. Avrupa Birliği’nde (AB) kişi başına düşen reel GSYİH yüzde 0,5 artarken, İrlanda yüzde 7 ile en büyük artışı kaydetti, onu yüzde 2 ile İzlanda izledi. Türkiye’de de kişi başına düşen reel GSYİH Polonya ile birlikte yüzde 0,8 arttı
Servet adaletsizliğinde İsveç sürprizi
Kişi başı gelir artıyor ama bölüşüm adil mi? Euronews bu konuda 2025’in ilk çeyreği verileriyle Avrupa’nın pek parlak durumda olmadığını vurguluyor. Euro Bölgesi’nde en varlıklı yüzde 5’lik kesim, net hanehalkı servetinin yüzde 44,5’ine sahip. Avrupa Merkez Bankası verilerine göre, 2025’in ilk çeyreğinde, Euro Bölgesi’ndeki hanehalklarının en zengin yüzde 10’u ise toplam net servetin yüzde 57,4’üne sahipken, hanehalklarının en fakir yüzde 50’lik kesimi servetin yalnızca yaklaşık yüzde 5’ine sahip. Bu rakamlar, Avrupa genelindeki servet dağılımındaki dikkat çekici eşitsizliği ortaya koyuyor.
Peki, servet ülkelerde nasıl dağılıyor? Avrupa genelinde hangi ülkeler en yüksek ve en düşük servet eşitsizliği puanlarına sahip?
UBS’nin 2025 Küresel Servet Raporuna göre, sürpriz bir ülke karşımıza çıkıyor. İsveç 0,75’lik Gini puanıyla en yüksek servet eşitsizliğine sahip ülke, Slovakya ise 0,38 ile en düşük Gini puanına sahip.
Peki, birçok alanda sosyal eşitlik modeli olarak tanımlanan İsveç, neden servet dağılımında Avrupa’nın en eşitsiz ülkesi?
Stockholm merkezli düşünce kuruluşu Arena Idé’nin başkanı Dr. Lisa Pelling’e göre bunun son yıllarda bir dizi servet vergisinin kaldırılması ile miras ve mülk vergisinin olmaması gibi birkaç nedeni var. Şirketler üzerindeki çok düşük vergilere dikkat çeken Pelling, bunun "zenginlerin daha da zenginleşmesi için birçok olasılık" yarattığını belirtiyor.
Gini katsayısı, bir ülkedeki servet eşitsizliğini 0 ile 1 arasında bir değerle ölçüyor ve daha yüksek bir değer daha fazla eşitsizliği temsil ediyor.
İsveç’ten sonra Türkiye 0,73 puan ile geliyor ve 0,7 puanın üzerindeki Kıbrıs, Çekya, Letonya gelir adaletsizliğinin yüksek olduğu ülkeler. Adil dağılımda Slovakya’yı 0,5’in altındaki Gini katsayılarıyla Belçika ve Malta takip ediyor.
Almanya ve İtalya’da en zengin yüzde 5 servette yüzde 60 pay sahibi
En zengin yüzde 5’in payı servet dağılımının bir başka iyi göstergesi... ECB’ye göre bu konuda en düşüğü yüzde 30,8 ile Malta, onu Kıbrıs (yüzde 31,4), Hollanda (yüzde 32,8), Yunanistan (yüzde 33) ve Slovakya (yüzde 34,4) izliyor. Toplumdaki yüzde 5’in payı bakımından servet eşitsizliğinin en yüksek olduğu ülke yüzde 54 ile Letonya...
En zengin yüze 10’a baktığımızda; Almanya ve İtalya’da yüzde 60’ın üzerinde paya sahipler.
Avrupa’da kişi başına düşen reel hanehalkı geliri nasıl değişti?
(2025’in birinci çeyreğinde, bir önceki yıla göre değişim, %)
| Ülke | Değişim (%) |
|---|---|
| Macaristan | 1,9 |
| Belçika | 1,3 |
| Danimarka | 1,0 |
| İtalya | 1,0 |
| Hollanda | 0,3 |
| Fransa | 0,2 |
| OECD | 0,1 |
| Polonya | -0,1 |
| İspanya | -0,2 |
| Finlandiya | -0,4 |
| Almanya | -0,4 |
| İsveç | -1,3 |
| Birleşik Krallık | -1,3 |
| Çekya | -1,5 |
| Yunanistan | -1,9 |
| Avusturya | -2,1 |
| Portekiz | -4,5 |
Kaynak: OECD, Euronews
Kişi başına düşen reel GSYİH en çok İrlanda’da arttı
(2025’in birinci çeyreğinde, bir önceki yıla göre değişim, %)
| Ülke | Değişim (%) |
|---|---|
| İrlanda | 7,0 |
| İzlanda | 2,0 |
| Polonya | 0,8 |
| Türkiye | 0,8 |
| Çekya | 0,7 |
| Litvanya | 0,5 |
| AB | 0,5 |
| Birleşik Krallık | 0,5 |
| İspanya | 0,4 |
| Estonya | 0,4 |
| İtalya | 0,4 |
| İsviçre | 0,3 |
| Almanya | 0,3 |
| Belçika | 0,3 |
| Letonya | 0,3 |
| Slovakya | 0,2 |
| Hollanda | 0,2 |
| OECD | 0,1 |
| Avusturya | 0,1 |
| Yunanistan | 0,1 |
| Fransa | 0,1 |
| Finlandiya | 0,0 |
| Macaristan | -0,0 |
| Norveç | -0,2 |
| İsveç | -0,3 |
| Portekiz | -0,6 |
| Slovenya | -0,9 |
| Lüksemburg | -1,3 |
| Danimarka | -1,4 |
Kaynak: OECD, Euronews
Servet eşitsizliğinde İsveç ile Türkiye öne çıkıyor
(Gini katsayısına göre Avrupa’da servet eşitsizliği, 2024)
| Ülke | Gini katsayısı |
|---|---|
| İsveç | 0,75 |
| Türkiye | 0,73 |
| Kıbrıs | 0,72 |
| Çekya | 0,72 |
| Letonya | 0,70 |
| Almanya | 0,68 |
| Avusturya | 0,68 |
| İsviçre | 0,67 |
| İrlanda | 0,67 |
| Hollanda | 0,65 |
| Norveç | 0,65 |
| Estonya | 0,64 |
| Litvanya | 0,62 |
| Finlandiya | 0,62 |
| Hırvatistan | 0,61 |
| Bulgaristan | 0,61 |
| Portekiz | 0,61 |
| Yunanistan | 0,60 |
| Danimarka | 0,60 |
| Romanya | 0,59 |
| Fransa | 0,59 |
| Birleşik Krallık | 0,58 |
| İtalya | 0,57 |
| Polonya | 0,57 |
| Slovenya | 0,56 |
| İspanya | 0,56 |
| Macaristan | 0,56 |
| Lüksemburg | 0,55 |
| Malta | 0,48 |
| Belçika | 0,47 |
| Slovakya | 0,38 |
Kaynak: UBS Küresel Servet Raporu 2025, Euronews
Gündemi, Forbes Türkiye WhatsApp kanalından takip etmek için tıklayın.
