54 milyarder yaratan sekiz halka açık şirket

Ocak 2025’te, ChatGPT ve Gemini gibi rakiplerle yarışacak Claude 4 sohbet botunu piyasaya sürmeye hazırlanırken, yapay zeka girişimi Anthropic, 60 milyar doların üzerinde bir değerleme ile yatırım aldığını açıkladı. Bu anlaşma, dört yıllık şirketi anında dünyanın en değerli yapay zeka şirketlerinden biri haline getirdi ve yedi kurucu ortağının tamamını milyarder yaparak Anthropic’i Amerikan şirketlerinin başka bir ligine taşıdı: Milyarder fabrikaları.

Çoğu büyük şirket, tek bir milyarder çıkarabildiğinde kendini şanslı sayar. Bazıları bir kurucu ortağı ya da erken dönem yatırımcıyı da üç virgüllü kulübe sokacak kadar başarılı olur. Bir avuç şirket ise bir ya da iki erken çalışanını süper zengin yaptı. Ama asıl şanslı olanlar, çok sayıda milyarder yaratmış mega şirketler. Amerika’daki 680 kendi servetini inşa etmiş milyarderin 54’ü, servetlerini esas olarak yalnızca sekiz şirketten birine borçlu.

Çoğu teknoloji şirketleri

Bunların çoğu tüketici odaklı teknoloji şirketleri. Anthropic ve sekiz milyarderi bulunan AppLovin gibi gibi bazıları son bir yılda yatırımcıların yapay zeka çılgınlığı sayesinde hisseleri adeta uçuşa geçen genç girişimler. Anthropic, 2025’e bildirilen 18 milyar dolarlık bir değerleme ile başladı; eylülde ise şirket, 183 milyar dolarlık değerleme üzerinden 13 milyar dolarlık bir yatırım turu açıkladı. AppLovin hisseleri ise 2021’de Nasdaq’ta halka açıldığından bu yana yüzde binden fazla yükseldi; yalnızca 2025’te yüzde 100 artarak şirketin piyasa değerini yaklaşık 250 milyar dolara taşıdı.

Diğer 'milyarder üreticisi' şirketler ise Meta, Google ve Microsoft gibi herkesin bildiği isimler. Bu teknoloji şirketleri, onlarca yıl süren hisse fiyatı artışlarıyla kurucularını ve büyük yatırımcılarını zaten zengin ediyordu. Şimdi ise ABD borsası rekor seviyelerdeyken ve bu şirketler yapay zekaya büyük bahisler oynarken, her zamankinden daha fazla ve daha zengin milyarderlere sahipler. Microsoft’un kurucu ortağı Bill Gates uzun zamandır milyarder ancak eski bir yazılım geliştiricisi, eski bir CEO ve bu yıl itibarıyla mevcut CEO Satya Nadella da milyarderler arasına girdi. Meta, Mark Zuckerberg ve kurucu ortaklarının yanı sıra iki eski yönetici ve üç erken yatırımcıyı da milyarder yaptı.

Hiçbir şirket, Alphabet (Google’ın çatı şirketi) kadar çok Amerikalı milyarder yartmadı. Arama devi, 1998’deki kuruluşundan bu yana toplam değeri 600 milyar doların üzerinde olan on mevcut milyarder yarattı: iki kurucu ortak, bir eski CEO, bir mevcut CEO ve çok erken dönemde 100 bin dolarlık çek yazan bir Stanford profesörü de dahil olmak üzere altı yatırımcı. Diğer büyük milyarder üreticileri arasında bir bulut veri depolama şirketi ve yapay zeka girişimleri ile veri merkezlerine büyük yatırımlar yapan iki özel sermaye devi bulunuyor.

Beyaz Saray'ın müdavimleri

Bu milyarderler servetlerini uzun süredir inşa ediyordu ancak Washington’daki yeni dostluklar, son bir yılda birçoğunun servetini adeta turbo hızına çıkarmış gibi görünüyor. Bu patronlardan azımsanmayacak bir kısmı, Beyaz Saray’ın müdavim konukları oldu ve Silikon Vadisi’ni eleştiren ancak sonrasında buzları eriten ABD Başkan Donald Trump’ın gözüne girmeye çalıştı. 4 Eylül’de Beyaz Saray’da düzenlenen bir “teknoloji liderleri” yemeğinde Trump'ın etrafında Google, Oracle, Apple, Microsoft ve Meta’nın arkasındaki milyarderler vardı.

Elbette bir şirketin milyarder fabrikası haline gelmesi, öyle kalacağının garantisi değil. Yapay zeka patlamasının sembol isimlerinden Nvidia, ekim ayında kısa süreliğine 5 trilyon dolarlık rekor piyasa değerine ulaşarak iki yeni milyarder yarattığında bu sıralamaya girebilirdi. Ancak hisseler o zamandan bu yana yüzde 10 azaldı. Bu da üç kişiyi yeniden milyonerliğe düşürmeye yetti.

Google / Alphabet

10 milyarder · Toplam net servet: 618,2 milyar dolar

Larry Page (net servet: 255 milyar dolar) ve Sergey Brin (235 milyar dolar), 1998’de Google’ı Kaliforniya, Menlo Park’taki merhum arkadaşları Susan Wojcicki’nin garajında kurdu. Stanford Üniversitesi profesörü David Cheriton’un (21,5 milyar dolar) verandasında Page ve Brin’in sunumunu dinledikten sonra, Cheriton ve Sun Microsystems’in kurucu ortağı Andreas von Bechtolsheim (27,6 milyar dolar) şirkete meşhur 100 bin dolarlık çeklerini yazarak Google’ın ilk melek yatırımcıları oldu. Kısa süre sonra yatırımcı Kavitark Ram Shriram (3,7 milyar dolar) 250 bin dolar yatırdı. Ardından 1999’da Sequoia ve Kleiner Perkins gibi girişim sermayesi firmaları Google’a ortak oldu; bu da VC’ler John Doerr (20 milyar dolar), Mark Stevens (10,8 milyar dolar) ve Michael Moritz’i (7,7 milyar dolar) milyarder yaptı. CEO’lar da var: 2001–2011 arasında Google’ın ikinci CEO’su olarak görev yapan, Novell’den transfer edilen Eric Schmidt (35,4 milyar dolar) ve 2015’te CEO olan Sundar Pichai (1,5 milyar dolar).

Facebook / Meta

8 milyarder · 314 milyar dolar

2004’te Mark Zuckerberg (227 milyar dolar), Facebook’u Eduardo Saverin (36,4 milyar dolar) ve Dustin Moskovitz’in (11,3 milyar dolar) de aralarında olduğu birkaç oda arkadaşıyla birlikte kurdu. Şirket henüz birkaç aylıkken, Napster’ın kurucusu ve teknoloji dahisi Sean Parker (3 milyar dolar) Zuckerberg ve Saverin ile tanıştı; 24 yaşında şirketin başkanı oldu. Parker, Facebook 2012’de halka açıldığında şirketin yüzde 4’üne sahipti. Şirketini eBay’e sattıktan sonra PayPal’ın kurucusu Peter Thiel (27,5 milyar dolar), 2004’te Facebook’un ilk melek yatırımcısı olarak 500 bin dolar yatırdı. Jim Breyer (3,2 milyar dolar), 2005’te Accel Partners’ın 98 milyon dolar değerleme üzerinden yaptığı 12,7 milyon dolarlık Seri A yatırım turuna liderlik etti. Aynı dönemde Accel’de başka bir ortak olan Jeff Rothschild (3,2 milyar dolar), Facebook’un ölçeklenmesine yardımcı olmak üzere danışman olarak işe alındı; daha sonra altyapıdan sorumlu başkan yardımcısı oldu ve büyük miktarda Facebook hissesi kazandı. Sheryl Sandberg (2,4 milyar dolar), 2008’de Google’dan transfer edilerek operasyon direktörü olarak şirkete katıldı.

AppLovin

8 milyarder · 76,6 milyar dolar

Dijital reklam firması AppLovin, 2012’de Adam Foroughi (26,5 milyar dolar), Andrew Karam (10,5 milyar dolar) ve John Krystynak (5 milyar dolar) tarafından kuruldu. Aynı yıl yazılım mühendisi Vasily Shikin (3,5 milyar dolar), mühendislikten sorumlu başkan yardımcısı olarak şirkete katıldı. 2018’de özel sermaye yatırımcısı Herald Chen (2,6 milyar dolar), KKR’nin AppLovin’e 400 milyon dolar yatırım yapmasına öncülük etti. Chen, bir yıl sonra şirkete katıldı ve yaklaşık yüzde 1’e denk gelen hisse opsiyonları aldı. Hao Tang (9,8 milyar dolar) ve Ling Tang (13 milyar dolar) hakkında çok az şey biliniyor; bu ikili, paravan şirketler aracılığıyla halka arz öncesi dönemde AppLovin’in büyük yatırımcıları oldu ve sırasıyla yüzde 4 ve yüzde 5 hisseye sahip. Eduardo Vivas (5,7 milyar dolar) da AppLovin 2021’de halka açılmadan önce yatırım yaptı ve şu anda yaklaşık yüzde 2 hisseye sahip.

Anthropic

7 milyarder · 25,9 milyar dolar

Milyarder üreten şirketler arasında en genci olan Anthropic, 2021’de OpenAI'ın birkaç eski çalışanı tarafından kuruldu: kardeşler Daniela Amodei (3,7 milyar dolar) ve Dario Amodei (3,7 milyar dolar) ile Tom Brown, Jack Clark, Jared Kaplan, Sam McCandlish ve Christopher Olah (her biri 3,7 milyar dolar). Şirket, OpenAI’ın ChatGPT’si ve Google’ın Gemini’sine rakip olan Claude adlı sohbet botunu geliştirerek hızla yapay zeka yarışına katıldı. 2025’in başlarında 60 milyar doların üzerindeki değerlemeye ulaşan şirket, yedi kurucu ortağın tamamını milyarder yaptı.

Blackstone

6 milyarder · 68,5 milyar dolar

Stephen Schwarzman (48,3 milyar dolar) ve Peter Peterson (ö. 2018), 1985’te Blackstone Group’u kurdu. Şirket, başlangıçta birleşme ve satın almalar konusunda danışmanlık veren butik bir firmaydı. Jonathan Gray (9,7 milyar dolar), 1992’de üniversiteden yeni mezunken varlık yöneticisi olarak katıldı ve bugün operasyonlardan sorumlu başkan. J. Tomilson Hill (3,4 milyar dolar), 1993’te Lehman Brothers’ın eş CEO’luğundan ayrıldıktan sonra katıldı. Michael Chae (1,2 milyar dolar), 1997’de katıldı ve daha sonra şirketin finansını yönetmekle görevlendirildi. Joseph Baratta (1,2 milyar dolar), 1998’de Blackstone’a katıldı ve bugün küresel özel sermaye başkanı. Hamilton Tony James (4,8 milyar dolar) ise 2002’de Credit Suisse’ten transfer edilerek şirketin hızla büyüyen işlerini yönetmeye yardımcı oldu.

Microsoft

5 milyarder · 290,5 milyar dolar

Kişisel bilgisayarların yayılmasından faydalanmak isteyen Bill Gates (104 milyar dolar), 1975’te Harvard’dan ayrılarak Paul Allen (ö. 2018) ile Microsoft’u kurdu. Steve Ballmer (148 milyar dolar), Stanford MBA programını bırakarak 1980’de 30. çalışan olarak katıldı ve 2000–2014 yılları arasında CEO’luk yaptı. Yazılım geliştiren Charles Simonyi (8,2 milyar dolar), 1981’de 40. çalışan olarak katıldı ve Word ile Excel dahil birçok ikonik yazılımın geliştirilmesine öncülük etti. Melinda French Gates (29,3 milyar dolar), 1987’de ürün geliştirici olarak başladı; 1994’te Bill Gates ile evlendi ve çift 2021’de boşandı. Satya Nadella (1 milyar dolar) ise 1992’de katıldı ve Ballmer’ın emekliliğiyle CEO oldu.

Snowflake

5 milyarder · 9,2 milyar dolar

Oracle mimarları Benoît Dageville (1,6 milyar dolar) ve Thierry Cruanes (1,4 milyar dolar), 2012’de bulut hizmetleri şirketi Snowflake’i kurdu ve 2020’de halka açtı. Bu süreçte şirket, art arda üç CEO’yu milyarder yaptı: 2012–2014 arasında kurucu CEO olan erken yatırımcı Mike Speiser (1,5 milyar dolar), 2014’te görevi Bob Muglia’ya (1,3 milyar dolar) devretti. Muglia ise 2019’da koltuğu Frank Slootman’a (3,4 milyar dolar) bıraktı.

Thoma Bravo

5 milyarder · 33,2 milyar dolar

Carl Thoma (5,7 milyar dolar), 1998’de Thoma Cressey adlı yatırım firmasını kurdu ve kısa sürede genç bir anlaşma uzmanı olan Orlando Bravo’yu (12,8 milyar dolar) işe aldı. İkili, 2008’de Cressey’den ayrılarak yazılım odaklı Thoma Bravo’yu kurdu. 2002’de Summit Partners ve Hewlett-Packard kökenli Scott Crabill (4,9 milyar dolar) ekibe katıldı. Üç yıl sonra Holden Spaht (4,9 milyar dolar) ve Seth Boro (4,9 milyar dolar) da katıldı. Bugün beşi de 181 milyar dolarlık (yönetilen varlık) firmada yönetici ortaklar.