Çoğu yatırımcı, dünyanın en büyük ekonomisinde ABD Başkanı Donald Trump’ın yeniden iktidara gelmesiyle bu yılın farklı olacağını biliyordu ancak yolculuğun bu kadar çalkantılı olacağını ya da sonuçların ne olacağını çok azı öngörebildi. Hisse senetleri, nisan ayında Trump'ın açıkladığı gümrük tarifeleri sonrası yaşanan çöküşten toparlanarak, son yedi yılın altısında çift haneli kazançların yaşandığı bir dönemde yüzde 20 daha yükseldi. Ancak başka yerlere bakıldığında sürprizler hemen göze çarpıyor. Fırtınada nihai güvenli liman olan altın, 1979’dan bu yana en iyi yılını geçirmeye hazırlanıyor; ABD doları yaklaşık yüzde 10 değer kaybetti, petrol yaklaşık yüzde 17 düştü, buna karşılık borç psiyasalarında en riskli tahviller bile fırladı.
"Sürprizlerin yılı"
Ekim ayında yapay zeka gözdesi Nvidia dünyanın ilk 5 trilyon dolarlık şirketi olduktan sonra, “Muhteşem Yedili” olan anılan ABD’li teknoloji devleri biraz parıltısını kaybetmiş gibi görünüyor; bitcoin de aniden değerinin üçte birini yitirdi. DoubleLine fon yöneticisi Bill Campbell, 2025’i “değişimin yılı ve sürprizlerin yılı” olarak tanımladı ve büyük hareketlerin hepsinin ticaret savaşı, jeopolitik ve borç gibi aynı sismik meselelerde “birbirine bağlı” olduğunu söyledi.
Campbell, “Eğer bana baştan Trump’ın gelip çok agresif ticaret politikaları uygulayacağını ve bunu yaptığı şekilde sıralayacağını söyleseydiniz, değerlemelerin bugün olduğu kadar sıkı ya da yüksek olmasını beklemezdim” dedi. Avrupalı silah üreticilerinin hisselerinde yaklaşık yüzde 60’lık patlama da Trump tarafından tetiklendi. Trump’ın Avrupa’ya yönelik askeri korumayı azaltacağına dair sinyaller, bölgeyi ve diğer NATO üyelerini yeniden silahlanmaya zorladı.
Bu durum, Avrupa banka hisseleri için 1997’den bu yana en iyi yılın yaşanmasına da katkı sağladı. Ayrıca Güney Kore hisselerinde yüzde 70’lik sıçrama ve temerrüde düşmüş Venezuela tahvillerinde neredeyse yüzde 100 getiri görüldü. ABD’de üç faiz indirimi, Trump’ın Fed'e yönelik eleştirileri ve daha genel borç endişeleri, tahvil piyasalarını etkiledi.
Yapay zekaya 400 milyar dolar harcandı
Trump’ın “büyük, güzel” harcama planları, mayıs ayında 30 yıllık ABD Hazine tahvili getirisinin yüzde 5,1’in üzerine çıkarak 2007’den bu yana en yüksek seviyesine ulaşmasına yol açtı. Getiri şu anda yeniden yüzde 4,8’e gerilemiş olsa da, bankacıların “vade primi” dediği kısa vadeli faizlerle yeniden açılan fark tekrar huzursuzluk yaratıyor. Japonya’nın 30 yıllık getirileri de yeniden rekor seviyelere yakın. Buradaki çelişki şu: tahvil piyasası oynaklığı dört yılın en düşük seviyesinde, yerel para cinsinden gelişen piyasa borçları ise 2009’dan bu yana en iyi yılını yaşıyor. Yapay zeka da borç denkleminde yer alıyor. Goldman Sachs, büyük yapay zeka “hiper ölçekleyicilerinin” bu yıl yaklaşık 400 milyar dolar harcadığını ve gelecek yıl neredeyse 530 milyar dolar harcayacağını tahmin ediyor.
Yılın parlayanları
Altının yaklaşık yüzde 70’lik yükselişi, 1979’dan bu yana en büyük sıçraması olurken, değerli metallerden gümüş ve platin daha da göz kamaştırıcı şekilde yüzde 130 yükseldi. Kripto dünyasında Trump bir memecoin çıkardı ve Binance kurucusu Changpeng Zhao’ya başkanlık affı verdi. Bitcoin Ekim ayında 125 bin doların üzerinde tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı, ancak ardından 88 bin dolara düştü ve yılı yaklaşık yüzde 5,5 kayıpla kapatacak.
Bu arada doların yaklaşık yüzde 10’luk düşüşü, euro'nun yüzde 14 yükselmesini sağladı; İsviçre frangı ve İsveç kronu sırasıyla yüzde 14,5 ve yüzde 19 arttı. Yen ise yıl genelinde yatay kaldı. Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yeniden temas kurması, rublenin yaklaşık yüzde 36 yükselmesine yardımcı oldu; ancak para birimi hala yaptırımlar nedeniyle ciddi şekilde kısıtlı ve sadece altın üreticisi Gana’nın cedisindeki yüzde 28’lik yükselişin önünde yer alıyor.
Polonya zlotisi, Çek korunası ve Macar forinti yüzde 15 ile yüzde 20 arasında güçlendi. Tayvan doları mayıs ayında sadece iki günde yüzde 8 sıçradı; Meksika pesosu ve Brezilya reali ise ticaret savaşı dramasını silkip atarak çift haneli kazançlar elde etti. J.P. Morgan’da gelişen piyasalar sabit getirili strateji araştırmaları başkanı Jonny Goulden, “Bunun sadece kısa vadeli bir olgu olduğunu düşünmüyoruz. 14 yıldır süren gelişen piyasa para birimleri için ayı piyasası döngüsünün burada tersine döndüğünü düşünüyoruz" dedi.
Arjantin de öne çıkan bir başka ülke oldu. Ülkenin lideri Javier Milei eylül ayında bölgesel seçimlerde ağır bir yenilgi aldığında piyasalar sarsıldı ancak haftalar sonra Trump’tan gelen 20 milyar dolarlık taahhüt Milei’nin ulusal ara seçimlerde ezici bir zafer kazanmasına yardımcı olunca piyasalar çılgına döndü.