Nestlé’de yaşanan bir ofis aşkı, şirketin CEO'sunun işine mal oldu. Şimdi ise bu olay, gıda ve içecek üreticisinin yeni patronu Philipp Navratil yönetiminde bir yeniden yapılanmaya yol açıyor. Nescafé üreticisi, eylül ayında Laurent Freixe’i, gizli bir ilişkinin şirketin davranış kurallarını ihlal ettiğini ortaya koyan bir soruşturmanın ardından işten çıkardı. Wall Street Journal'a konuşan kaynaklara göre Freixe’in görevde olduğu 12 ayın büyük bölümünde bu ilişki kaynaklı gerilimler Nestlé’nin üst yönetiminin dikkatini dağıttı ve şirketin üst kadrosunda ciddi sorunlara neden oldu. Bu ilişki aynı zamanda Nestlé’nin kurum kültürünü mercek altına aldı ve değişen tüketici zevkleri, enflasyon ve ticaret gerilimleri döneminde İsviçreli şirketin iki binden fazla markasını güncel tutmakta yaşadığı zorluklara dikkat çekti.
16 bin kişiyi işten çıkarma planıyla başladı
Şimdi yeni CEO Navratil’in görevi şirketi toparlamak. 49 yaşındaki Navratil, ekim ayında 16 bin kişilik bir işten çıkarma planı ve ücretleri performansa daha sıkı bağlama hedefini hemen açıkladı. Analistler bu adımları, şirketin zaman zaman fazlasıyla rahat olan uygulamalarına yönelik bir darbe olarak değerlendirdi. Navratil, yaklaşımının nostaljiyi bir kenara bırakmak ve herhangi bir markayı elden çıkarmayı değerlendirmek olacağını söyledi.
Yatırımcılarla yapılan son toplantılarda Navratil, 159 yıllık şirketin değişen alışkanlıklara uyum sağlamak için dönüşmesi gerektiğini kabul etti. Ayrıca seleflerine kıyasla yeni büyük hit ürünler geliştirmeye daha fazla yatırım yapmak istediğini söyledi. Yatırımcılar, Nestlé’nin uzun süredir bir sarsıntıya ihtiyaç duyduğunu ve bir yıl içinde yaşanan iki kaotik CEO değişiminin ardından yönetişimini de sıkılaştırması gerektiğini ifade etti. Şirketin hisse fiyatı son beş yılda yüzde 20’den fazla düştü. Buna karşılık, daha az ürün ya da sektöre odaklanan rakipler genellikle daha iyi performans gösterdi. Uzun süredir Nestlé hissedarı olan J. Stern & Co’nun baş yatırım sorumlusu Christopher Rossbach, “Her krizde bir fırsat vardır. Nestlé bir yönetim krizi içindeydi" dedi.
İsviçre-Avusturyalı bir dağ sporları meraklısı olan Navratil, 2001’den bu yana Nestlé’de çalışıyor ancak bu yüzyıl boyunca şirket liderliğine hakim olan eski kadronun dışından yükseldi. Şimdi onun üzerinde, ekim ayında Paul Bulcke’ün yerine geçen ve Zara’nın sahibi Inditex’in eski CEO’su Pablo Isla yönetim kurulu başkanı olarak bulunuyor. Bu atamalar şirket dışından yapılan nadir atamalardan biriydi. Navratil çalışanlara yönelik yakın tarihli bir podcast’te, “Son dönemde gördüğümüz bazı olaylarla güven aşındı. Bunların bir kısmı bizim eserimiz" dedi ve Isla ile sıfırdan başlıyor olmanın iyi olduğunu ekledi.
Navratil’den önceki CEO olan Freixe de görevine ani bir şekilde gelmişti. Freixe’in selefi, yedi yıllık görev süresi boyunca büyümenin sönümlenmesinin ardından, şirket kültürüne uygun olmadığı gerekçesiyle görevden alınmıştı. O dönem Nestlé’nin yönetim kurulu başkanı olan Bulcke, Freixe’in Nestlé’nin değerlerini anladığını söylemişti. En üst görev için başlıca rakiplerden biri, daha önce Virginia’daki bir içecek fabrikasını yönetmiş olan Floridalı Nestlé ABD lideri Steve Presley’di. Presley için teselli ödülü, daha büyük bir rol oldu. Freixe’in İsviçre’den yönettiği ve Latin Amerika’dan sorumlu olduğu ekibi devraldı; bölgeler birleştirildi.
Konuya aşina kişilere göre Freixe’in düşüşü, eski ekibinden bir pazarlama yöneticisinin Presley’nin altındaki bir göreve terfi ettirilmesini önermesiyle başladı. Meslektaşları, 20 yıl önce Nestlé’ye yönetici adayı olarak katılmış olan bu kadın yöneticiye verdiği desteğin profesyonel sınırların ötesinde olabileceğinden şüphelenmeye başladı.
Presley, ABD, Kanada ve Latin Amerika’daki Nestlé pazarlamasının neredeyse tamamını kapsayan bu önemli görev için başka adayları tercih ediyordu. Ancak Freixe’in talebi üzerine pazarlama yöneticisini terfi ettirdi. Görece deneyimsizliği nedeniyle bu durum diğer üst düzey yöneticilerin dikkatini çekti.
30 yılın ardından beş gün içinde ayrıldı
Ekip içindeki yeniden yapılanma sırasında, bir meslektaşı pazarlama yöneticisinin maaşının artırıldığını fark etti. Bu durum, yeni patronu Presley için sürpriz oldu. Konuya yakın bir başka kişi ise, yöneticinin maaşının görev için düşük olduğunu ve bu nedenle ayarlandığını söyledi. Yakın kaynaklar Presley ve ekibinin diğer üyeleri, pazarlama yöneticisinin toplantılar hakkında Freixe’i bilgilendirdiğinden şüpheleniyordu. Bölümün performansını nasıl artırabileceğine dair bir oturumun ardından Presley, Freixe’ten bir telefon aldı; Freixe, Presley’yi Nestlé içinde bir alt kültür yaratmaya çalışmakla suçladı. Nisan ayında Freixe, Presley’yi genel merkeze çağırdı. İlişkilerinin bozulduğu ve Presley’nin istifa etmesi gerektiği konusunda anlaştılar. Nestlé, bir basın açıklamasında Presley’nin yaklaşık 30 yılın ardından beş gün içinde ayrılacağını duyurdu.
Freixe, geçici olarak Presley’nin görevini devraldı ve pazarlama yöneticisinin yeniden patronu oldu. Mayıs ayında Nestlé, uygunsuz kayırma iddiaları içeren anonim şikayetler aldı. Nestlé, temmuz ayı sonunda yaptığı açıklamada, soruşturmanın iddiaları doğrulamadığını söyledi. Ancak şikayetler gelmeye devam edince bir hukuk bürosu ikinci bir inceleme yürüttü ve Freixe eylül ayında maaşsız olarak işten çıkarıldı. Nestlé, Freixe’in kendisine doğrudan bağlı bir çalışanla ilişkisini açıklamayarak davranış kurallarını ihlal ettiğini söyledi. Şirket, ilişkinin nasıl doğrulandığını açıklamadı.
Bulcke, Freixe’in kısa süren görev süresi nedeniyle bazı yatırımcılar tarafından kamuoyu önünde eleştirilmesinin ardından, ekim ayında planlanandan erken ayrıldı. O dönemde bunun geri çekilmek için doğru zaman olduğunu söyledi. Kendisine fahri başkan unvanı verildi.
Nespresso’nun başındaydı
Nestlé yönetim kurulunun Freixe’i görevden aldığı 1 Eylül günü, aynı zamanda onun yerine geçebilecek birkaç adayla da görüştü. O sırada Nespresso’nun başında olan Navratil, kahve markalarını yönetirken yeni içeceklerden ve Starbucks ile yapılan ortaklıktan milyarlarca dolarlık satış artışı sağlamış olması nedeniyle zaten potansiyel bir lider olarak görülüyordu.
Navratil daha sonra analistlere, kendisini 16 yıl boyunca Latin Amerika’da Nestlé operasyonlarını yönetmiş biri olarak, şirketi bir içeriden ama bir dış gözle görebilen biri şeklinde sunduğunu söyledi. Navratil, kahve ve evcil hayvan maması dahil şirketin temel işlerinin güçlü olduğunu ve büyüme potansiyeli taşıdığını söyledi ancak bazı markaların elden çıkarılabileceğine işaret etti. KitKat, Nespresso ve Purina gibi ürün grupları yılda milyarlarca dolar satış getirirken, Nestlé aynı zamanda Hot Pockets ve vitaminler gibi daha küçük gelirli birçok markaya da sahip.
Hangi markalar satılabilir?
Navratil’in şirketi nasıl yeniden canlandırmayı planladığını şubat ayındaki yatırımcı gününde detaylandırması bekleniyor. Nestlé, Perrier ve Sanpellegrino’yu da içeren su bölümünün bir yatırım ortağı aradığını ve bazı vitamin markalarının satılabileceğini şimdiden duyurdu. Analistlere göre Blue Bottle kahve dükkanları da satış listesinde olabilir. Olası büyük adımlardan biri, bazı yatırımcıların nakde çevrilmesini istediği, Nestlé’nin L’Oréal’deki 50 milyar dolarlık hissesinin bir kısmının ya da tamamının satılması olabilir.
Son dönemde yapılan özel toplantılarda bazı analistler, Navratil’i en üst göreve sıçrarken geride bıraktığı üst düzey yöneticileri değiştirmeye çağırdı. Geçen hafta İsviçre’nin Finanz und Wirtschaft gazetesinde yayımlanan bir röportajda Navratil, Freixe’in ayrılışının şirket içinde bir şok yarattığını söyledi. “Ama ileriye bakıyorum ve bir kültür problemimiz olduğuna inanmıyorum” dedi. Nestlé’yi yakından izleyenler, yeni CEO ve yönetim kurulu başkanının, yıllar içinde seçkin bir yönetici kadrosu etrafında oluşan derebeyliklerin ardından ileriye doğru bir adımı temsil ettiğini söylüyor.