ABD’de bu yıl bir milyon kişi işten çıkarıldı: 22 yılın en yüksek ekim ayı seviyesi
Amerikan şirketleri bu yıl şu ana kadar bir milyondan fazla işten çıkarma yaptı. Şirketlerin yapay zekayı benimsemesi, tüketici harcamalarının azalması ve işe alımların dondurulmasıyla 2025, son on yılların en kötü iş kaybı yaşanan yılları arasında yer aldı.
Öne çıkanlar
• Kariyer hizmetleri şirketi Challenger, Gray & Christmas'ın raporuna göre özel ve kamu sektöründeki işverenler ekim ayında 153 bin 74 kişiyi işten çıkardı. Bu rakam, bir önceki aya göre yüzde 183, geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 175 artışa tekabül ediyor. Bu 2003'ten bu yana en yüksek ekim ayı rakamı olarak dikkati çekti.
• Bu yıl şimdiye kadar 1 milyondan fazla işten çıkarma gerçekleşti. Bu rakam, 2024'ün ilk 10 ayında açıklanan 664 bin 839 işten çıkarmaya göre yüzde 65, 2024 yılının tamamında gerçekleşen işten çıkarmalara göre ise yüzde 44 artışa tekabül ediyor.
• 300 binden fazla iş kaybından sorumlu olan hükümet, bu yıl en fazla kesinti yapılan sektör olmaya devam ederken onu teknoloji, depolama, perakende ve hizmet sektörleri izliyor.
• Son 32 yılda, işten çıkarmaların bir yılda bir milyonu aştığı sadece dört dönem oldu: 2001 (dot-com balonunun patladığı yıl), 2008 ve 2009 (Büyük Durgunluk'un ortasında) ve 2020 (Covid-19 pandemisinin ortaya çıktığı yıl).
• Challenger, Gray & Christmas şirketinin gelir sorumlusu ve işgücü uzmanı Andrew Challenger, ekim ayında açıklanan işten çıkarmaların nedeni olarak yapay zekanın benimsenmesini, hükümet bütçe kesintilerini, müşteri ve kurumsal harcamaların azalmasını ve maliyetlerin artmasını gösterdi.
• Geçen ay, cep telefonlarının yaygınlaşmasıyla telekomünikasyon sektöründe büyük çaplı işten çıkarmaların açıklandığı 2003 yılından bu yana ekim aylarında görülen en yüksek işten çıkarma rakamına ulaşıldı.
Arka plan
Hükümetin kapanması nedeniyle Amerikan işgücü piyasasına ilişkin çok az ölçüm mevcut ve Amazon, Starbucks, Target ve UPS gibi büyük işverenler son haftalarda işten çıkarmalar yaptıklarını duyurdu. Ancak, maaş bordrosu işleme şirketi ADP'nin çarşamba günü yayınladığı rapora göre özel sektördeki istihdam geçen ay beklenenden daha hızlı arttı. Rapora göre son aylarda özel sektör istihdamında tarihi bir düşüş yaşandı ancak ekim ayında 42 bin yeni istihdam yaratıldı. Fed, son aylarda işgücü piyasasının zayıflayacağını öngörmüştü ancak Fed Başkanı Jerome Powell geçen hafta sadece “çok yavaş bir soğuma” gördüğünü söyledi.
