Adı hiç duyulmayan yapay zeka milyarderi
Veri etiketleme ve yapay zeka eğitimi firması Surge AI’ın kurucusu ve CEO’su Edwin Chen, Forbes 400 listesinin en genç üyesi. Bir sabahı, bir veri setini gözden geçirip, araştırma makaleleri okuyup ve Manhattan’daki dairesinde son teknoloji yapay zeka modelleriyle oynayan Chen, Forbes’a konuştu. Chen, dünya genelinde 50'den fazla ülkeden bir milyonu aşkın kısa süreli çalışanlar istihdam ediyor. Bu çalışanlar, yapay zekayı zorlayacak sorular hazırlıyor, modelin yanıtlarını değerlendiriyor ve doğru yanıt üretmesini sağlayacak kriterleri yazıyor. Chen, “Yaptığımız işin tüm yapay zeka modelleri için kritik olduğunu düşünüyorum. Biz olmadan AGI (insan zekasını aşacak yapay genel zeka) gerçekleşmez. Ve ben bunun gerçekleşmesini istiyorum” diyor.
Şirketini kendi birikimiyle kurdu
Konuşkan, zeki ve sıra dışı biri olan Chen, belki de adını hiç duymadığınız en başarılı teknoloji girişimcisi. Bunun nedeni, yakın zamana kadar bunu tercih etmiş olması. Yapay zeka camiasında tanınmasına rağmen geleneksel risk sermayesine sırt çevirmiş, Silikon Vadisi’ni yedi yıl önce terk etmiş ve Surge’ü, büyük teknoloji şirketlerinde geçirdiği on yılda biriktirdiği “birkaç milyon” dolarlık birikimiyle kendi cebinden finanse etti. “Kendi kendimize fonlama nedenlerimizden biri, Silikon Vadisi'nin statü oyunundan hep nefret etmiş olmam,” diyor Chen. Ona göre tipik bir girişim sermayesi destekli girişim sadece bir zengin olma oyunu. Ayrıca çok fazla para toplayıp sonra onu harcamak zorunda kalmaktan da hoşlanmıyor. Bu yaklaşım, aşırı işe alımlara yol açıyor. Surge’ün tam zamanlı, yarı zamanlı ve danışmanlar dahil sadece 250 çalışanı var. Rakibi Scale AI ise dört kat daha fazla personele sahip ama daha az gelir elde ediyor.
Değeri 24 milyar dolar
Surge, teknoloji şirketlerine yapay zeka modellerini geliştirmek için ihtiyaç duydukları yüksek kaliteli veriyi sağlıyor. 2024’te, kuruluşundan yalnızca beş yıl sonra, Google, Meta, Microsoft, Anthropic ve Mistral gibi müşterilerden 1,2 milyar dolar gelir elde etti. (Google’ın Gemini ve Anthropic’in Claude modellerinin eğitilmesine yardımcı oldu.) Chen’e göre şirket, neredeyse ilk günden itibaren kârlıydı. Bu rakamlarla Surge’ün değeri 24 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. Şirket şu anda 30 milyar dolar değerleme üzerinden 1 milyar dolarlık yatırım alma görüşmelerinde ancak tur henüz tamamlanmadı.
Chen’in şirketi kendi cebinden finanse etme kararı ona büyük bir kazanç sağladı: Surge’teki yaklaşık yüzde 75’lik hissesi 18 milyar dolar değerinde. Bu da onu bu yılki Forbes 400 listesine giren en zengin yeni isim yapıyor. Ayrıca, 37 yaşında listenin en genç üyesi.
Surge, veri etiketlemeye eski tarz yaklaşmıyor. Önceden, daha az gelişmiş ülkelerde yaşayan insanlar saat başı kuruşlar kazanarak bilgisayar başında kedi ve köpeği ayırt etmeye çalışıyordu. Chen’in veri etiketleyicileri ise profesyoneller ve akademisyenlerden oluşuyor. Bu kişiler, sohbet robotlarıyla etkileşim kurmaları için verilen talimatlara göre çalışıyor. Örneğin, yapay zekayı toksik veya hatalı bir yanıt vermeye zorlamaya çalışmaları isteniyor. Ardından daha iyi bir yanıt yazıyorlar. Ya da aynı soruya verilen farklı yanıtları karşılaştırarak hangisinin daha iyi olduğunu açıklıyorlar.
Herkes pastadan pay almak istiyor
Gelir açısından Surge şu anda sektörün en büyüğü ancak rakipleri hızlı ilerliyor: Meta'nın yüzde 49’unu 14 milyar dolara satın aldığı Scale AI, Turing, Mercor ve Invisible AI gibi şirketler. Teknoloji araştırma şirketi IDC’ye göre 2024’te şirketler yapay zeka altyapısına 104 milyar dolar harcadı ve bu yıl daha fazlasını harcamaları bekleniyor. Turing CEO’su Jonathan Siddharth, “Veri, işlem gücü ve enerji kadar önemli bir altyapı parçası. Şirketlerin işlem gücü harcamalarının yüzde 10-20’sini veri için harcaması mantıklı” dedi.
Herkes pastadan pay almak istiyor: Jeff Bezos, mayıs ayında Hollanda merkezli veri etiketleme şirketi Toloka’ya 72 milyon dolarlık yatırım yaptı. Uber, 2024’te kendi verisini etiketlemeye başladı. Çinli model üreticilerine hizmet vermeye başlayan Avustralya merkezli Appen gibi eski oyuncular da kendilerini üretken yapay zekaya odaklanacak şekilde yeniden markalaştırıyor.
Tüm bu süreçte, Chen sessizce şirketini ve itibarını inşa ediyordu. Bir Meta araştırmacıs, “Sanırım Surge ne yaptığını açıklamak istemiyor” dedi. Ancak sektör geliştikçe Chen artık perde arkasında kalmak istemiyor. Bugünkü yapay zeka modellerinin yanlış şeylere optimize edildiğini, kullanıcıları “delüzyonel bir tavşan deliğine” sürüklediğini düşünüyor. Tıpkı YouTube ve Twitter algoritmalarının, o şirketlerde çalışırken şahit olduğu şekilde, tıklanma tuzaklarına optimize edilmesi gibi. Surge’ün bu alanda “sektöre yön veren” bir şirket olmasını istiyor. Bu da kendisini bir düşünce lideri olarak konumlandırması anlamına geliyor. Meta araştırmacısı da bunu destekliyor: “Surge gerçekten çok iyi ve insanlar bunu biliyor.”
Dil ve matematik tutkusu
Chen, Florida Körfez Kıyısı'ndaki 3.400 nüfuslu Crystal River adlı küçük bir kasabada büyüdü. Ailesi Tayvan’dan ABD’ye göç etmişti ve Çin-Tay-Amerikan mutfağı sunan Peking Garden adlı restoranı işletiyordu. Chen de gençken orada çalışıyordu. Gerçek tutkusu ise dil ve matematikti. Özellikle ikisinin kesişimi. Çocukken 20 dil öğrenmek istiyor, heceleme yarışmalarına bayılıyordu. Bugün hâlâ biraz Fransızca, İspanyolca ve Mandarin konuşabiliyor (Hintçe ve Almanca’yı bırakmış). Matematik ona kolay geliyordu ama ancak sayıların içindeki örüntüleri fark ettiğinde, özellikle de 3 sayısının doğadaki tekrarlarını gördüğünde ilgisini tam anlamıyla çekmeye başladı.
Sekizinci sınıfta kalkülüs alan Chen, Connecticut’taki seçkin yatılı okul Choate’ta son iki yıl için tam burs kazandı. Mezunları arasında John F. Kennedy, John Dos Passos ve Ivanka Trump gibi isimler var. Choate’un tüm matematik derslerini bitirdikten sonra, son yılını Yale profesörleriyle bağımsız araştırma yaparak geçirdi. Ardından MIT geldi; burada matematik okudu, bir dilbilim topluluğu kurdu ve uyku düzenini polifazik düzene göre ayarladı. Örneğin altı saatte bir 30 dakikalık kısa uykular.
Hep aynı sorunla karşılaşıyordu
MIT’de üç yıl geçirdikten sonra Peter Thiel’in eski San Francisco’daki hedge fonunda staj yaptı ve orayı o kadar sevdi ki bir daha okula dönmedi. Gerekli tüm dersleri tamamlamıştı, bu yüzden diplomayı başvuruyla iki yıl sonra aldı. Ardından Twitter, Google ve Facebook’ta içerik denetimi ve öneri algoritmalarıyla ilgili çeşitli görevlerde çalıştı. Her rolde aynı sorunla karşılaştı: Kaliteli, ölçeklenebilir insan etiketli veriye ulaşmak zordu. Bu problemi kendi başına çözmek için 2020’de Twitter’daki işinden ayrıldı ve Surge’ü kurdu.
Ucuza çalışan ve kültürel ya da politik bağlamdan yoksun kişilerden gelen “tamamen çöp” veri etiketlemelerinden bıkmıştı. Örneğin, ABD seçimlerini bilmeyen biri “let’s go Brandon!” yorumunu olumlu olarak işaretleyebilir. Surge, bağlamı bilen ve dile derinlemesine hâkim kişileri işe almayı hedefliyor. 2021’de işe almak istediği bir yazılım mühendisinden ilginç bir e-posta aldı. Scott Heiner adındaki bu kişi neredeyse hiç teknoloji geçmişine sahip değildi; yıllarca bağımsız pop sanatçılarının davulcusu ve menajeriydi. Ancak e-postaya David Foster Wallace’ın “doğru” İngilizce’yi kimin tanımlayabileceği üzerine yazdığı ünlü makalesi eklenmişti. Chen ilgilendi ve teknoloji deneyimi olmamasına rağmen Heiner’ı Ekim 2021’de Surge’ün beşinci çalışanı olarak işe aldı. Heiner, Chen için şöyle diyor: “Tam anlamıyla geleneksel olmayan bir düşünür.”
Chen, bir işe alım görüşmesinde adaydan Wallace’ın yazılarını ya da dilbilimini tartışmasını istemesi kadar, kod yazmasını ya da beyaz tahtada problem çözmesini de isteyebilir. Surge çalışanlarının yaklaşık yüzde 20’si geleneksel olmayan öz geçmişlere sahip.
İşin diğer alanlarında da kendi yaklaşımını getiriyor. Geleneksel satış ve pazarlama yöntemlerini kullanmak yerine, on yıl önce hobi olarak yazmaya başladığı popüler veri bilimi bloguyla iletişim kurmaya başladı. İlk müşterileri de buradan kazandığını söylüyor (isim vermese de Airbnb, Twitch ve eski işvereni Twitter bunların arasında). Şirketlerin veri bilimcilerine doğrudan satış yapmayı tercih ediyor çünkü onların Surge’ün veri kalitesini anlayacağını ve bu kaliteye ödeme yapmaya istekli olacaklarını düşünüyor. İki araştırmacıya göre Surge, rakiplerinden yüzde 50 ila 10 kat daha fazla ücret alıyor.
