Kimbal Musk nasıl kardeşinin milyar dolarlık yolundan gitti?

Bu ayın başlarında, ABD Başkanı Donald Trump'ın gümrük tarifeleri açıklamasının küresel hisse senedi piyasalarında trilyonlarca dolar kayıp yaratmasının ardından Elon Musk, Trump'ın tarife şahini ticaret danışmanı Peter Navarro ile kavga ederek ve serbest ticaret ekonomisti Milton Friedman'ın X'te bir videosunu paylaşarak öfkesini dile getirdi. Elon'ın 52 yaşındaki küçük kardeşi Kimbal Musk ise çok daha açık konuştu. Trump'ı “nesiller boyunca en yüksek vergi uygulayan Amerikan Başkanı” olarak nitelendirdi. Tarife kararına saldırdı ve bunun birçok ürünün fiyatlarını artırdığını söyledi. Trump'ı Navarro'yu kovmaya çağırdı.

Trump’ı desteklemeye başlaması

Bu oldukça büyük bir değişimdi. Son birkaç ayın büyük bölümünde Kimbal, Trump'ın gündemine tamamen katılmış görünüyor, yönetimi ve kardeşinin Hükümet Verimliliği Dairesi Başkanı olarak federal kurumlarda kesinti kararlarını defalarca övüyordu. Ancak bir yıl kadar önce, Elon Trump'ı desteklemeden ve onun en büyük kampanya bağışçısı olmadan önce Kimbal, Trump destekçisi olmadığını söylüyordu.

Elon'ın izinden gitmek, eğitimli bir şef olan ve sık sık kendine özgü kovboy şapkasıyla fotoğraf çektiren Kimbal için kazançlı oldu. Elon'ın en büyük iki şirketi olan SpaceX ve Tesla'daki küçük hisseleri sayesinde, küçük Musk kardeşin tahmini serveti 900 milyon dolar. Tesla hisselerinin aralık ayındaki zirvesinde, tahmini 1,3 milyar dolar servete kadar ulaşmıştı.

Musk’ın sadık destekçileri: Milyarderin zengin ettiği isimler

Kimbal 2004 yılında Tesla'nın yönetim kuruluna katıldı ve bu pozisyonda cömert hisse ödülleri aldı: 2010'dan bu yana 262 milyon dolarlık Tesla hissesi sattı ama hala otomobil üreticisinde 380 milyon dolar değerinde hissesi var. Kimbal 2002'den 2022'ye kadar SpaceX'in yönetim kurulundaydı; özel şirketin 100 milyon dolarlık hissesini ikincil piyasalarda sattı ve Forbes'un tahminlerine göre kalan hissesi yaklaşık 200 milyon dolar değerinde.

Kimbal, servetlerinin tamamını ya da bir kısmını 363 milyar dolarlık net servetiyle dünyanın en zengin adamı olan Elon Musk'a borçlu milyoner ve milyarderlerden oluşan seçkin bir grupta yer alıyor. Bu kişiler Marc Andressen ve Larry Ellison gibi tanınmış yatırımcılardan, yönetim kurulu üyelerine ve Elon’ın şirketlerinin ilk çalışanlarına kadar uzanıyor.

Elon ile kıyaslandığında Kimbal'ın kendi girişimleri çok başarılı olmadı. Forbes son 20 yılda çeşitli görevlerde kendisiyle doğrudan çalışmış sekiz kişiyle konuştu. Bu kişiler, Kimbal’ı yemek pişirmeyi yüksek riskli anlaşmalar yapmaya ve teknoloji şirketleri kurmaya tercih eden ancak sürekli olarak Elon'ın yörüngesine çekilen rahat bir kişilik tarif ettiler.

“Sadece yemek yapmak istiyordu”

Kimbal'ın 2006 ve 2010 yılları arasında bir sosyal medya girişimi olan OneRiot'un CEO'su olduğu dönemde genç Musk ile yakın çalışan bir kişi, “Kimbal'ın Elon tarafından aşağılandığı hissi her zaman vardı ve Kimbal sadece yemek yapmak istiyordu” dedi. Bu kişi, Kimbal'ın şirketin mühendislik personelinin yüzde 10'unu işten çıkarmayı düşündüğü (görünüşe göre Elon'ın önerisiyle) ancak şirket içinden gelen tepkiler üzerine geri adım attığı bir dönem olduğunu anlattı. Eski çalışan, “Sistemlerin nasıl inşa edildiğini anlamıyordu. Mühendislikten anlamıyordu. İnsanları çıldırtıyordu. Sadece yemek yapmak istiyordu” diye konuştu.

Bu mutfak tutkusu onu iki gıda işletmesi kurmaya yöneltti. Kimbal'ın ilk olarak 2004 yılında açtığı Boulder merkezli çiftlikten masaya restoran The Kitchen, yemek eleştirmenleri ve restoran müdavimlerinden aldığı olumlu eleştirilerle üç lokasyona genişledi. Kimbal, 2016'da nakliye konteynerlerinde sebze yetiştiren bir kentsel tarım şirketi olan Square Roots'u kurdu ve 2017 ile 2022 yılları arasında 90 milyon dolar fon topladı. Yatırımcılar arasında Elon'ın yakın arkadaşı ve Tesla destekçisi Antonio Gracias tarafından yönetilen özel sermaye şirketi Valor Equity ve şu anda Trump yönetiminde kripto ve yapay zeka çarı olarak görev yapan erken dönem SpaceX yatırımcısı ve Elon dostu David Sacks tarafından başlatılan yatırım şirketi Craft Ventures yer aldı. Square Roots, 2023 yılında personelinin çoğunu işten çıkararak, birkaç lokasyonunu kapatarak ve hizmet olarak tarım iş modeline geçtiğini duyurarak, tüm bu paranın karşılığında çok az başarı elde etti. 

Kimbal'ın son girişimi olan drone ışık gösterisi girişimi Nova Sky Stories de şimdiye kadar Elon'ın bağlantılarına güvendi. En önemli müşterisi, ocak ayında Nova Sky Stories'e gelecek iki yıl boyunca petrol ülkesinde ışık gösterileri düzenlemesi için açıklanmayan bir miktar ödeyeceğini duyuran Katar'ın egemen varlık fonu. Katarlı fon aynı zamanda Elon Musk'ın X ve xAI'ın da önemli bir destekçisi ve Qatar Airways kısa süre önce ticari uçaklarına wi-fi getirmek için Elon'ın uydu internet sağlayıcısı Starlink ile bir ortaklık başlattı. Nova Sky Stories de Tesla ile defalarca iş yaptı. 

Elon bilim kurgu okurken o yemek yapmaya başladı

Elektrikli otomobil üreticisi, geçen ekim ayında sürücüsüz araçlarını tanıtan bir etkinlikte gösteri yapması için Nova Sky Stories'i kiraladı. Intel'den katıldıktan sonra 2022 ve 2023 yıllarında drone şirketi için çalışan Clay Coleman, Tesla'nın Austin gigafactory'sinin açılışı ve Cybertruck'ın lansmanı için gösteriler yaptığını da hatırlıyor. Coleman, “Sadece bir şirket satın alan zengin bir çocuk gibi davranmıyordu. Süper yatırım yapmış gibiydi” dedi. 1970'li ve 80'li yıllarda Güney Afrika'da geçen çocuklukları sırasında Elon bilim kurgu romanları okurken, kendisinden 15 ay küçük olan Kimbal yemek ve yemek pişirme sevgisini geliştirmeye başlamıştı bile. İlk yemeği olan kızarmış tavuk ve patates kızartmasını 11 yaşındayken hazırlamış. 

Liseden mezun olduktan sonra Kimbal, hepsi Toronto'ya taşınmış olan erkek kardeşi, annesi ve kız kardeşine katıldı. Kimbal üniversite için ağabeyinin peşinden Kingston, Ontario'daki Queen's Üniversitesi'ne gitti. Elon iki yıl sonra Pennsylvania Üniversitesi'ne transfer oldu, ancak Kimbal yerinde kaldı ve 1995 yılında Queen's'den işletme derecesiyle mezun oldu.  Daha mezun olmadan önce Kimbal, Elon tarafından ilk girişimi olan Zip2'nin kurucu ortağı olması ve kurulmasına yardımcı olması için görevlendirildi. 

Kardeşler 1999 yılında Zip2'yi 307 milyon dolara sattı ve bu Kimbal'a 15 milyon dolar kazandırdı. Elon yeni bir ödeme girişimi olan X.com'u kurarken (daha sonra yeni PayPal ile birleşti), Kimbal Fransız Aşçılık Enstitüsü'ne katılmak için New York'a taşındı. 18 aylık program Bear dizisinden fırlamış gibiydi. Mobbing yapan şefler sürekli astlarını azarlıyordu. Kimbal, Lex Fridman podcast'inde o dönemi için, “‘Bununla başa çıkamıyorum’ dediğim zamanlar oldu” demişti.

Ancak mezun olduktan sonra Kimbal, Elon'ın yörüngesine geri çekildi ve son girişimi SpaceX'e katıldı. Kimbal 2005'ten 2008'e kadar roket şirketinin ilerlemesini izleyen bir blog yönetti ve bazen ekip için yemek pişirdi. Eski bir SpaceX çalışanı “Günlük operasyonel bir rolü yoktu” dedi. Her şeye rağmen, Kimbal 2009'dan 2022'ye kadar SEC dosyalarında şirket yetkilisi olarak gösterildi. 

Kimbal'ın bir iş insanı olarak yeteneklerini eleştirenler de dahil olmak üzere Forbes'a konuşan herkes aynı şeyin çeşitli varyasyonlarını söyledi: Kimbal insanların sevdiği iyi bir adam. Ancak eski bir çalışanı, Kimbal'ın özel hayatında bile Elon'la asla ters düşmeyeceğini söylüyor: Eğer işler karışırsa, Kimbal mücadele vermek için ayağa kalkmazdı. Bu utanç verici. Bir şeyler yapabilecek güçte bir pozisyonda ama hiçbir şey yapmadan öylece oturuyor.