Garanti BBVA’dan ekolojiye Mavi Nefes desteği

Garanti BBVA ve TURMEPA iş birliğiyle yürütülen Mavi Nefes projesi, dört yılda yaklaşık 5.2 milyon litre deniz suyunun kirlenmesini önledi. Proje kapsamında 80 ton katı atık, 650 bin litre sıvı atık ve 100 bini aşkın öğrenciye ulaştı.

Sürdürülebilirlik, bilimsel araştırma ve toplumsal farkındalığı bir araya getiren projenin açıklandığı basın toplantısında, Mavi Nefes projesi kapsamında Ege, Akdeniz ve Van Gölü’nde deniz kirliliğini azaltma, su eko sistemlerini koruma ve toplumsal farkındalık kapsamındaki çalışmalar hakkında bilgi verildi. Dört yıldır sürdürülen projeye Garanti BBVA bugüne kadar 80 milyon TL finansal destek sağladı. Banka ayrıca 2024 yılı başından bugüne kadar 1 milyar TL’lik mavi finans hacmine ulaştı.  

Müsilajla başladı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından oluşturulan Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Kurulu’nda tek sivil toplum kuruluşu olarak yer alan TURMEPA’nın, Garanti BBVA ile müsilaj krizine yanıt olarak Marmara Bölgesi’nde başlattığı proje, Antalya-Adrasan, Fethiye-Göcek, Van Gölü ve Saros Körfezi gibi farklı coğrafyalara kadar uzandı.

Mavi Nefes Projesi, İstanbul Boğazı’nda 2, Van Gölü’nde 1 deniz süpürgesi, Göcek’te 1 sıvı atık alım teknesi, öğrencilerin robotik kodlamayla tanıştığı bir mobil eğitim otobüsü, çevrim içi eğitimler, Göcek’te deniz çayırı ekimi ve Saros Körfezi’nde haritalandırma ve habitat koruma projesi gibi doğa temelli bilimsel projelerle devam ediyor.

Deniz altı ekosistemlerine yönelik bilimsel çalışmalar projenin önemli ayaklarından birini oluşturuyor. Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde Prof. Dr. Ergün Taşkın’ın yürüttüğü çalışmalar kapsamında ekilen yaklaşık 10 bin deniz çayırı fidesi, deniz altı oksijen üretimi ve karbon yutak alanlarının korunmasına katkı sağladı. Ekilen alanlarda yüzde 70’in üzerinde canlılık oranına ulaşıldı. Ayrıca, Türkiye’de ilk kez bir deniz çayırının yaşı tespit edildi. Göcek-Kızılada mevkiinde yapılan bu çalışma sonucunda, deniz çayırının 2.000 yaşında olduğu bilimsel olarak ortaya koyuldu. Bu veri, Türkiye deniz araştırmaları tarihinde bir ilk ve bölgede yürütülen tüm deniz çayırı ekim çalışmalarının geleceğini etkileyecek önemli bir kilometre taşı niteliğinde.

Saros Körfezi’nde ise 35 istasyonda gerçekleştirilen 45 dalışta toplam 382 deniz türü tespit edilerek bölgenin habitat haritası çıkarıldı. İstanbul Üniversitesi’nden Doç. Dr. Cem Dalyan’ın yürüttüğü proje çalışmalarıyla deniz altı biyoçeşitliliği ve korunması gereken alanlara dair bilimsel veri tabanı oluşturuldu. Mavi Nefes kapsamında Doç. Dr. Dalyan ve ekibi Marmara Denizi’nde müsilajın etkisini azaltarak deniz çayırlarına nefes aldıracak çalışmalarına yaz sezonunda başlayacak.

Eğitimler sürüyor

Mavi Nefes projesiyle, deniz ve göllerde mevcut kirliliğinin azaltılması yönündeki çalışmaların yanı sıra çevre bilincinin yaygınlaştırılması da hedefleniyor. Özellikle öğrenci ve öğretmenlere yönelik eğitim ve farkındalık faaliyetleriyle deniz kirliliğinin en kolay ve ekonomik çözümü olan ‘’kirletmemeyi öğretmek’’ hedefleniyor. TURMEPA’nın Milli Eğitim Bakanlığı protokolleri kapsamında verdiği çevrim içi Mavi Nefes eğitimleriyle, öğrenci ve öğretmenlere denizlerin önemi, deniz ekosisteminin korunması, sıfır atık ve sürdürülebilir su kaynakları için bireysel sorumluluklar aktarılıyor. Ayrıca gezici Mavi Nefes Eğitim Otobüsü de Marmara’nın çevresindeki 7 il başta olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanında çeşitli atölye ve etkinlik çalışmaları düzenliyor. “Mavi Dedektifler” ise Mavi Nefes projesinin lise öğrencilerine yönelik eğitim çalışması. Mavi Dedektif olmak isteyen öğrenciler mentor öğretmen eşliğinde eğitim alıyor ve okullarında ya da çevrelerinde akran eğitimleri verebilmeleri, yeni nesil projeler gerçekleştirebilmeleri sağlanıyor. Mavi Nefes kapsamında yürütülen çevrim içi eğitimlerle 100 bini aşkın öğrenci ve 5 binin üzerinde öğretmene ulaşıldı. Eğitim otobüsüyle 4.655 öğrenciye, “Mavi Dedektif” çalışmalarıyla ise 539 öğrenciye ulaşıldı.

80 milyon tl destek

Toplantıda dört yılda Mavi Nefes projesine toplam 80 milyon TL’lik doğrudan destek sağladıklarını açıklayan Garanti BBVA’nın Genel Müdürü Mahmut Akten, “Mavi finans alanında yaklaşık 1 milyar TL’lik sürdürülebilir finansman hacmi oluşturduk. Bu fonları; atık su arıtma tesisleri, su güvenliği altyapısı ve ekosistem restorasyonu gibi alanlara yönlendiriyoruz. Ancak sadece fon sağlayan bir banka değiliz. Bu dönüşümü müşterilerimizle birlikte yürütüyoruz. Mavi finans ile denizlerin korunmasını, sürdürülebilir kullanımını ve restorasyonunu destekliyoruz” diyor.

Mavi Nefes projesi, aynı zamanda TURMEPA’nın 31 yıllık çevre mücadelesinin bir sonucu. TURMEPA Yönetim Kurulu Başkanı Şadan Kaptanoğlu, “Mavi Nefes yalnızca bir çevre girişimi değil; Marmara’dan Van Gölü’ne uzanan çok paydaşlı, çok katmanlı bir seferberliktir” diyerek projeyi tanıtıyor. Kaptanoğlu’nun verdiği bilgiye göre, TURMEPA bugüne kadar 3 milyon kilogram katı atık ve 53 milyon litre sıvı atığın denizlere karışmasını önledi. Dernek ayrıca denizi kirletmemeyi öğretme hedefiyle eğitim yoluyla bugüne kadar 9 milyon kişiye ulaştı.