Daha verimli haftalar için edinmeniz gereken hafta sonu alışkanlıkları

Pazar gecesi geldi çattı. Hafta sonunu Netflix dizileriyle, sosyal medyada gezinerek ve uyuyarak geçirmiş olsanız da cuma öğleden sonrası kadar yorgun hissediyorsunuz. Tanıdık geldi mi? Yalnız değilsiniz. Çalışanların çoğu hafta sonlarını sadece dinlenerek geçirme alışkanlığına sahip ve bu pasif dinlenmenin yeni haftaya enerji vereceğini umarlar. Oysa denemeniz gereken şey boş zamanı bilinçli biçimde değerlendirme yani “leisure crafting” olabilir.

Journal of Leisure Research dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre leisure crafting adlı bu güçlü hafta sonu alışkanlığı; enerji ve iyi bilinci yüzde 150’nin üzerinde artırabiliyor, aynı zamanda iş performansını, yaratıcılığı, üretkenliği ve iş tatminini geliştiriyor. İşte bu alışkanlığın ne olduğu ve tüm iş haftanızı nasıl dönüştürebileceği:

Leisure crafting nedir?

Leisure crafting (boş zamanı bilinçli şekillendirme), boş zamanı bilinçli bir niyet ve gelişim odaklı bir bakış açısıyla değerlendirmeyi içerir. Hedef belirleme, insanlarla bağ kurma, öğrenme ve kişisel gelişim gibi unsurlar ön plandadır. Televizyon izlemek ya da sosyal medyada gezinmek gibi pasif etkinliklerin aksine, bu yaklaşım zihinsel olarak aktif olmayı ve beceri kazandırmayı amaçlar. Pasif aktivitelerin temel sorunu, bizi gerçekten yenileyen psikolojik kaynakları sağlamaması.

Bu yaklaşım şu üç önemli psikolojik faydayı sağlar:

• Psikolojik uzaklaşma: İşle ilgili endişelerden zihinsel olarak ayrışma.
• Uzmanlaşma: Yeni beceriler edinme ve başarı yoluyla özgüven kazanımı.
• Özerklik ve kontrol: Boş zamanı nasıl değerlendireceğine kendin karar vererek kişisel yetkinlik duygusunu pekiştirme.

Çalışma dışı zamanlarda işle zihinsel bağ kopmalı

İş sağlığı psikoloğu Dr. Sabine Sonnentag’ın araştırmasına göre boş zamanlarda işten zihinsel olarak uzaklaşmak stresin azalması, tükenmişliğin önlenmesi ve hem ruhsal hem de işle ilgili performansın artması açısından kritik. Sonnentag, “Çalışma dışı zamanlarda işle zihinsel bağın kopması, çalışanların iyi oluşu ve performansı açısından hayati önem taşıyor” dedi. Aktif ve yaratıcı boş zaman etkinlikleri, pasif dinlenmeden çok daha etkili bir şekilde psikolojik iyileşme sağlıyor.

Leisure crafting'in faydaları

Hafta sonu yapılan yaratıcı aktiviteler, psikologların “psikolojik kaynaklar” dediği şeyleri geliştirir. Yeni bir beceri öğrenmek ya da yaratıcı bir projeyi tamamlamak, kendinize olan güveninizi artırır. Pazartesiye daha güçlü bir zihinle ve olumlu bir ruh haliyle başlarsınız. Ayrıca, pasif etkinliklerin aksine hafta sonunda somut bir tatmin ve gelişim hissi yaşarsınız.
Yaratıcı etkinliklerde kullanılan zihinsel esneklik, iş yerinde problem çözme yeteneğini artırır. Boş zamanlarını yaratıcı geçirenler, bu düşünme biçimini işe de yansıtır. Araştırmalar, yaratıcı boş zaman etkinliklerinin pozitif duygular, artan özgüven ve iş yerinde daha yüksek verimlilik sağladığını gösteriyor. Bu olumlu etki çift yönlüdür: İşte verim arttıkça, kişisel boş zaman etkinliklerine de daha istekli katılım olur ve bu bir geri besleme döngüsü yaratır.

Araştırmaya katılanlar, kontrol grubuna kıyasla yüzde 60 daha yüksek genel iyi olma hali bildirdi. Bu alışkanlık sadece kısa vadeli memnuniyet değil, iş kaynaklı tükenmişliği önleyerek modern yaşamın getirdiği ruhsal zorluklara çözüm sunar. Düzenli yaratıcı etkinlikler, bireylere mesleki başarıların ötesinde kimlik ve öz değer kaynakları sunar. Araştırma lideri Dr. Petrou’ya göre leisure crafting, insanların yaşam kalitesini artırdığı gibi performans göstermeleri gereken alanlarda da onları daha güçlü kılar.

Leisure crafting’i uygulmaya geçirmek

Anahtar, zihinsel ve fiziksel olarak sizi meşgul eden, aynı zamanda başarma hissi veren etkinlikleri seçmek:

Yaratıcı etkinlikler

Sahne Sanatları: Enstrüman çalmak, şarkı söylemek, tiyatro ya da doğaçlama dersleri almak.

Görsel Sanatlar: Sulu boya, karakalem, çömlek yapımı ya da dijital sanatla denemeler yapmak.

Yazarlık: Yaratıcı yazılar, şiir, günlük ya da blog yazmak.

El İşi: Örgü, marangozluk, takı yapımı ya da ev dekorasyonu projeleri.

Zihinsel & Eğitsel Etkinlikler

Zeka Oyunları: Bulmacalar, satranç, kodlama veya strateji oyunları.

Okuma: Belirli yazar, tür ya da konu üzerine okuma hedefleri belirlemek.

Öğrenme: Yeni bir dil, müzik aleti ya da teknik beceri öğrenmek.

Fiziksel Etkinlikler

Spor: Yeni bir spora başlamak, amatör liglere katılmak.

Egzersiz: Yeni antrenman disiplinleri denemek ya da bir hedef doğrultusunda çalışmak.

Açık Hava: Doğa yürüyüşleri, bahçecilik ya da doğa fotoğrafçılığı.

Sosyal ve Topluluk Aktiviteleri

Mutfak Etkinlikleri: Yemek kurslarına katılmak, tarif grupları oluşturmak.

Atölyeler: Seramik, marangozluk, sanat atölyelerine katılmak.

Kitap Kulüpleri: Anlamlı tartışmalar içeren kitap kulüpleri başlatmak veya katılmak.

Bu alışkanlığı kalıcı hale getirme

Sürdürülebilir bir alışkanlık haline getirmek için şu adımları izleyin:

Zaman ayırın: Hafta sonu takviminizde bu aktivitelere özel zaman dilimleri belirleyin. Bu zamanı vazgeçilmez olarak kabul edin. Cumartesi veya pazar sabahları, enerjinizin yüksek olduğu saatler ideal olabilir.

Kolay ulaşılabilir bir alan oluşturun: Malzemeleri görünür ve hazır tutun. Sadece bir sepet sanat malzemesi bile alışkanlık oluşturmayı kolaylaştırır.

Küçük adımlarla başlayın: İlk etapta haftada sadece 30 dakikalık yaratıcı zaman yeterlidir. Bu, alışkanlığı başlatmak için sürdürülebilir bir adımdır.

Esnek olun: Küçük bir dairede yaşıyor, çocuk büyütüyor ya da düzensiz çalışıyorsanız, etkinliklerinizi buna göre uyarlayabilirsiniz. Aileler için yaratıcı zaman, birlikte geçirilen kaliteli vakte dönüşebilir.