Çin ABD ile ticaret savaşından kaçınıyor mu?
ABD’de Trump yönetiminin Çin mallarına getirdiği yüzde 10'luk ek gümrük vergisine Çin'in verdiği ölçülü tepki, Pekin'in hala bir ticaret savaşından kaçınmaya çalıştığını gösteriyor. Çin, 10 Mart'tan itibaren geçerli olmak üzere tavuk, buğday, mısır ve pamuk ürünleri de dahil olmak üzere birçok ABD tarım ürününe yüzde 15 sorgum, soya fasulyesi, domuz eti, sığır eti, deniz ürünleri, meyve, sebze ve süt ürünlerine ise yüzde 10 ek gümrük vergisi getirdi.
Yeni gümrük vergileri nispeten küçük bir ithalat grubunu kapsıyor. Capital Economics'in Çin ekonomisti Julian Evans-Pritchard'ın bir podcast brifinginde belirttiğine göre Çin'in şubat ayında ABD'nin yüzde 10'luk ilk tarife artışına verdiği misilleme yaklaşık 20 milyar dolar değerinde ithalata yönelikti; son yanıt da yaklaşık bu miktarı hedefliyor.
Çin ayrıca 10 şirketi “güvenilmez” yabancı kuruluşlar listesine ve 15 şirketi de şirketlerin Çin'de iş yapma kabiliyetlerini kısıtlayan ihracat kontrolleri listesine ekledi. Eklenen şirketlerin çoğu Leidos, drone üreticisi Skydio ve General Dynamics Land Systems gibi savunma ile ilgili şirketlerdi.
“Müzakereler için kapıyı açık tutuyor”
Pekin Apple ya da Tesla gibi büyük ABD çok uluslu şirketlerinin peşine düşmedi. Albright Stonebridge Group'un kıdemli danışmanı ve birkaç hafta önce Pekin'e yaptığı bir ziyaretten dönen ABD Ticaret Odası'nın eski uluslararası ilişkiler başkanı Myron Brilliant, “Verdikleri yanıt itidalli olduklarını gösteriyor ve daha geniş kapsamlı müzakereler için kapıyı açık tutuyor. Çinliler hala Trump yönetiminin gerçekten ne istediğini anlamaya çalışıyor ama şimdilik gerilimi tırmandırmaktansa anlaşmayı tercih ediyorlar” ifadelerini kullandı.
Brilliant'a göre büyüyen risk, Trump yönetiminin bu son gümrük vergilerinin ötesine geçmeye devam etmesi halinde, Çin'in ABD'nin ele alınmasını istediği konularda ilerleme sağlayacak şekilde karşılık vermesini daha da zorlaştırabilir. Evans-Pritchard, halihazırda yürürlükte olanlara ek olarak Çin mallarına uygulanan yüzde 10'luk iki gümrük vergisi artışıyla birlikte Çin'in bu yılki gayrisafi yurtiçi hasıla büyümesine yüzde 0,4'lük bir darbe vurulacağını düşünüyor; bu zaten zor durumda olan bir ekonomi için mütevazı ancak istenmeyen bir durum. Son zamanlarda Çin hisse senetlerine tahsisatlarını artıran fon yöneticilerinin çoğu, gümrük vergisi ve teknoloji kısıtlamalarına karşı savunmasız olmayan yurt içi odaklı şirketlere odaklandı.
Gümrük vergileri özellikle de daha da artarsa, Çinli ihracatçıları zora sokacaktır. Ancak Rayliant Global Advisors'ın baş araştırma görevlisi ve portföy yöneticisi Philip Wool, ticaretteki olumsuzlukların bazı şirketlerin değerlemelerinde fazlasıyla yer aldığını söylüyor. Ayrıca Wool, Çin'in politika önlemlerinin gümrük vergisi acısına daha duyarlı olan şirketleri destekleyebileceğini belirtiyor.
Çin'in büyük ticaret fazlası ve haksız ticaret uygulamalarına ilişkin uzun vadeli şikayetleri, onu Kanada ve Meksika gibi diğer gümrük vergisi hedeflerinden ayırıyor. Stifel'in baş Washington politika stratejisti Brian Gardner, Çin mallarına yönelik gümrük vergilerinin daha yapışkan olduğunu düşünüyor. Bunun bir nedeni var: Çin, tarifeleri bir baskı aracı olmaktan ziyade ABD ekonomisinin yeniden yapılandırılmasına yardımcı olacak bir amaç olarak gören ticaret maksimalistleri ile ABD-Çin ilişkisine ulusal güvenlik merceğinden bakan Çin şahinlerinin çıkarlarının kesiştiği yer.
