Büyük işten çıkarma dalgası
Dünya genelinde büyük şirketler, zayıf ekonomik beklentiler ve yapay zeka temelli otomasyonun yaygınlaşması nedeniyle istihdamda on binlerce kişilik kesintiye gidiyor. Ekonomik belirsizliklere rağmen yapay zeka yatırımlarına hız veren firmalar, bu teknolojilerin sağladığı verimlilik artışıyla kurumsal kadrolarını küçültmeye başladı.
Durgun tüketici talebi, artan maliyetler ve zayıf büyüme görünümü de yeniden yapılanma sürecini hızlandırıyor. Bu süreç, özellikle beyaz yakalı çalışanların iş bulmasını zorlaştırırken, teknik mesleklerde hâlâ açıklar bulunduğu gözleniyor.
Ekim ayında yalnızca ABD’de 25 binden, Avrupa’da ise 20 binden fazla kişiyi etkileyen işten çıkarma duyurusu yapılması dikkat çekti.
Amazon ve UPS öne çıkıyor
ABD’li teknoloji devi Amazon, şirket genelinde yaklaşık 14 bin kurumsal pozisyonu azaltacağını açıkladı. Şirket, bu adımı “yapay zekanın dönüştürücü etkisine uyum sağlama ve verimliliği artırma” amacıyla attığını duyurdu.
ABD merkezli kargo şirketi UPS, 2025’in üçüncü çeyrek sonuçlarında operasyonel iş gücünde 34 bin, yönetim kademelerinde ise 14 bin kişilik azaltmaya gidildiğini bildirdi. Böylece şirket, yıl genelinde toplam 48 bin çalışanla yollarını ayırdı.
Teknoloji sektöründe işten çıkarma dalgası
ABD’li Microsoft, temmuz ayında küresel iş gücünün yaklaşık %4’ünü, yani 9 100 çalışanını işten çıkaracağını duyurdu. Benzer şekilde Meta Platforms da yapay zeka biriminde yaklaşık 600 pozisyonu azaltma kararı aldı.
Yarı iletken üreticisi Intel, yıl sonuna kadar 24 bin çalışanın işine son vereceğini ve Almanya, Polonya, Kosta Rika’daki bazı projeleri iptal edeceğini açıkladı.
ABD merkezli yazılım şirketi Salesforce 4 bin çalışanını işten çıkaracağını bildirirken Üst Yönetici Marc Benioff “Yapay zeka nedeniyle daha az çalışana ihtiyaç duyacağız” değerlendirmesini yaptı.
Denetim devi PwC, 12 aylık dönemde 5 bin 600 kişilik istihdam azaltımına gitti.
Üretim ve hizmet sektörleri de küçülüyor
İsviçre merkezli gıda üreticisi Nestle, iki yıl içinde dünya çapında 16 bin çalışanın işine son vereceğini duyurdu. Danimarkalı ilaç şirketi Novo Nordisk ise yeniden yapılanma kapsamında 9 bin kişiyi işten çıkaracak.
ABD’li otomotiv üreticisi General Motors, elektrikli araç pazarındaki yavaşlamayı gerekçe göstererek Michigan ve Ohio tesislerinde bin 700 çalışanın işine son verdi.
Medya şirketi Paramount Skydance, birleşmenin ardından yeniden yapılanma sürecine giderek yaklaşık bin kişilik işten çıkarma başlattı.
Perakende zinciri Target, 10 yıldan bu yana ilk büyük işten çıkarma hamlesini yaparak bin 800 kişiyi işten çıkardı. Market devi Kroger ise ağustosta bin kurumsal çalışanını işten çıkardığını bildirdi.
Fed gelişmeleri yakından izliyor
ABD Merkez Bankası (Fed), istihdamda aşağı yönlü risklerin artması üzerine ekim ayında ikinci faiz indirimini gerçekleştirdi. Fed Başkanı Jerome Powell, çok sayıda şirketin işe alımları durdurduğunu veya işten çıkarmalara gittiğini belirterek “Şirketler çoğu zaman yapay zekadan ve bu teknolojinin neler yapabileceğinden bahsediyor. Bu durum istihdam yaratımı üzerinde etkili olabilir.” değerlendirmesini yaptı.
Powell, işsizlik maaşı başvurularında henüz artış görülmediğini ancak bu tür gelişmelerin verilere yansımasının zaman alacağını vurguladı.
