Türkiye'de bankacılık dönüşüyor: Şube sayısı azalıyor, dijital hız artıyor
Türkiye bankacılık sektörü 2024’te dijital dönüşümünü hızlandırırken, fiziki şube ağını daraltmaya ve dijital müşteri tabanını genişletmeye devam etti.
KPMG Türkiye, bankacılık sektörünün 2024 performansını ve geleceğe yönelik görünümünü değerlendiren “Bankacılık Sektörel Bakış – 2025” raporunu yayımladı. Rapora göre, sektörün aktif toplamı 32,7 trilyon TL’ye, mevduat hacmi 18,9 trilyon TL’ye ulaşırken, net kâr yüzde 6,2 artışla 658,9 milyar TL olarak kaydedildi.
Banka sayısı 67’ye çıktı, şube sayısı azalmaya devam ediyor
Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre, 2024 sonunda Türkiye’de faaliyet gösteren banka sayısı 63’ten 67’ye yükseldi. Bunların 38’i mevduat bankası, 20’si kalkınma ve yatırım bankası, 9’u katılım bankası olarak faaliyet gösteriyor.
Dijitalleşme ve müşteri alışkanlıklarındaki değişim, fiziksel şube ağını küçültmeye devam etti. 2023 yılında 9 bin 497 olan şube sayısı 2024’te 9 bin 329’a düştü.
Çalışan sayısı da 187 bin 918’e gerileyerek önceki yıla göre yaklaşık 1.200 kişilik azalma gösterdi. Buna karşın, kalkınma ve yatırım bankalarında sınırlı istihdam artışı gözlendi.
Dijital müşteri sayısı 119 milyonu geçti
Rapor, dijital bankacılıktaki büyümenin hız kesmeden sürdüğünü ortaya koydu. 2024’te aktif dijital bankacılık müşterisi sayısı 8,6 milyon kişi artarak 119,1 milyona ulaştı.
Bu kullanıcıların 1,4 milyonu yalnızca internet bankacılığı, 109,6 milyonu yalnızca mobil bankacılık üzerinden işlem yaptı. Hem internet hem mobil bankacılığı kullanan müşteri sayısı ise 8,1 milyon oldu.
“Dijital çeviklik rekabet gücünü belirleyecek”
KPMG Türkiye Bankacılık Sektör Lideri Kerem Vardar, sektörün dönüşüm baskısı altında olduğunu vurgulayarak şu değerlendirmeyi yaptı: “Bankalar artık sadece finansal aracılık rolünü üstlenmiyor; dijital müşteri deneyimini yönetmek, sürdürülebilirlik ilkelerini iş modeline entegre etmek ve yüksek belirsizlik dönemlerinde stratejik çevikliğini korumak zorunda. Rekabet artık faiz oranları ya da ürün çeşitliliğinden çok, finansal teknolojiye uyum, veri yönetimi ve yeşil finansman kapasitesiyle tanımlanıyor. Önümüzdeki dönemde dijital çeviklik, Türk bankacılığının rekabet gücünü belirleyen en kritik unsur olacak.”
Sektör kârlılığı sınırlı arttı
KPMG’nin raporuna göre, 2024 sonunda sektörün aktif büyüklüğü 32,7 trilyon TL, mevduat hacmi 18,9 trilyon TL oldu. Yüksek enflasyon ve sıkı para politikaları, kur korumalı mevduatlarda daralmaya yol açtı.
2023 yılında 620,5 milyar TL olan sektör net kârı, 2024 sonunda 658,9 milyar TL’ye çıktı. Bu artış, bir önceki yılın yüzde 43,8’lik artış hızının oldukça altında kaldı.
Sektörün takipteki alacak hacmi 293,6 milyar TL, menkul kıymet portföyü 5,3 trilyon TL’ye yaklaştı. Menkul kıymet hacmindeki yıllık artış oranı yüzde 31,7 olarak gerçekleşti.
Kredi hacmi 16 trilyon TL’ye ulaştı
Bankacılık sektöründe kredi hacmi 2024 sonunda 16 trilyon TL’ye çıktı. Yıllık kredi büyümesi yüzde 37,5 olarak hesaplandı.
Tüketici kredileri 3,9 trilyon TL’ye ulaşırken, büyümenin ana kaynağı ticari krediler oldu. Tüketici kredilerinin toplam krediler içindeki payı yüzde 23,1’den yüzde 24,2’ye yükseldi. Kredi kartı ve ihtiyaç kredilerinin payı artarken, konut ve taşıt kredilerinin payı geriledi.
Konut kredileri 500 milyar TL’yi aşarken, yüksek faiz oranları ve fiyat artışları büyümeyi sınırladı. Taşıt kredileri ise yıllık yüzde 21,6 azalış gösterdi.
Mevduat tabanı 17,6 trilyon TL’yi geçti
Mevduatlar, 2024 sonunda 17,6 trilyon TL’ye ulaşarak yıllık bazda yüzde 27,5 arttı. Toplam mevduat içinde yabancı para ve kıymetli maden mevduatlarının hacmi yüzde 62,8 oranında büyüdü.
Bu artış, bankaların kaynak yapısında döviz cinsinden fonların önemini koruduğunu ortaya koydu.
