Türkiye 2024’te çelik üretimini en fazla artıran ikinci ülke oldu
KPMG Türkiye’nin “Çelik Sektörel Bakış - 2025” raporuna göre, 2024 yılında küresel çelik üretimi yüzde 0,4 düşerek 1,9 milyar tona indi. Gerilemede, özellikle Çin’deki iç talep zayıflığı, emlak sektörüne yönelik kısıtlayıcı politikalar ve yeşil dönüşüm hedefleri doğrultusundaki üretim sınırlamaları etkili oldu. Çin’in ham çelik üretimi 1 milyar tona geriledi.
Bu tabloda Türkiye, yüzde 9,5’lik artışla 36,9 milyon ton üretim gerçekleştirerek dünyada üretimini en fazla artıran ikinci ülke oldu. Türkiye, küresel sıralamada sekizinci, Avrupa’da ise ikinci büyük üretici konumunu korudu. 2021’deki 40,4 milyon tonluk rekor üretimden sonraki düşüşün ardından 2024, sektör için “geri dönüş yılı” olarak kayda geçti. Worldsteel verilerine göre ise üretiminini oransal olarak en çok artıran ülke ise Vietnam. Türkiye'nin yaklaşık yarısı kadar bir üretim hacmine sahip Vietnam'ın üretimi 2023'e göre yüzde 16,3 oranında artış gösterdi.
Üretim artışının nedenleri
Rapora göre artışta, deprem sonrası yeniden inşa sürecinin hızlanmasıyla inşaat çeliğine yönelik güçlü iç talep ve Avrupa pazarında Türk çeliğine artan dış talep belirleyici oldu. 2022–2023 döneminde küresel daralmanın ardından özellikle AB’de talebin toparlanması, üreticilere ivme kazandırdı.
İhracatta güçlü artış
Türkiye’nin 2024’te toplam çelik ihracatı yüzde 27,6 artışla 13,4 milyon tona çıktı. En güçlü artış, yüzde 76 ile AB pazarında kaydedildi ve bu bölgeye ihracat 3,8 milyon tona ulaştı. Uzun ürünlerde yüzde 41, yassı ürünlerde ise yüzde 86 büyüme görüldü. İtalya’ya ihracat 477 milyon dolardan 929 milyon dolara yükselirken, İsrail’e satışlar yüzde 87 düşüşle 93 milyon dolara geriledi.
Raporda, AB’nin Rusya ve Belarus’a uyguladığı yaptırımların ardından boşalan kotaların Türkiye lehine tahsis edilmesinin bu artışta etkili olduğu, ancak bunun geçici bir avantaj olabileceği vurgulandı.
İthalatta kırılgan görünüm
İthalat 2024’te yalnızca yüzde 1,8 artarken, net ithalat yüzde 39,4 geriledi. Toplam çelik tüketimi yüzde 0,8 artarak 38,3 milyon tona çıkarken, tüketimin yaklaşık yarısı ithalatla karşılandı. Özellikle yassı ürünlerde ithalatın yüzde 50’lere ulaşması, yerli üreticilerin fiyat rekabetinde zorlandığını ortaya koydu.
En fazla ithalat yapılan ülkeler Çin (yüzde 20,6), Rusya (yüzde 17,5), ABD (yüzde 13,3) ve Güney Kore (yüzde 9,8) oldu. Çin’in 117,1 milyon tonluk rekor ihracatı ve maliyetine yakın fiyat politikası, yerli üreticiler üzerinde baskı oluşturdu.
ABD tarifeleri ve olası etkiler
2018’de ABD’nin yüksek gümrük vergilerinden olumsuz etkilenen Türkiye, 2025’te açıklanan ve tüm ülkelere eşit oranlarda uygulanacak yeni tarifeler sayesinde ABD pazarında yeniden rekabet avantajı elde edebilir.
Ancak, ABD’ye ihracatı zorlaşan ülkelerin alternatif pazarlara yönelmesi, Türkiye’nin güçlü olduğu bölgelerde rekabeti artırarak fiyat düşüşüne ve pazar payı kaybına yol açabilir.
