Novo Nordisk’in yeni CEO’sunun ilk sınavı: ABD pazarını geri kazanmak

Novo Nordisk’in en çok satanları Ozempic ve Wegovy, firmayı küresel bir ilaç devine dönüştürdü. Ancak Wegovy’nin ABD lansmanından dört yıl sonra, Danimarkalı ilaç üreticisinin büyümesi yavaşlıyor. Yaklaşık bir milyon ABD’li hasta daha ucuz taklit versiyonları kullanıyor. Bu düşüşü tersine çevirmek için Novo bu hafta yeni CEO olarak Maziar Mike Doustdar’ı atadı. Hedef, bu hastaları geri kazanmak ve şirketin ABD’li rakibi Eli Lilly ile rekabet edebileceğini kanıtlamak.

Novo'nun taklit ilaç sorununun bu kadar uzun sürmesi beklenmiyordu. Sorun, şirket ABD’deki kilo verdirici ilaçlara olan müşteri talebini karşılayamadığında başladı. Bu da bileşik eczaneleri devreye soktu. ABD’de bu eczanelere, marka adı altındaki ilaçlar yetersiz olduğunda daha ucuz kopyalarını üretip satma izni veriliyor ve ürünler aynı sıkı onay sürecinden geçmiyor.

Bu yıl bu izin kaldırıldı; zira otoriteler kıtlığın sona erdiğine karar verdi. Ancak Novo’nun hızlı toparlanma umudu, salı günü satış ve kar tahminlerini düşürdüğünü açıklamasıyla değişti. Hisseler yüzde 23 düştü ve bu şirket tarihindeki en yüksek günlük düşüş oldu. Novo bu kötü haberi söz konusu bileşik kopyacılar ve geniş rekabete bağladı. Şirket, ABD’de pazar payını Lilly’ye kaptırıyor; Lilly’nin obezite iğnesi Zepbound, Wegovy’i doğrudan karşılaştırmalı klinik bir denemede mağlup etti.

“Gelecek nesil ilaçlarda geride kaldı”

Bellevue Healthcare Trust portföy yöneticisi Paul Major, yolların tükendiğini söyledi. Novo’nun yatırımcılarla yaptığı toplantılar, kar uyarısının daha geniş pazar değil şirketin iç sorunlarıyla ilgili olduğunu açıkça gösterdi. Major ayrıca, Novo’nun Lilly ve diğerlerine göre gelecek nesil obezite ilaçlarında geride kaldığını belirtti.  Şirketi yeniden yönlendirmekle görevli CEO olan  İran doğumlu Avusturyalı Doustdar, şirketin kuruluşundan bu yana yaklaşık otuz yılını burada geçirmiş biri.

Doustdar, Doğu Avrupa ve Türkiye’de çalıştı, Kuala Lumpur’dan Güneydoğu Asya operasyonlarını yönetti ve on yıl önce Zürih’e taşındı. 2013’te gelişen pazarlardan sorumlu yöneticiliğe terfi etti ve 2015’te uluslararası operasyon başkanı oldu. Yeni pozisyonunu LinkedIn’de kutlayan Doustdar, bir yaz tatili işi olarak başlayan işini ‘ikinci evim’ olarak tanımladı.

Doustdar’ın atanması, uzun vadeli planlama ve şirkete bağlılığı ödüllendiren bir yapı için çok uygun oldu. Eski CEO ve şimdi Novo Nordisk Foundation yönetim kurulu başkanı olan Lars Rebien Sørensen’e yakınlığıyla biliniyor, iç politikalar konusunda anonim kalan bir eski yöneticiye göre Sørensen uzun süredir şirket içinden lider seçilmesini destekliyordu. Ancak şirket dışındaki tepkiler bölünmüş durumda; bazıları Doustdar’ın deneyimi ve şirket bilgisinden dolayı güven verirken, bazıları ABD pazarına aşinalığı olmamasının selefini düşüren engellere takılabileceği endişesini taşıyor.

Yeni CEO kötü bir seçim mi?

Novo ABD’de ciddi zorluklarla karşı karşıya. Bileşik ilaçların yarattığı tehditlere ek olarak, nakit ödeme pazarına giriş çabaları bu yıl Hims & Hers Health ile yapılan ortaklık çökünce aksadı. Doktorlar arasında Eli Lilly’nin Zepbound’unun Wegovy’den daha etkili olduğu yönünde fikir birliği artarken, klinik veriler Wegovy’nin kalp krizi ve inme riskini azaltabileceğini gösteriyor. Son olarak Novo’nun en umut vadeden yeni nesil kilo verdirici ilacı CagriSema, beklentileri karşılayamadı. Buna karşılık Lilly’nin ağızdan alınan yeni obezite hapı ve daha güçlü bir iğne için olumlu sonuçları açıklandı.

Rathbones Investment Management sağlık analisti Ozge Brinkworth, “Yeni CEO, ABD’deki ticari performansı iyileştirme ihtiyacı göz önüne alındığında en bariz seçim gibi görünmüyor” dedi. Benzer şekilde, Mirabaud Asset Management’dan küresel portföy yöneticisi Paul Middleton, ABD’yi bilen bir CEO”nun bu pazarı yönetmek için daha uygun olabileceğini dile getirdi.

Diğerleri ise Doustdar’ın uzun süreli iç başarı geleneği nedeniyle başarılı olma şansının daha yüksek olduğunu düşünüyor. Whitefriars aile ofisinden fon yöneticisi Ketan Patel, “Bazı yatırımcılar dışardan bir aday beklerdi ama 30 yılı aşkın bir süredir Novo’da görev yapmış biri şu anda tam da şirketin ihtiyacı olabilir” ifadelerini kullandı. Novo’nun ABD operasyonlarından sorumlu başkanı Dave Moore’a göre, şirket taklitçilerle mücadele için 120’den fazla dava açtı ve 1.000’den fazla cezai yazı gönderdi. Yine de bu, şirketin yılın ikinci yarısında üstlenmiş olduğu sorunu hafifletmek için yeterli olmadı.

Bu zorluklar Novo’nun hisselerine de yansıyor; hisseler son bir yılda yüzde 60’tan fazla değer kaybetti. Tüm bunlar ışığında, Doustdar’ın Kopenhag’a taşındıktan sonra ilk görevlerinden biri operasyonları daraltmak olabilir. Yaklaşık altı ay önce fazla sayıda kişinin Danimarka’da işe alındığını söylemişti. Salı günü gazetecilere yaptığı açıklamada Doustdar, Novo’nun harcamalarda daha disiplinli ve ihtiyatlı davranması gerektiğini belirtti. Şirket kaynaklarını gözden geçirmeyi planladığını söyledi, ancak daha fazla ayrıntı vermekten kaçındı.