Altın ve gümüş fiyatları tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaşırken, ABD ile Venezuela arasındaki tırmanan jeopolitik gerilimlerin emtia piyasalarında arz endişelerini artırmasıyla petrol yaklaşık yüzde 3 yükseldi.
Öne çıkanlar
• Altın külçesi, bu yıl şimdiye kadar yüzde 55’ten fazla artışını sürdürerek 4 bin 400 dolarla tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı ve metali 1979’dan bu yana en iyi yılına doğru taşıdı.
• Gümüş, ons başına 68 dolarla rekor seviyeye çıkarak yaklaşık yüzde 3 yükseldi ve onlarca yılın en iyi performansına doğru ilerliyor. Bakır, Çelik ve Lityum ise daha sınırlı artışlar gördü.
• ABD ham petrolü yüzde 2,39 artarak varil başına 58 dolara yükselirken, Brent petrol yüzde 2,28 artışla varil başına 62 dolara çıktı. Bu yükseliş, ABD Başkanı Donald Trump’ın Venezuela ile savaş ihtimalini dışlamayacağını söylemesinin ardından geldi.
• Trump, Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro’ya yönelik bir baskı kampanyası başlatarak, OPEC üyesi ülkeye giren veya çıkan petrol tankerlerine “tam bir abluka” uygulanmasını emretti.
• New York Times’ın haberine göre ABD Sahil Güvenliği Aralık ayı içinde Güney Amerika ülkesiyle bağlantılı iki tankeri durdurdu ve üçüncüsünün peşinde.
ABD-Venezuela gerilimi
Trump, Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro üzerindeki baskıyı artırırken ülkeye yönelik yaptırımları sertleştirdi ve petrol ihracatına “tam ve eksiksiz bir abluka” ilan etti. Geçen hafta Maduro, ABD ablukasına yanıt olarak Venezuela Donanması’na ülkeden petrol taşıyan gemilere eskortluk yapma emri verdi. ABD’li yetkililerin hedef aldığı gemiler, İran, Venezuela ve Rusya’dan petrol taşıyan ve bu ülkelere Batılı birçok ülke tarafından uygulanan yaptırımlara rağmen faaliyet gösteren bir “hayalet tanker filosu”nun parçası.
Petrol fiyatları nasıl etkileniyor?
ABD Enerji Enformasyon İdaresi’ne (EIA) göre ABD ve Orta Doğu’daki üretim artışı nedeniyle yılın başından bu yana petrol piyasasında arz fazlası bulunuyor ve ham petrol yıllık bazda düşüşe doğru ilerliyor. Emtia, 2018’den bu yana en kötü yıllık performansını yaşamaya hazırlanıyor. EIA verilerine göre ABD hâlâ dünyanın en büyük petrol üreticisi konumunda ve günde 12,9 milyon varil petrol üretiyor.
Altın fiyatları neden bu kadar yüksek?
Altın, yatırımcıların güvenli liman olarak bilinen bu varlığa yönelmeye devam etmesiyle 2025 yılında art arda rekor seviyelere ulaştı. Uzmanlar, altındaki yükselişi Trump’ın geniş kapsamlı gümrük tarifelerinin yarattığı yatırımcı belirsizliği, zayıflayan dolar ve daha düşük ABD faiz oranlarına bağlıyor. Goldman Sachs analistleri aralık ayında yayımladıkları bir raporda, altın fiyatlarının 2026 sonuna kadar 5 bin dolara ulaşacağını söyledi.
Arka plan
Venezuela, dünya genelinde bilinen petrol rezervlerinin yüzde 17’sine, yani 300 milyar varilden fazla bir miktara sahip. Trump, göreve gelmeden önce bile özellikle Venezuela’nın Çin ile olan bağlantıları göz önünde bulundurulduğunda, Güney Amerika ülkesinin devasa petrol kaynaklarına erişim konusuna ilgi duyduğunu ifade etmişti. Kasım ayında Trump, Maduro’ya başkanlıktan çekilmeyi düşünmesi gerektiğini söyledi.
Trump yönetimi, Karayipler ve Doğu Pasifik’te uyuşturucu kaçakçılarını ve kartelleri hedef alan bir dizi tartışmalı tekne saldırısını sürdürdü. Savunma Bakanlığı, 2 Eylül’de ABD’ye uyuşturucu kaçırdığı söylenen bir tekneye yapılan saldırıdan kurtulanların vurulduğu iddiaları nedeniyle artan inceleme altında. Trump, hayatta kalanlara yönelik saldırının Savunma Bakanı Pete Hegseth’in talebiyle gerçekleştirildiğine dair haberleri reddetti. Geçen hafta Hegseth, Demokrat milletvekilleri ve sivil toplum gruplarının baskısına rağmen Pentagon’un tekne saldırısına ait düzenlenmemiş görüntüleri kamuoyuyla paylaşmayacağını söyledi.