ABD'li yatırımcılar Çin'den kaçıyor
Yatırımların büyük kısmı Güneydoğu Asya ülkelerine yönelirken, Hindistan alt kıtası ikinci önemli destinasyon olarak öne çıktı. ABD ve Meksika ise bu yeni yatırım rotasında daha sınırlı tercih edilen bölgeler arasında yer aldı. Analistler, bu eğilimin ABD-Çin ticaretinde yeniden tırmanan gerilimlerin ve mayıs ayında bazı tarifelerin geçici olarak kaldırılmasının ardından ortaya çıktığını belirtiyor. Hatırlanacağı üzere geçtiğimiz ay iki ülke, 90 günlük bir ticaret ateşkesi üzerinde anlaşmıştı.
AmCham Şanghay Başkanı Eric Zheng, kısa süreli anlaşmaların sorunu çözmeye yetmediğini vurguladı. Zheng, “Bir şirket için 90 gün oldukça kısa bir süre. Şimdilik tarifeler yükselmedi ama temel sorun devam ediyor” ifadelerini kullandı.
Çin’de güven seviyesi düşüyor
Rapora göre ABD’li şirketlerin Çin’deki beş yıllık iş ortamına dair güveni art arda dördüncü yıl da rekor düşük seviyelerde. 2024’te firmaların yalnızca yüzde 28’i Çin’deki kâr marjlarının küresel ortalamanın üzerinde olduğunu belirtirken, yüzde 33’ü performanslarının diğer bölgelerden daha düşük olduğunu raporladı.
Çinli rakipler teknoloji ve hızda önde
Anket, Çinli rakiplerin özellikle yapay zekâ kullanımı ve pazara hızlı giriş gibi sekiz kategoriden altısında ABD’li firmalara göre daha avantajlı olduğunu ortaya koydu. Perakende ve tüketici sektörlerinde bu oran yapay zekâ alanında yüzde 62’ye kadar yükseldi. Öte yandan ABD’li şirketler, ürün kalitesi ve Ar-Ge konularında hâlâ üstünlük sağlıyor.
Düzenlemelerde iyileşme var
Rapor, Çin’deki düzenleyici ortamda da olumlu gelişmelere dikkat çekiyor. Şirketlerin yüzde 48’i sektörel regülasyonların şeffaf olduğunu bildirirken, bu oran 2024’te yüzde 35’ti. Şeffaflık eksikliğinin operasyonları engellediğini belirten şirketlerin oranı ise 12 puan düşerek yüzde 16’ya geriledi. Ayrıca yabancı ve yerli firmalara eşit muamele yapıldığını düşünenlerin oranı yüzde 37’ye yükseldi.
Çin yönetimi, yabancı yatırımcıları çekmek amacıyla biyoteknoloji yatırımlarına kolaylıklar ve kamu alımlarında standartların netleştirilmesi gibi bir dizi “eylem planı” açıklamıştı.
Teknoloji şirketleri daha karamsar
Tüm bu iyileştirmelere rağmen, şirketlerin yüzde 14’ü Çin’de iş ortamının kötüleştiğini belirtti. Bu karamsarlık, teknoloji sektöründe daha belirgin; bu alandaki firmaların yüzde 31’i mevcut koşullardan memnun olmadığını ifade etti.
