ABD Başkanı Trump ve ekibinin piyasa etkisi

Piyasayı yenmek zordur. Ancak bu yıl ABD Başkanı Donald Trump ve ekibinin mesajlarını takip ettiyseniz burada bir nevi ‘hile’ olduğunu yakalayabilirsiniz.  Pazartesi günü, GameStop (3,8 milyar dolar gelir) hisseleri, önceki kapanışın yüzde 2 üzerinde işlem görmeye başladı; bu, S&P 500’ün erken kazancının iki katından fazlaydı. Bu hareket, Beyaz Saray’ın pazar günü GameStop’un Halo serisinin ilk kez PlayStation’a geleceğini duyurduğu bir sosyal medya paylaşımını yayınlamasının ardından geldi. Resmi hesap, oyunun kahramanı olarak Trump’ın bir fotoğrafını ekledi ve “Güç Oyuncularda” yazdı. Bu bir borsa tüyosu değildi ama yatırımcılar öyleymiş gibi davrandı.

Aynı sabah, Arjantin piyasaları da ülkenin ara seçim sonuçlarının ardından fırladı. Trump tarafından güçlü bir şekilde desteklenen Arjantin Başkanı Javier Milei ve onun Libertaryen Partisi, Kongre üzerindeki kontrolünü genişletti. Yaklaşık 620 milyon dolar varlığa sahip Global X MSCI Arjantin ETF’si, erken işlemlerde yüzde 18 yükseldi. Ekim ayı boyunca ABD Hazine Bakanlığı, Güney Amerika ülkesinin kötü şöhretli oynak para birimi pesosunu desteklemek için 1 milyar dolardan fazla harcamıştı.

Satır aralarını okumak

Ne GameStop ne de Arjantin hamleleri açık bir “alım” tavsiyesiyle gelmedi ancak etkisi aynı oldu. İpuçlarını değerlendiren herkes kısa sürede para kazandı. Bu hareketler, Trump yönetiminden gelen ve piyasa tüyosu olarak yorumlanabilecek paylaşımların ardından yaşanan yükselişlerin artan listesine eklendi. Bazıları, örneğin Tesla hisselerini övmek ve Başkan’ın “almak için iyi bir zaman” demesi doğrudan yönlendirmeydi  ve etik soruları gündeme getirdi. Diğerleri, GameStop ve Arjantin örneklerinde olduğu gibi, satır aralarını okumayı gerektiriyordu.

Bir başkanın piyasaları etkilemesi alışılmadık bir durum değil. Sonuçta onlar dünyanın en güçlü insanları ve yalnızca politika (ya da politika değişikliği sinyali) bile trilyonları hareket ettirebilir. Daha az yaygın olan ise, bunun bir piyasa bahisleri gönderisine benzeyen yöntemlerle yapılması. ABD’nin eski Başkanı George W. Bush yönetimi Eylül 2008’de konut krizini yatıştırmak için mortgage devleri Fannie Mae ve Freddie Mac’i devraldığında, S&P 500 ertesi işlem gününün açılışında neredeyse yüzde 3 yükselmişti.

Genelde işler böyle yürür. Piyasalar politikaya tepki verir, bir başkanın veya kabine üyesinin hangi hisseleri sevdiğine değil. Mart ayında, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick Fox News’a çıkarak izleyicilere “Tesla alın” dedi. Şirketin hisseleri, aralıktan bu yana, Trump yönetiminin Hükümet Verimliliği Bakanlığı girişiminde Elon Musk’ın rolü nedeniyle yaşanan tepkiler sonrasında yarı yarıya düşmüştü. Lutnick’in röportajından bu yana hisseler yaklaşık yüzde 80 arttı.

Birkaç hafta sonra, bizzat Trump piyasayı hareket ettirmeye yardım etti. Nisan ayı başında, Trump kapsamlı yeni küresel gümrük vergilerini açıkladı ve bu da hisse senetlerini düşürdü. Bir haftadan biraz fazla süre sonra, Truth Social’da bunun “alım için harika bir zaman” olduğunu yazdı. Bundan birkaç saat sonra, birçok gümrük vergisini geçici olarak askıya aldı. S&P 500 o gün yüzde 9,5 yükseldi. Bu, yüzyılın üçüncü en büyük tek günlük kazancıydı. Bu olay dizisi, yetkililerin açıklamalardan önce işlem yapıp yapmadıkları konusunda sorulara yol açtı ancak şu ana kadar kimsenin böyle bir şey yaptığına dair kanıt bulunmadı.

22 Ekim’de ABD Enerji Bakanı Chris Wright, petrolün “kelepir” olduğunu söyledi. Fox News’a verdiği demeçte fiyatların düşük olduğunu ve ABD’nin Stratejik Petrol Rezervi’ni kademeli olarak yeniden inşa etmeye başlayacağını belirtti. Ertesi gün, Trump yönetimi Rus petrol şirketlerine yönelik yeni yaptırımlar açıkladı. Bu haberle birlikte petrol fiyatları yüzde 5 arttı.

Yasadışı mı?

Tüm bunlar, coşkunun nerede bitip etkinin nerede başladığına dair tanıdık soruları yeniden gündeme getirdi. Bazı etik uzmanlarına göre bu durumların hiçbiri içeriden bilgi alanların ticareti tanımına girmiyor. Bloomberg’den Matt Levine’in NPR’ye söylediği gibi, kilit test yasadışı biçimde elde edilmiş, önemli, kamuya açık olmayan bilgiye dayanarak işlem yapılıp yapılmadığı. Kamuya açık yorumlar bu kapsama girmez. Yine de Levine ve diğerleri, bunun yasa dışı olmasa da hükümet yetkililerinin özel yatırımları teşvik etmesinin olağan olmadığını belirtiyor. İster şans, ister daha yasadışı bir şey olsun, sonuç ortada: Trump işlemleri kazandırıyor.