ABD'de mahkeme Trump'ın küresel tarifelerini yasa dışı ilan etti
Temyiz Mahkemesi’nin cuma günü açıkladığı kararda, Trump’ın 1977 tarihli Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası’nı (IEEPA) bu amaçla kullanamayacağı vurgulandı. Kararda “Yasa, başkana ulusal acil durumlara yanıt vermek için geniş yetkiler tanır. Ancak bunlar arasında gümrük vergisi koyma, vergi toplama veya benzeri yaptırımlar uygulama yetkisi yer almıyor” denildi.
Kararın etkisi belirsizliğini koruyor
7’ye karşı 4 oyla alınan karar, tarifelerin geleceğini belirsiz hale getirdi. Sürecin Yüksek Mahkeme’ye taşınması bekleniyor. Yargıçlar, alt mahkemenin verdiği “ülke çapında uygulanacak tarife iptali” kararını yeniden gözden geçirmesi gerektiğini de belirtti. Bu durum, davanın etkilerinin ne kadar geniş olacağının yeniden tartışılacağı anlamına geliyor.
Trump: Tüm tarifeler yürürlükte
Trump, kararın açıklanmasının ardından Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda, “TÜM TARİFELER HALA YÜRÜRLÜKTE!” dedi. Mahkemenin yanlış bir karara imza attığını savunan Trump, tarifelerin kaldırılması halinde bunun ABD için “tam bir felaket” olacağını öne sürdü.
Trilyon dolarlık ticaret anlaşmaları tehlikede
Uzmanlara göre, tarifelerin iptal edilmesi ABD’nin imzaladığı ticaret anlaşmalarını derinden sarsabilir. Ayrıca bugüne kadar tahsil edilen milyarlarca dolarlık gümrük vergisinin iadesi için işletmelerin dava açması da gündeme gelebilir.
Demokrat eyaletler ve küçük işletmeler dava açmıştı
Davaların merkezinde, Demokrat Partili eyaletlerin önderlik ettiği başvurular ile küçük işletmelerin açtığı davalar bulunuyor. Tarifelere itiraz eden taraflar, Trump’ın yasayı gerçek bir ulusal acil durumu çözmek yerine, ticaret ortaklarını masaya oturtmak için kullandığını savunuyor.
Beyaz Saray: Nihai zaferi bekliyoruz
Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, karara tepki göstererek “Başkan Trump, ekonomik güvenliğimizi korumak için kendisine Kongre tarafından verilen yetkileri yasalar çerçevesinde kullandı. Tarifeler yürürlükte ve bu konuda nihai zaferi bekliyoruz” dedi.
Yeni yasal yollar gündemde
Trump yönetiminin, beklenen itirazlara rağmen farklı yasal düzenlemelerle ek tarifeler hazırladığı da basına yansıdı. Özellikle Ticaret Genişletme Yasası’nın 232. maddesi, keresteden yarı iletkenlere kadar birçok ürüne vergi getirmek için alternatif bir yol olarak değerlendiriliyor.
Uzmanlar: Kongre onayı olmadan mümkün değil
Ticaret avukatı Tim Brightbill, mahkemenin IEEPA’nın dahi böyle bir yetki vermesi halinde, “tarifelerin küresel ölçekteki genişliği nedeniyle yetki aşımı olduğunu” net şekilde ortaya koyduğunu söyledi. Kararda ayrıca Kongre’nin tarifeler için açık ve net yetki vermediği sürece yürütmenin bu alanda tek taraflı adım atamayacağına dikkat çekildi.
