TÜPRAŞ yeniden zirvede: İSO 500 listesi açıklandı

İstanbul Sanayi Odası (İSO), 1968’den bu yana her yıl düzenli olarak hazırladığı “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması”nın 2024 yılı sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. İSO Başkanı Erdal Bahçıvan’ın ev sahipliğinde gerçekleştirilen tanıtım toplantısına İSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcıları İrfan Özhamaratlı ve Cemal Keleş de katıldı.

Bahçıvan, İSO 500 listesinin sanayi sektörüne yönelik bir “check-up” işlevi gördüğünü vurgulayarak, 2024 sonuçlarının sektördeki mevcut durumu ve gelecek beklentilerini değerlendirme açısından kritik önemde olduğunu belirtti.

İlk 3 değişmedi, TÜPRAŞ liderliğini korudu

Araştırmaya göre, 2024 yılında üretimden satışlara göre en büyük sanayi kuruluşu, 651,6 milyar TL ile yine TÜPRAŞ oldu. Ford Otomotiv 356 milyar TL ile ikinci, Star Rafineri ise 201,6 milyar TL ile üçüncü sıradaki yerini korudu. Böylece İSO 500'ün ilk üç sıralaması geçen yıla göre değişmedi.

İlk 10'da ise iki yeni isim yer aldı: İskenderun Demir Çelik ve Hyundai Motor Türkiye, bu yıl listeye girmeyi başardı.

Sanayici kazancını finansmana harcadı

Erdal Bahçıvan, 2024’te üç temel göstergede olumsuz sonuçlar elde edildiğini söyledi. Bunların ilki, üretimden net satışların son üç yıldır reel olarak gerilemesi. İkincisi, sanayicilerin kârlarının neredeyse tamamını finansman giderlerine ayırmak zorunda kalması. Üçüncüsü ise kârlılık oranlarındaki keskin düşüş.

Faaliyet kârlılığı 2014-2023 döneminde yüzde 10,4 iken 2024’te yüzde 6,2’ye geriledi. Satış kârlılığı ise yüzde 7,1’den yüzde 2,6’ya düştü. Bahçıvan, “Sanayici kazandığını finansmana harcadı” ifadesini bu yıl “neredeyse tüm kazanç finansman giderlerine gitti” şeklinde revize etmek gerektiğini belirtti.

OVP’ye destek vurgusu ama uyarı da var

Sanayi sektörünün 2024 yılını neredeyse büyümesiz kapattığını belirten Bahçıvan, Orta Vadeli Program’a (OVP) olan güvenin devam ettiğini, ancak yükün büyük kısmının sanayinin omuzlarında olduğunu hatırlattı. Bahçıvan, “Programın hedeflerinden uzaklaşıldığı algısının oluşmaması temel bir anlayış olmalıdır” dedi.

Sanayi üretimi stratejik önemde

İSO Başkanı, Türkiye’nin üretimden uzaklaşma riski taşıdığını belirterek, bunu tersine çevirmenin mümkün olduğunu ancak yalnızca sanayicilerin değil, tüm kesimlerin elini taşın altına koyması gerektiğini söyledi. Üretimin yalnızca ekonomik değil, jeopolitik ve güvenlik açısından da stratejik önem taşıdığını vurguladı.

2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi’ne tam destek

Bahçıvan, Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan “2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi”ni büyük bir heyecanla karşıladıklarını belirterek, bu stratejinin sanayinin dönüşümü için yol gösterici olacağını söyledi. İSO Stratejik Dönüşüm Merkezi çalışmalarının bu vizyon doğrultusunda ilerleyeceğini ifade etti.