Fransa’daki siyasi kriz iş dünyasının toparlanma umudunu sarsıyor
Fransa'da yaşanan son siyasi istikrarsızlık dalgası, şirketlerin işe alım ve yatırım kararlarını ertelemesiyle birlikte, yeni yeni toparlanma işaretleri gösteren ekonomiyi tehdit ediyor. Ülkenin Başbakanı François Bayrou'nun çağrısıyla 8 Eylül’de yapılacak güven oylamasıyla hükümetin düşürülmeye hazırlanması, iş dünyasının yeni yönetimin nasıl destek toplayacağını ve Euro Bölgesi’nin en büyük bütçe açığını nasıl daraltacağını görmek istemesine neden oluyor.
Mehmet Öğütçü yazdı: Fransa’da kriz, Avrupa’da çatlak: Türkiye için ne demek?
Oddo BHF stratejisti Thomas Zlowodzki, “Bazı Fransız şirketleri, işe alım planlarına veya yatırım kararlarına başlamadan önce bütçenin onaylanmasını beklemeye meyilli olabilir. Zaten yavaş seyreden bir ekonomi ve gümrük vergilerine dair belirsizlik nedeniyle görüş alanı sınırlıydı, şimdi daha da kötüleşti" dedi.
Yatırımlar yeniden duracak mı?
Ekonomik büyüme verileri esasen, geçen yıl Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un erken genel seçim kararından bu yana, finans dışı şirketlerin yatırımlarındaki zayıflığın üstünü örtüyordu. Bu yatırımlar her çeyrekte ya küçüldü ya da hiç büyümedi. Bu eğilim yeniden başlarsa, son aylarda çoğunlukla stok artışı sayesinde beklenenden fazla büyüyen ekonomik üretimi aşağı çekebilir.
Fransa’daki şirketler aynı zamanda artan borçlanma maliyetleri tehdidiyle de karşı karşıya. Schneider Electric SE ve Elis SA gibi iç pazara daha az bağımlı firmalar bu hafta tahvil ihracına güçlü talep görse de yükselen devlet tahvil faizleri eninde sonunda tüm firmaları etkileyecek. Fransa’nın 10 yıllık tahvil faizleri şu anda Euro Bölgesi’nin en yükseklerinden biri olan yüzde 3,5 seviyesinde ve mayıs sonundan bu yana 30 baz puandan fazla artış gösterdi. Bu, birkaç yıl önce Birleşik Krallık'ta Liz Truss hükümetini devirmeye yeten piyasa şokuna benzemese de bazı varlık yöneticilerinin onun adını anmasına yetecek kadar büyük.
‘Liz Truss anı’ benzetmesi
Çarşamba sabahı Fransız varlıkları nispeten istikrar kazandı. CAC 40 borsa endeksi iki günlük düşüşün ardından yüzde 0,4 yükselirken, 10 yıllık Fransız tahvillerinin faizleri hafifçe geriledi. Natixis Wealth Management yatırım direktörü Benoît Peloille, “Fransa’nın makro döngüsüne dair görünürlüğün büyük bir kısmını kaybettik. Bir ‘Liz Truss anı’ yaşamaktan şu anda korkmuyorum ama makroekonomik etkiler ve şirketler için öngörülemezlik endişe verici" değerlendirmesini yaptı.
Fransız iş dünyasının endişelenmek için geçerli nedenleri var. Şubat ayında, önceki hükümetin devrilmesinden sonra kabul edilen bütçe, büyük şirketler için geçici vergi artışları getirmişti. Şimdi, olası yeni bir mali stratejiye şekil vermek isteyen muhalefet partileri, benzer önlemleri daha da artırmak istiyor. Bayrou ve bazı bakanlarının perşembe günü konuşma yapması bekleniyor. Bu hükümetin düşürülmesini önlemek amacıyla destek aramaları için bir fırsat olacak.
Macron ne yapacak?
Eğer başbakan görevden alınırsa, Macron yeni bir başbakan atayarak, bu kişinin yeterli destek toplayıp yeni bir yetki almadan hükümeti yürütebileceğini umabilir. Ya da parlamentoyu feshedip tekrar seçim kararı alabilir. Ancak yeni bir seçim, Macron’un zaten zayıf olan Ulusal Meclis’teki pozisyonunu daha da sarsabilir ki geçen yılki erken seçimde tam olarak bu yaşanmıştı.
Macron hangi yolu seçerse seçsin, eğer sonuç ekonominin uzun süreli aksaması olursa, bu durum vergi gelirlerini azaltarak bütçe onarımını daha da zorlaştıracaktır. Ayrıca, Macron’un uzun süredir savunduğu, şirketler ve çalışanlar için vergi indirimleri gibi iş dünyası yanlısı reformlarla Fransa’nın mali sorunlarını çözme stratejisine de bir darbe vurabilir.
Fransa Maliye Bakanı Eric Lombard salı günü France Inter radyosuna yaptığı açıklamada, ülkenin bu yıl için yüzde 5,4 oranındaki bütçe açığı hedefinde ilerlediğini söyledi. Hükümetin ekonomik büyüme beklentisi ise yüzde 0,7.
Bayrou ise salı günü CFDT sendikasının konferansında yaptığı konuşmanın ardından şu ifadeleri kullandı: Geçen yıl güven oylamasıyla yaşanan kriz gibi, bu siyasi krizin bedelini kim ödeyecek? Fransız halkı ödedi. Bu kriz Fransa’ya milyarlarca euro'ya mal olur.
