Satışta benzinli, yolda dizel kral

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait motorlu taşıt verilerini açıkladı. Trafiğe kaydı yapılan ve kaydı silinen motorlu taşıt sayılarının yanı sıra bu taşıtların tipleri, yakıt türleri, renkleri, motor özellikleri gibi detayların yer aldığı açıklamaya göre Ocak-Aralık 2024 döneminde trafiğe kaydı yapılan 1 milyon 14 bin 830 adet otomobilin yüzde 60,8'i benzinli, yüzde 16,7'si hibrit, yüzde 11,3'ü dizel, yüzde 10,2'si elektrikli ve yüzde 1,0'ı LPG'li oldu.

Yani uzun yıllar sonra pazar tekrar ağırlığını koyan benzinli otomobiller açık ara lider konumda bulunuyor. Ayrıca hibrit ve elektrikli otomobil satışlarındaki artış da dikkat çekici. 2023 yılında yüzde 9,3 paya sahip hibritler yüzde 16,7’ye yükselirken elektrikli otomobillerin payı da yüzde 6,9’dan yüzde 10,2’ye çıktı. Dizel otomobillerin payıysa yüzde 16,3’ten yüzde 11,3’e düştü. Bu verilere göre benzinli otomobiller yüzde 5,3, dizel otomobiller de yüzde 5 oranında pazar kaybetti.

Buna karşılık, özellikle 2000’li yılların başından itibaren hızlı bir büyüme sergileyen dizel motorlu otomobillerin yollardaki krallığı sürüyor. 2024 yılı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı 16 milyon 232 bin 458 adet otomobilin yüzde 34,1'i dizel, yüzde 31,9'u LPG'li, yüzde 30,2'si benzinli, yüzde 2,4'ü hibrit ve yüzde 1,1'i ise elektrikli. Yakıt türü ruhsatta belirtilmeyen ya da yanlış yazılan otomobillerin oranı ise yüzde 0,2.

Trafiğe kaydı yapılan otomobillerin yakıt cinslerine göre dağılımı

2024 yılında bir önceki yıla göre trafiğe kaydı yapılan motorlu taşıt sayısı, ki motosikletten kamyona tüm motorlu araçlar dahil, yüzde 13,5 artarak 2 milyon 598 bin 816 adet oldu. Trafikten kaydı silinen taşıt sayısıysa yüzde 15,6 artarak 36 bin 657 adede ulaştı. Böylece Ocak-Aralık döneminde trafikteki toplam taşıt sayısında 2 milyon 562 bin 159 adet artış gerçekleşti.

2024 yılı sonu itibarıyla Türkiye yollarında 31 milyon 301 bin 389 motorlu taşıt bulunuyor. Trafiğe kayıtlı taşıtların yüzde 51,9'unu otomobil, yüzde 20,0'ını motosiklet, yüzde 15,0'ını kamyonet, yüzde 7,2'sini traktör, yüzde 3,2'sini kamyon, yüzde 1,7'sini minibüs, yüzde 0,7'sini otobüs ve yüzde 0,3'ünü özel amaçlı taşıtlar oluşturuyor. Bu taşıtların ortalama yaşı ise 14,3. Ortalama yaş, otomobillerde 14,2, minibüslerde 16,0, otobüslerde 16,2, kamyonetlerde 13,9, kamyonlarda 18,1, motosikletlerde 10,2, özel amaçlı taşıtlarda 15,3 ve traktörlerde 24,5'tir. Yani en genç motorlu taşıt grubu motosikletler. Burada en önemli rolü pandemi dönemiyle birlikte hızla büyüyen eve/iş yerine servis hizmetleri oynuyor.

2024 yılında trafiğe katılan 1 milyon 14 bin 830 adet otomobilin yüzde 33,1'i 1300 cc ve altı, yüzde 22,3'ü 1401-1500 cc, yüzde 15,1'i 1301-1400 cc, yüzde 12,4'ü 1501-1600 cc, yüzde 6,3'ü 1601-2000 cc, yüzde 0,6'sı 2001 cc ve üstü motor silindir hacmine sahip. Buradaysa yüzde 80 ÖTV baremine giren otomobillerin pazarın ağırlıklı bölümünü oluşturduğu görülüyor.

Noterler aracılığıyla bir ya da birden fazla el değiştiren araç sayısıysa 10 milyon 689 bin 113 adet olarak gerçekleşti. 2024 yılında yapılan devirlerde motorlu kara taşıtlarının ortalama yaşı 12,2 oldu. Devri yapılan otomobillerin ortalama yaşı 13,3, minibüslerin 12,2, otobüslerin 11,4, kamyonetlerin 11,4, kamyonların 14,1, motosikletlerin 4,3, özel amaçlı taşıtların 15,7 ve traktörlerin 19,2'ydi.