Putin ve Zelenskiy barış görüşmeleri için bir araya gelir mi?
ABD Başkanı Trump, Avrupa’nın nesiller boyu gördüğü en yıkıcı savaşı sona erdirmek için iki lider arasında bir görüşme sağlamayı amaçlıyor. Ancak Ukrayna lideri Zelenskiy’den “Batı'nın kuklası” diye bahseden Rusya Devlet Başkanı Putin’in barış görüşmeleri gerçekleştireceğine şüpheyle yaklaşılıyor.
20 Ağustos 2025, 14:57
Rusya lideri Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy arasındaki ilk ve tek yüz yüze görüşme 2019 yılında Paris'te gerçekleşmişti.
Eğer Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD Başkanı Donald Trump’ın çağrısına uyarak Ukraynalı mevkidaşı Volodimir Zelenskiy ile görüşmeyi kabul ederse son üç buçuk yıldır gayrimeşru bir lider ve kukla olarak aşağıladığı biriyle yüz yüze gelmiş olacak. Zelenskiy ile doğrudan müzakereye oturmak, Putin’in 2022’deki Ukrayna işgalini meşrulaştırmak için Rus halkına sunduğu anlatının tamamen tersine düşüyor. Bu anlatıya göre savaş, Batı ile yürütülen daha büyük bir mücadelenin parçası ve Zelenski ile Ukrayna bu savaşta yalnızca birer piyon.
Trump’ın görüşme çağrısı, Putin’i sıkıntılı bir ikilemin içine sokuyor. Reddederse, kendisini daha fazla yaptırımla tehdit etmiş olan ABD Başkanı’nı kızdırma riski var. Ancak Zelenskiy ile masaya oturması, Rus elitleri ve halk nezdinde siyasi zarar görebileceği anlamına geliyor. Trump salı günü Fox News’a verdiği röportajda, Ukrayna’da kalıcı bir barış sağlama çabasının bir sonraki aşaması olarak iki lideri bir araya getirmeye çalıştığını söyledi ancak zorluğa da dikkat çekti: “Çok da iyi arkadaş oldukları söylenemez” diyen Trump, Putin ve Zelenskiy’nin olası bir görüşme konusunda detayları kendi aralarında netleştirmeleri gerekeceğini belirtti.
Putin’in Zelenskiy ile görüşmeye ne kadar istekli olduğu sorusu, Alaska’daki Trump-Putin zirvesinin ardından ve pazartesi günü Beyaz Saray’da Trump, Zelenskiy ve Avrupalı liderler arasında gerçekleşen görüşmelerin ardından gündemin merkezine oturdu. Salı günü Rus yetkililer bu yönde bir görüşmeye çalışıldığına dair çok az işaret verdi. Rusya'nın Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, yetkililer arasındaki olası temas planlarının 'azami özenle' hazırlanması gerektiğini söyledi. Diğer Rus yetkililer ise Zelenskiy'i ciddiyetsiz bir siyasetçi olarak küçümsedi.
Putin, iki liderin görüşmesinin barış sürecinin sonunda gerçekleşmesi ve esasen gerekli belgelerin imzalanması için bir formalite olması gerektiğini savunuyor. Haziran ayında, “Görüşmeye hazırım ama bu süreç nihai aşamadaysa, yani sonsuza kadar orada oturup pazarlık yapmayalım, bir sonuca varalım” demişti.
En önemlisi de Zelenskiy ile bir görüşme, Putin’in Trump’ın barış çabaları etrafında sürdürdüğü dikkatli denge oyununu bozabilir. Kremlin lideri, daha fazla yaptırımdan kaçınmak için barış istediğini beyan ederken, sahada saldırıları artırarak doğu Ukrayna’da önemli kazanımlar elde etti. RAND Corporation’dan Rusya uzmanı ve kıdemli siyasi analist Samuel Charap, “Bir görüşme, gerçekten savaşı sona erdirmek için müzakereye hazır olduğunu gösterebilir ama bence henüz hazır değil" değerlendirmesini yaptı.
Putin’in Zelenskiy ile yaptığı ilk ve tek yüz yüze görüşme 2019 yılında, Rusya-Ukrayna ilişkilerinin çok daha farklı bir dönemindeydi. O zamanlar Putin, Rusya ile barış yapmayı kampanya vaadi haline getirmiş olan yeni seçilmiş liderle ilişkiler kurmaktan umutluydu. Kırım’ın ilhakı ve doğu Ukrayna’daki ayrılıkçılara sağlanan Rus desteğinin ardından gerçekleşen bu görüşme, barışa yönelik önemli bir adım olarak görülmüştü. Ancak cephe hattında çekilme gibi detaylar üzerinden çıkan anlaşmazlıklar, ilişkilerin hızla bozulmasına yol açtı ve o tarihten bu yana iki lider bir daha görüşmedi.
Zelenskiy pazartesi günü Trump ve Avrupa liderleriyle Washington’daki toplantısının ardından, “Ukrayna, görüşme için çeşitli ön koşullar öne sürmeye başlarsa, Ruslar kendi 100 şartını masaya koyar. Bence ön koşulsuz görüşmeliyiz ve bu savaşın sona ermesi için hangi ilerlemeler sağlanabilir, buna birlikte bakalım" açıklamasını yaptı.
Zelenskiy, Kremlin’in görüşmeye yanaşmamasını siyasi avantajına çevirmeyi başardı. Mayıs ayında Trump, Putin’in Türkiye’ye gelip Zelenskiy ile yüz yüze görüşmesini istediğini açıklamıştı. Putin bu teklifi geri çevirince, Zelenskiy Türkiye’ye giderek Kremlin’in “görüşmekten korktuğunu” dile getirmişti. Ancak bu sefer siyasi riskler daha büyük ve bu durum Kremlin üzerindeki baskıyı artırıyor.
Trump ve Avrupa liderlerinden gelen baskılar arttıkça, Moskova da Zelenskiy'i ciddiye alınmaması gereken biri gibi göstermek konusunda daha kararlı bir tutum alıyor. Rusya'nın eski Devlet Başkanı Dmitry Medvedev ve Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Putin’in görüşmeyi reddetmesini haklı çıkarmak için salı günü Zelenski’ye yönelik suçlamalar yönelttiler. Sonuçta, uzmanlara göre Putin bu görüşmeyi tamamen reddetmeden ama fiilen engelleyerek soğutma stratejisini benimseyecek.
Stanovaya’ya göre Moskova’nın bir görüşme için ön koşul olarak dayattığı “maksimalist barış şartları” İstanbul’da Ukrayna’ya sunulmuştu. Bu şartlar arasında Ukrayna’nın silahsızlandırılması, siyasi tarafsızlık ilan etmesi ve NATO üyeliği hedefinden vazgeçmesi yer alıyor.
Trump’ın görüşme çağrısı, Putin’i sıkıntılı bir ikilemin içine sokuyor. Reddederse, kendisini daha fazla yaptırımla tehdit etmiş olan ABD Başkanı’nı kızdırma riski var. Ancak Zelenskiy ile masaya oturması, Rus elitleri ve halk nezdinde siyasi zarar görebileceği anlamına geliyor. Trump salı günü Fox News’a verdiği röportajda, Ukrayna’da kalıcı bir barış sağlama çabasının bir sonraki aşaması olarak iki lideri bir araya getirmeye çalıştığını söyledi ancak zorluğa da dikkat çekti: “Çok da iyi arkadaş oldukları söylenemez” diyen Trump, Putin ve Zelenskiy’nin olası bir görüşme konusunda detayları kendi aralarında netleştirmeleri gerekeceğini belirtti.
Putin’in Zelenskiy ile görüşmeye ne kadar istekli olduğu sorusu, Alaska’daki Trump-Putin zirvesinin ardından ve pazartesi günü Beyaz Saray’da Trump, Zelenskiy ve Avrupalı liderler arasında gerçekleşen görüşmelerin ardından gündemin merkezine oturdu. Salı günü Rus yetkililer bu yönde bir görüşmeye çalışıldığına dair çok az işaret verdi. Rusya'nın Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, yetkililer arasındaki olası temas planlarının 'azami özenle' hazırlanması gerektiğini söyledi. Diğer Rus yetkililer ise Zelenskiy'i ciddiyetsiz bir siyasetçi olarak küçümsedi.
Putin'in ikna olması kolay olmayacak
Putin’in Zelenskiy ile görüşmeyi kabul etmesi muhtemelen hızlı ya da kolay olmayacak. Ukraynalı lideri defalarca Batı’nın uşağı olarak nitelemiş, iki liderin görüşmesinden önce çeşitli karmaşık meselelerin çözülmesi gerektiğinde ısrar etmişti. Ayrıca Zelenskiy’nin savaş nedeniyle seçim yapılamadığı gerekçesiyle görev süresini uzatmasını gerekçe göstererek meşruiyetini sorguladı ve barış anlaşması imzalama yetkisine sahip olup olmadığını da tartışmalı buldu.Putin, iki liderin görüşmesinin barış sürecinin sonunda gerçekleşmesi ve esasen gerekli belgelerin imzalanması için bir formalite olması gerektiğini savunuyor. Haziran ayında, “Görüşmeye hazırım ama bu süreç nihai aşamadaysa, yani sonsuza kadar orada oturup pazarlık yapmayalım, bir sonuca varalım” demişti.
"Ukrayna, Rusya ile Batı arasındaki savaş alanı"
Meseleler ise sadece Zelenskiy ile sınırlı değil. Uzmanlara göre Putin, bu savaşı Soğuk Savaş’tan bu yana Rusya’nın hissettiği tarihi haksızlıkların yeniden değerlendirilmesi olarak görüyor. Trump yönetimiyle kurduğu temaslar, Ukrayna’daki toprak anlaşmalarının ötesine geçen, Avrupa’nın güvenlik mimarisini şekillendirmeyi amaçlayan daha kapsamlı bir anlaşma çabasının parçası. Carnegie Rusya-Avrasya Merkezi kıdemli uzmanı Tatiana Stanovaya, “Putin için bu, Batı’yla daha geniş bir hesaplaşma. Ukrayna, Rusya ile Batı arasındaki savaş alanı. Putin’in gözünde Zelenskiy bir aktör değil. Ukraynalıların savaşmasının nedeni, Batı’dan aldıkları destek" dedi.En önemlisi de Zelenskiy ile bir görüşme, Putin’in Trump’ın barış çabaları etrafında sürdürdüğü dikkatli denge oyununu bozabilir. Kremlin lideri, daha fazla yaptırımdan kaçınmak için barış istediğini beyan ederken, sahada saldırıları artırarak doğu Ukrayna’da önemli kazanımlar elde etti. RAND Corporation’dan Rusya uzmanı ve kıdemli siyasi analist Samuel Charap, “Bir görüşme, gerçekten savaşı sona erdirmek için müzakereye hazır olduğunu gösterebilir ama bence henüz hazır değil" değerlendirmesini yaptı.
Putin’in Zelenskiy ile yaptığı ilk ve tek yüz yüze görüşme 2019 yılında, Rusya-Ukrayna ilişkilerinin çok daha farklı bir dönemindeydi. O zamanlar Putin, Rusya ile barış yapmayı kampanya vaadi haline getirmiş olan yeni seçilmiş liderle ilişkiler kurmaktan umutluydu. Kırım’ın ilhakı ve doğu Ukrayna’daki ayrılıkçılara sağlanan Rus desteğinin ardından gerçekleşen bu görüşme, barışa yönelik önemli bir adım olarak görülmüştü. Ancak cephe hattında çekilme gibi detaylar üzerinden çıkan anlaşmazlıklar, ilişkilerin hızla bozulmasına yol açtı ve o tarihten bu yana iki lider bir daha görüşmedi.
Zelenskiy ön koşulsuz görüşmeye hazır
Savaşın başlangıcından bu yana Zelenskiy, Kremlin lideriyle yüz yüze görüşmenin barış yolunda ilerleme sağlayabileceğine inanıyordu. Ancak Moskova’yı kızdıran bir adım atarak, Kremlin lideriyle görüşmelerin 'imkasız' olduğunu belirten muğlak ifadeler içeren bir kararname yayımladı.Trump’ı memnun etmek ve kendi görüşme arzusunu yerine getirmek için Putin, yüz yüze görüşmeye karşı olmadığını söyledi ancak bunun gerçekleşmesi için çeşitli koşulların sağlanması gerektiğini; özellikle Kiev’den ciddi tavizler vermeye hazır olduklarına dair sinyaller beklediğini vurguladı. Zelenskiy ise kısa süre önce ateşkes talebinden vazgeçerek ön koşulsuz görüşmeye açık olduğunu gösterdi.Zelenskiy pazartesi günü Trump ve Avrupa liderleriyle Washington’daki toplantısının ardından, “Ukrayna, görüşme için çeşitli ön koşullar öne sürmeye başlarsa, Ruslar kendi 100 şartını masaya koyar. Bence ön koşulsuz görüşmeliyiz ve bu savaşın sona ermesi için hangi ilerlemeler sağlanabilir, buna birlikte bakalım" açıklamasını yaptı.
Zelenskiy, Kremlin’in görüşmeye yanaşmamasını siyasi avantajına çevirmeyi başardı. Mayıs ayında Trump, Putin’in Türkiye’ye gelip Zelenskiy ile yüz yüze görüşmesini istediğini açıklamıştı. Putin bu teklifi geri çevirince, Zelenskiy Türkiye’ye giderek Kremlin’in “görüşmekten korktuğunu” dile getirmişti. Ancak bu sefer siyasi riskler daha büyük ve bu durum Kremlin üzerindeki baskıyı artırıyor.
Trump ve Avrupa liderlerinden gelen baskılar arttıkça, Moskova da Zelenskiy'i ciddiye alınmaması gereken biri gibi göstermek konusunda daha kararlı bir tutum alıyor. Rusya'nın eski Devlet Başkanı Dmitry Medvedev ve Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Putin’in görüşmeyi reddetmesini haklı çıkarmak için salı günü Zelenski’ye yönelik suçlamalar yönelttiler. Sonuçta, uzmanlara göre Putin bu görüşmeyi tamamen reddetmeden ama fiilen engelleyerek soğutma stratejisini benimseyecek.
Stanovaya’ya göre Moskova’nın bir görüşme için ön koşul olarak dayattığı “maksimalist barış şartları” İstanbul’da Ukrayna’ya sunulmuştu. Bu şartlar arasında Ukrayna’nın silahsızlandırılması, siyasi tarafsızlık ilan etmesi ve NATO üyeliği hedefinden vazgeçmesi yer alıyor.
