Macron artık sola mı yönelmeli?

Kibirli bir şekilde meydan okumak, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un kaos, hırçınlık ve suçlamayla gölgelenen ikinci döneminde kullandığı ton haline geldi. Macron, sadece üç ay önce atadığı merkez sağ başbakanın devrilmesinin ardından geçen hafta Fransız ulusuna yaptığı televizyon konuşmasında, ülkenin on yıllardır yaşadığı en kötü siyasi krizin sorumluluğunu üstlenmeyi kibirli bir şekilde reddetti.

“Alenen inkar”

Michel Barnier'nin istifasını kabul ettikten sonra Cumhurbaşkanı, “Bazıları bu durumdan beni sorumlu tutmak istiyor. Bu çok daha rahat” ifadelerini kullandı. Aslında sorumluluğun tamamen, 1961'den bu yana bir hükümet hakkında ilk kez güvensizlik oyu kullanarak “cumhuriyet karşıtı” bir sabotaj eylemi gerçekleştiren siyasi güçlere ait olduğunu öne sürdü. Sol eğilimli Libération gazetesi, cumhurbaşkanının bu küstahlığına karşı iki kelimelik özlü ve yerinde bir manşet attı: Flagrant déni (Alenen inkar).

Peki şimdi ne olacak? Macron'un yaz aylarında erken genel seçimlere gitme kararının feci sonuçları ortaya çıkmaya devam ederken, Fransa altı ay içinde ikinci kez düzgün işleyen bir hükümetten yoksun kaldı. Marine Le Pen'in aşırı sağcı milletvekillerine Meclis'te eşi benzeri görülmemiş bir statü veren Cumhurbaşkanı, bir yıl içinde dördüncü başbakanını arıyor. Bir sonraki başbakanın, savaşan üç bloğa bölünmüş bir parlamentoyla görüşmeleri yürütmekte Barnier'den daha çok  zorlanacağını düşünmek için hiçbir neden yok. Ancak temmuz ayına kadar yeni bir seçim yapılamaz. Piyasalar ürkmüş durumda ve 2025 yılı için ortada bir bütçe yok.

Yine merkez sağ bir ismi seçebilir

Barnier'in kaderi, Le Pen'in bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde başarı şansı için çok önemli bir seçmen kitlesi olan emeklileri hedef alan bir kemer sıkma bütçesini onaylamayı reddetmesiyle belirlendi. Birkaç gün içinde yeni bir başbakan atama sözü veren Macron, Le Pen'i yatıştırmak umuduyla başka bir merkezci ya da merkez sağ figürü tercih edebilir.

Macron’un yaz aylarında oynadığı kumarın acı verici sonucundan sonra göstermesi gereken tevazuyu nihayet göstermesi daha kalıcı ve etik bir çözüm olabilir. Temmuz ayında yapılan erken seçimi Sosyalist Parti ve Jean-Luc Mélenchon'un France Unbowed'unun da dahil olduğu sol bir ittifak olan Yeni Halk Cephesi (NPF) kıl payı da olsa kazandı. NPF liderliğindeki bir hükümetin, emeklilik yaşını yükseltmeye yönelik popüler olmayan planlar da dahil olmak üzere mirasının bazı kısımlarını tersine çevirmeye çalışacağından korkan Macron, soldan bir başbakan atamamak için çeşitli nedenlere sığındı. 

Bu karar demokratik değildi ve parlamentodaki en büyük milletvekili bloğunu amansızca kendisine karşına aldı. Ayrıca son derece cumhuriyet karşıtı bir karardı. Macron'un siyasi kariyeri, Le Pen'in cumhurbaşkanlığı tehdidini savuşturmak için kendisine ödünç verilen cumhuriyetçi oylar üzerine inşa edildi. Temmuz ayında, savaş sonrası tarihin ilk aşırı sağcı hükümeti ancak benzer bir seferberlik ve NPF ittifakının aceleyle kurulmasıyla önlenebildi.

Macron, cumhurbaşkanlığının istifasının kaçınılmaz hale geldiği bir noktaya kadar yozlaşmasını önlemek istiyorsa, cumhurbaşkanının seçim kaybedenlerin şartları dikte edemeyeceğini kabul etmesi gerekir. Macron, bir sonraki hükümeti desteklemek için alaycı bir şekilde Le Pen'e yönelmek yerine, cumhuriyetçi değerler söz konusu olduğunda konuşmayı bırakıp yürümeye başlamalı.