Elon Musk'ın Trump'a açıkça saldırısı dahice bir hareket mi?

Elon Musk'ın ABD Başkanı Donald Trump'a alenen hakaret etme kararı milyardere zarar verecek bir hareket gibi görünüyordu. Ne de olsa Trump sadece siyasi bir rakip değil; Amerika Birleşik Devletleri'nin görevdeki Başkanı.Musk'ın Tesla, SpaceX, Starlink ve The Boring Company gibi şirketlerine verilen devasa hükümet sözleşmelerinin anahtarı da onun yönetiminde. Elektrikli araç sübvansiyonlarından milyarlarca dolarlık savunma ve havacılık anlaşmalarına kadar, Musk'ın imparatorluğu Washington politikasıyla derinden iç içe geçmiş durumda.

Öyleyse neden Başkan'ı provoke etsin? Neden federal musluğu kapatabilecek tek kişiyi küstürme riskini alsın? İlk bakışta, Musk'ın Trump'ın kişiliğiyle alay eden ve onun alamet-i farikası olan vergi tasarısını alenen baltalayan son davranışları pervasızca görünüyor. Ama ya öyle değilse?

Dalgalanmaları avantaja çevirebiliyor

Bunların bir kısmı kulağa abartılı gelse de temelsiz değil. Hem Tesla'ya hem de SpaceX'e önemli ölçüde finansal maruziyeti olan yatırımcılar ve gözlemciler arasında Musk'ın eylemlerini yanlış bir adımdan ziyade daha geniş bir stratejik oyunun parçası olarak görme eğilimi doğal olarak var. Bu teori hem piyasa tarihi hem de umutlar tarafından şekillendirildi. Musk'ın dalgalanmayı avantaja dönüştürme konusundaki tekrarlanan başarısı göz önüne alındığında, oldukça spekülatif olsa da akla yatkın bir olasılık olmaya devam ediyor.

Ya dünyanın en zengin adamı uzun vadeli bir kazanım için kasıtlı ve hesaplı bir güç hamlesi gerçekleştiriyorsa? Rakamları göz önünde bulundurun. Musk'ın 2024'ün sonları ve 2025'in başlarında Trump'ın Beyaz Saray'a dönüşünü desteklemek için medya platformları, siyasi bağışlar ve nüfuz ağları aracılığıyla 300 milyon doların üzerinde harcama yaptığı bildiriliyor. Bu destek Trump'ın yeniden seçilmesine giden yolu güvence altına almaya yardımcı olmuş olabilir.

Trump'ın zaferinden sonraki birkaç ay içinde Musk'ın net serveti 150 milyar doların üzerine çıktı. Bu siyasi yatırımının 500 katı gibi şaşırtıcı bir getiri. Muhtemelen bu, kayıtlı insanlık tarihinde kişisel net servetteki en hızlı artıştı. Bu tür bir asimetrik kazanç tesadüfen oluşmaz. Tasarlanarak gerçekleşir.

Aday olamaz ama adaylara karar verebilir

Musk sadece 53 yaşında yani siyasi standartlara göre genç bir adam. Önünde onlarca yıl ve sonsuz gibi görünen bir fikir, enerji ve sermaye akışı var. Kendisi sonradan vatandaşlığa kabul edilmiş olduğu için başkan adayı olamayabilir ancak kimin aday olacağını ve hangi fikirlerin siyasi gündeme hakim olacağını şekillendirme kapasitesine fazlasıyla sahip.

Daha da önemlisi, Musk artık dünyanın en güçlü sosyal medya platformlarından biri olan X'i kontrol ediyor. Bu sayede anlatıları şekillendirebiliyor, müttefiklerini güçlendirebiliyor ve siyasi söylemin akışını hiçbir geleneksel medya kuruluşunun ulaşamayacağı bir ölçekte kontrol edebiliyor. Ayrıca, herhangi bir siyasi eylem komitesinin erişemeyeceği kadar sınırsız bir sermayeye sahip.

Elon Musk çağın en etkili siyasi patronu haline gelebilir. Ayrıca daha önce de pek çok kişi Musk'ı hafife aldı ve bunu pahalıya ödedi. Açığa satış yapanlar defalarca ona karşı bahis oynamaya çalıştılar ancak rezil oldular. Tesla sert düşüşler yaşadı ancak hisse senedi defalarca patlayıcı bir güçle toparlandı.

Musk, Beyaz Saray'daki kısa ama çok ses getiren ‘bahar stajı’ sırasında muhtemelen manşetlerden çok daha fazlasını özümsedi. Siyasi mesajların nasıl hazırlandığını, gücün nasıl dağıtıldığını ilk elden gördü; sadece politika yoluyla değil, aynı zamanda provokasyon, platform kontrolü ve kişisel marka yoluyla.

Bazıları aralarının bozulmasında Trump'ın Musk'ın tercih ettiği NASA yöneticisi adayını reddetme kararının bir rol oynamış olabileceğini düşünüyor. Diğerleri ise Tesla'nın elektrikli araç devrimine öncülük etmesine rağmen Trump'ın önerdiği vergi paketinde yeni araç kredilerinin dışında tutulduğuna işaret ediyor. Bu ihmal Tesla'ya milyarlarca dolara mal olabilir. Musk'ın değişimi ideolojik miydi? Muhtemelen. Ama daha büyük olasılıkla para ve kontrolle ilgiliydi. Muhtemelen Trump da bunu anlıyor.

Açık olmak gerekirse, Trump yanlış bir şey yapmıyor. Aslında soğukkanlılığını koruyor, politika gündemine odaklanıyor ve büyük ölçüde tartışmaların dışında kalıyor. Başkan gibi görünüyor. Belki de başkalarının fark edemediği bir şeyi fark ediyor: kum havuzu her ikisi için de oldukça büyük. Amerikan siyasetinde güçlü güçlerin rekabet etmesi ve bir arada var olması için yer var.

Eleştirmenler Musk'ın yaklaşımını fevri olarak nitelendirebilir ancak tarih Musk'ın çoğu zaman uzun vadeli oyunu herkesten daha iyi oynadığını göstermiştir. Belki de bu kamusal kavga bir hata değildir. Belki de etki yaratmak, gündemleri kontrol etmek ve gelecek on yıllık güç ve inovasyonu şekillendirmek için stratejik bir oyundur.