Çinli yapay zeka girişimi DeepSeek, gelir yerine araştırmaya odaklanıyor

Çinli milyarder Liang Wenfeng’in kurucusu olduğu yapay zeka girişimi DeepSeek, kısa vadeli ticari kazançlar yerine araştırmaya öncelik vererek rakiplerinden farklı bir yol izliyor. Şirket, son dönemde büyük bir ilgi görmesine rağmen, ticari ölçeklendirme konusunda acele etmeyerek kaynaklarının büyük bir bölümünü yapay genel zeka (AGI) geliştirme çalışmalarına yönlendirdi.

Gelirler ilk kez maliyetleri karşıladı

Hedge fon milyarderi Liang Wenfeng liderliğindeki Hangzhou merkezli DeepSeek, hem ücretsiz web sitesi ve uygulaması hem de ücretli iş müşterileri aracılığıyla büyük bir talep artışı yaşadı. Konuya hakim iki kaynağa göre, şirketin geçen ay elde ettiği gelirler ilk kez operasyonel maliyetlerini karşılamaya yetti.

DeepSeek’e olan ilgi, Ocak ayında piyasaya sürülen düşük maliyetli R1 akıl yürütme modelinden sonra hızla arttı. ABD ve Çin’deki rakip modellerle benzer bir performans gösteren bu model, çok daha düşük bir bütçeyle geliştirildi. Özellikle sağlık ve finans sektörlerinden gelen müşteriler, şirketin R1 ve V3 modellerine erişim sağlamak için API hizmeti satın aldı. Ancak yoğun talep nedeniyle DeepSeek, araştırma dışındaki amaçlara tahsis edilen kaynakların yetersizliği sebebiyle API hizmetlerini geçici olarak durdurdu.

Ticari büyümeye kapalı strateji

Sektör kaynaklarına göre, Liang Wenfeng, DeepSeek’in ani popülaritesinden faydalanarak kısa vadede ticari büyümeye yönelme niyeti göstermedi. Şirket, yapay genel zeka geliştirme hedefini ön planda tutarak araştırma ve model geliştirmeye odaklandı.

Çinli yatırımcılar da DeepSeek’in ticari büyümeye mesafeli duruşunu doğruluyor. Milyarlarca dolarlık bir teknoloji fonunun yatırımcılarından biri, “Üst düzey hükümet bağlantılarımızı kullanarak görüşme talep ettik ancak sadece finans departmanlarından biriyle konuşabildik. Onlar da ‘Şu anda fon toplamıyoruz’ dedi” şeklinde konuştu. Yatırımcıya göre DeepSeek, şu an için ölçek büyütmekle ilgilenmeyen nadir girişimlerden biri.

DeepSeek ve rakipleri

DeepSeek’in stratejisi, yapay zeka alanında faaliyet gösteren Silikon Vadisi şirketlerinden büyük ölçüde farklılık gösteriyor. OpenAI, erken aşamada elde ettiği avantajı kullanarak ChatGPT’yi ticari bir ürüne dönüştürerek büyük gelirler elde etti. Şirket, 2019’dan bu yana yaklaşık 20 milyar dolar yatırım aldı ve 260 milyar dolar değerleme ile 40 milyar dolar daha fon toplamak için görüşmeler yapıyor. 2024 yılında 5 milyar dolar harcayan OpenAI, bunun büyük bir bölümünü yeni modeller geliştirmek için kullandı ve 4 milyar dolar gelir elde etti.

DeepSeek ise şu anda yaklaşık 160 çalışana sahipken, OpenAI’de bu sayı 2.000’in üzerinde. Şirketin ticari kaygıları bir kenara bırakması, Çinli teknoloji devleri Alibaba ve Tencent’e avantaj sağladı. Örneğin Apple, Çin’deki iPhone’larda kullanılacak yapay zeka fonksiyonları için DeepSeek yerine Alibaba’nın Qwen modelini tercih etti. Tencent ise DeepSeek’in açık kaynaklı modellerini benimseyerek API satışlarını katladı.

Devlet desteği ve geleceğe yönelik planlar

DeepSeek, Pekin hükümetinden de destek görüyor. Yapay zekanın yavaşlayan Çin ekonomisini canlandırabileceğine inanan hükümet, DeepSeek’e devlet destekli veri merkezlerine erişim imkânı sundu. Bu sayede şirketin bilgi işlem kapasitesine yönelik kısıtlamalar hafifletildi.

Ancak sektör uzmanları, Nvidia’nın en yeni nesil çiplerine erişimin kısıtlanmasının DeepSeek için uzun vadede bir darboğaz oluşturabileceğini belirtiyor. Şirketin bu sorunu aşmak için çeşitli ortaklıklar kurması veya devlet destekli fonlara daha açık hale gelmesi gerekebilir.

Öte yandan, DeepSeek’in mühendisleri, R2 ve V4 modellerini geliştirmek için tam kapasite çalışıyor. Mayıs ayında piyasaya sürülmesi planlanan bu modellerin, şirketin ivmesini koruması adına daha erken yayınlanabileceği ifade ediliyor.

Zhen Fund yatırım ortaklarından Yusen Dai, “Şu anda yapay zeka teknolojisinde devrim niteliğinde bir dönemdeyiz. Gelişim eğrisi çok dik. Şirketler, para kazanmaktan çok atılım yapmaya odaklanmalı” diyerek DeepSeek’in mevcut stratejisini desteklediğini belirtti.

DeepSeek, konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti.