Antarktika kapısındaki sanayi krizi

Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei'nin serbest piyasa yanlısı reformları, ülkenin en güneydeki stratejik eyaleti Tierra del Fuego'da ekonomik ve siyasi gerilimlere yol açtı. Antarktika Yarımadası ve Falkland Adaları'na yakınlığıyla jeopolitik öneme sahip bölge, onlarca yıldır korumacı politikalar sayesinde sanayi merkezi haline gelmişti.

Elektronik üssü tehlikede

Tierra del Fuego, 1972'den bu yana özel vergi muafiyetleri ve yüksek gümrük duvarlarıyla Arjantin'in elektronik üretim merkezi oldu. Eyalet, ülkenin cep telefonu üretiminin yüzde 90'ını karşılıyor ve 11.000 kişiye istihdam sağlıyor. Ancak Milei'nin ithal ürünlerdeki gümrük vergilerini yüzde 16'dan sıfıra indirme kararı, bu modeli temelden sarsıyor.

"Egemenlik sanayiyle güçlenir" iddiası

Sol görüşlü eyalet milletvekili Federico Greve, "Sanayiyi egemenlik inşasının aracı olarak görüyoruz" diyerek uyarıda bulundu. Falkland Adaları'nın (Arjantin'in Malvinas dediği) iddiasını güçlendirmek için bölgedeki Arjantin varlığının kritik olduğunu savunanlar, sanayinin çökmesi halinde stratejik pozisyonun zayıflayacağını öne sürüyor.

Milei: "Turizm cenneti olmalı"

Deregülasyon Bakanı Federico Sturzenegger, bölgeyi "küresel bir eğlence parkı"na dönüştürme vizyonunu açıkladı: "Avrupa gelir seviyesine ulaşabilir. Endüstriyel hangarlarla manzarayı bozuyoruz. Bu, Yellowstone'a fabrika kurmak gibi." Hükümet, turizm, balıkçılık ve enerji sektörlerinin sanayi kayıplarını telafi edeceğini iddia ediyor.

Grev ve işsizlik korkusu

100.000 nüfuslu Rio Grande Belediye Başkanı Martín Pérez, "Bu önlem yıkıcı. Rekabet edemeyen fabrikalar kapanırsa insanlar bölgeyi terk edecek" dedi. Metal İşçileri Sendikası'ndan Pablo Ibáñez ise "Adada sanayi dışında istihdam yaratacak sektör yok" diye ekledi.

IMF baskısı ve vergi cenneti tartışması

IMF, Nisan'daki 20 milyar dolarlık kredi anlaşmasında Tierra del Fuego'nun vergi muafiyetlerini hedef gösterdi. Düşünce kuruluşu Fundar, eyaletin yıllık 1 milyar dolar vergi kaybına yol açtığını hesapladı. Eleştiriler, imalat şirketlerinin çoğunun ithal parçalarla "montaj" yaptığı, gerçek üretim olmadığı yönünde.

Şirketler: "Rekabet şansımız yok"

Ushuaia'daki Newsan fabrikasının müdürü Pierre Iribarren, "Çin'le rekabet etmemiz imkansız. Trump bile iPhone'lara yüzde 25 vergi koydu" diyerek korumacılığı savundu. Ancak hükümet, Arjantinlilerin komşu ülkelerden 2 kat pahalıya telefon aldığını vurguluyor.

Falkland denklemi

1982 savaşından beri Arjantin dış politikasının kırmızı çizgisi olan Falkland iddiası, Milei döneminde farklı bir boyut kazandı. Başkan, İngiltere yerine ABD ile savunma işbirliğini öne çıkararak Ushuaia'da yeni bir deniz üssü planlıyor. Yetkililer, "Gümrük indirimlerinin jeopolitikle ilgisi yok" açıklaması yapsa da, bölgedeki ekonomik dönüşümün siyasi sonuçları olacağı kesin.

Gelecek senaryoları

Milei'nin selefinin başlattığı çeşitlendirme fonu, turizm ve altyapı projelerini destekliyor. Şirketler kruvaziyer terminali ve liman projelerine yönelse de, sanayinin ani çöküşü bölgenin demografik yapısını değiştirebilir. Uzmanlar, "Antarktika ve kaynaklar için küresel rekabette zayıf düşebiliriz" uyarısı yapıyor.

Tierra del Fuego'daki kriz, Milei'nin "şok terapisi"nin en sert sınavlarından biri olarak tarihe geçebilir.