Petrol milyarderleri Trump’a yaptıkları yatırımın karşılığını alıyor
Petrol milyarderi Harold Hamm gibi petrol zenginleri geçen yıl ABD başkanlık seçimlerinde Donald Trump’ın seçilmesi için milyon dolarlar bağışladı. Trump’ın fosil yakıtlardan uzun vadeli uzaklaşma eğilimini durduracağına ve ülkeyi benzine bağımlı tutacağına güveniyorlardı. Şimdi bu güvenleri karşılık buluyor.
Trump yönetimi, geniş yaban hayatı arazilerini ve federal suları sondaja açıyor, doğalgaz ihracatına yönelik yeni terminallere onay veriyor ve ABD’nin eski başkanı Barack Obama döneminden kalma, enerji santrallerinden, egzozlardan ve petrol-doğalgaz üretiminden kaynaklanan emisyonları sınırlayan bir düzenleme de dahil olmak üzere çevre yönetmeliklerini kaldırmayı öneriyor. Trump’ın yasa tasarısının, yenilenebilir enerji projelerini sekteye uğratması ve elektrikli araçların benimsenmesini yavaşlatması bekleniyor.
Petrol yöneticileri artık Beyaz Saray’a olağanüstü erişim imkanına sahip. Beyaz Saray ve sektör yetkililerine göre Trump, televizyondaki konuşmalarını beğendiği Chevron CEO’su Mike Wirth gibi petrol patronlarını doğrudan arıyor. Doğalgaz üreticisi EQT’nin CEO’su Toby Rice, “Bu yönetimin enerjinin ne kadar önemli olduğunu kesinlikle anladığına şüphe yok” dedi. Rice ve Exxon Mobil CEO’su Darren Woods, temmuz ayında Pittsburgh’da düzenlenen enerji zirvesinde Trump’ın masasında oturdu.
Henüz karlarına yansımadı
Ancak şu ana kadar, sektörün politika kazanımları şirketlerin karlarına yansımadı. Trump’ın ticaret konusundaki dalgalı tutumu ve küresel ham petrol arzındaki artış, petrol fiyatlarını düşürdü, enerji firmalarına milyarlarca dolarlık piyasa değeri kaybettirdi ve sektörde işten çıkarmalara neden oldu. Ayrıca, çelik ve alüminyuma getirilen yeni tarifeler sondaj maliyetlerini artırıyor.
ABD ham petrol fiyatları varil başına yaklaşık 62 dolar seviyesinde seyrediyor bu, sektörün daha küçük oyuncuları için başabaş noktasının altında. Trump göreve başladığında bu fiyat yaklaşık 76 dolardı. Yine de bazı petrol patronları, Trump’ın gündemlerini uygulamasını görmenin bu tür sarsıntılara değdiğini düşünüyor.
Çevreciler tepkili
Beyaz Saray sözcüsü Karoline Leavitt, petrol ve doğalgaz sektörünün Amerikan ekonomisinin bel kemiği ve “milyonlarca iyi maaşlı işin” kaynağı olduğunu söyledi ve Trump’ın Amerika’yı “yeniden enerji egemen hale getirme” sözünü yerine getirdiğini belirtti.
Trump’ın sektöre olan açık desteği çevrecileri dehşete düşürdü. Çevreciler, yönetimin adımlarının tüketiciler için daha yüksek enerji fiyatlarına yol açacağını, iklim değişikliğini körükleyeceğini ve yenilenebilir enerjiyi benimseyen diğer ülkelere kıyasla ABD’yi daha az rekabetçi hale getireceğini savunuyor.
Büyük talepler
Hamm, Energy Transfer Yönetim Kurulu Başkanı Kelcy Warren ve Liberty Energy’nin o zamanki CEO’su Chris Wright (şu an Trump’ın enerji bakanı) Trump için kampanya sürecinde bağış etkinlikleri düzenleyen önde gelen petrol yöneticileri arasındaydı. İstedikleri şeyler arasında yeni boru hatları ve terminallerle yeni pazarlara açılmak, elektrikli araçlara verilen sübvansiyonları sonlandırmak ve egzoz emisyonu düzenlemelerini kaldırmak vardı.
Seçim öncesi Warren, yatırımcılara şirketinin on yılı aşkın süredir inşa etmeye çalıştığı Gulf Coast terminali olan Lake Charles LNG’yi nihayet tamamlamayı umduğunu söyledi. Warren, Trump’ın seçim kampanyasına 13 milyon dolardan fazla bağış yaptı. Trump göreve geldikten sonra önceki ABD Başkanı Joe Biden’ın yeni LNG ihracatlarını durdurma kararını kaldırdı ve Enerji Bakanlığı geçen ay, önceki yönetimin reddettiği proje için bir izin uzatması verdi. Warren ve şirketi, seçimden sonra Trump’a yakın MAGA Inc. süper siyasi eylem komitesine 12,5 milyon dolar bağışladı.
Trump’ın vergi ve harcama yasası, elektrikli araç kiralama veya satın alma için verilen 7.500 dolara kadar sübvansiyonları sona erdirecek. Aynı zamanda, petrol-doğalgaz ve diğer şirketlere vergi indirimleri şeklinde büyük kazançlar sağlıyor.
ConocoPhillips, EOG Resources, Occidental Petroleum ve Devon Energy, Trump’ın ‘büyük güzel yasa tasarısı” ile yeni vergi düzenlemeleri sayesinde 2025’te toplamda 1,2 milyar dolardan fazla vergi tasarrufu beklediklerini ve önümüzdeki yıllarda da milyarlarca dolarlık ek kazanç öngördüklerini yatırımcılarına açıkladı. ABD’de faaliyet gösteren İngiliz devi BP ise, vergi tasarruflarının tarifelerden kaynaklanan baskıyı muhtemelen dengeleyeceğini söyledi.
Exxon ve Occidental Petroleum gibi büyük üreticiler iklim değişikliğini küresel bir sorun olarak kabul etse de yönetim yetkilileri küresel ısınmanın ciddi bir tehdit olmadığını dile getiriyor. Temmuz ayında, Çevre Koruma Ajansı (EPA), sera gazlarının küresel sıcaklıkları artırarak halk sağlığı ve refahını tehdit ettiğini belirten 2009 tarihli iklim kuralını yürürlükten kaldırmayı hedeflediğini açıkladı. Ajans, bu tespiti enerji santralleri, motorlu taşıtlar, uçaklar, çöplükler ve petrol-doğalgaz faaliyetlerinden kaynaklanan salınımları düzenlemek için kullanıyordu.
Harold Hamm’in ortak kurucusu olduğu bir sanayi lobicilik grubu olan Domestic Energy Producers Alliance, EPA’nın önerdiği düzenleme değişikliğini memnuniyetle karşıladı. Bu grup, söz konusu düzenlemenin ABD petrol ve doğalgazının karşılaştığı çevresel zorlukların temelini oluşturduğunu söyledi. Çevreci gruplar ise bu hamleye karşı dava açma sözü verdi.
Biden yönetimiyle zor ilişki
Sektör, Biden yönetimiyle daha zor bir ilişki yaşamıştı. O yönetim, sektörü emisyonları azaltmaya ve düşük karbonlu teknolojileri benimsemeye çağırmış, Biden Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından petrol fiyatları ve karları yükselince, petrol şirketlerini savaş zengini olmakla suçlamıştı. O zamanlar bazı petrol CEO’larının yaptığı şaka şuydu: Beyaz Saray’a girmenin tek yolu bodrumdan geçmekti.
Sektörün en büyük lobisi olan Amerikan Petrol Enstitüsü (API), Biden ile görüşme bile ayarlayamamıştı. Biden’ın Enerji Bakanı Jennifer Granholm, API toplantısına video ile katıldığında bir katılımcının aktardığına göre, “Değişmelisiniz yoksa Kodak gibi olacaksınız. Bu hikaye sektörde efsane oldu. Kodak hikayesi” demişti. Trump, mart ayında API ve petrol-doğalgaz yöneticileriyle Beyaz Saray’da ilk kez bir araya geldi. Katılımcılara göre, Trump onlara bunun en sevdiği sektör olduğunu ve enerjiye gümrük vergisi olmayacağını söyledi. İki hafta sonra Trump, gümrük vergilerini açıkladığında, petrol ve doğalgaz ürünleri muaf tutuldu.
O zamandan beri, API; Hazine Bakanı Scott Bessent, Ticaret Bakanı Howard Lutnick, İçişleri Bakanı Doug Burgum, Enerji Bakanı Wright, ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer ve diğer yetkililerle görüşmeler yaptı. Hamm, Exxon’un CEO’su Woods ve eski Hess CEO’su John Hess de dahil olmak üzere en az bir düzine petrol yöneticisi seçimden bu yana Trump ile telefonda görüştü. Sektör lobicilerine göre birçok CEO, Wright’ın doğrudan cep telefonu numarasına sahip.
"Yanlış bir strateji"
ConocoPhillips, Alaska’da federal arazilerde sondaj izni almak için yıllardır lobi yapıyordu. Şirket eyalette en büyük petrol üreticisi konumunda. Biden, şirketin eyaletin Kuzey Slope bölgesindeki devasa Willow projesini onayladı ama milyonlarca dönümlük Arktik doğa alanına erişimi kısıtlamaya çalıştı. Bu karar çevrecileri memnun etmişti. Yemin töreni gününde, Trump Alaska’daki üretimi artırmak için bir başkanlık emri imzaladı. Mart ayında Beyaz Saray’daki petrol-doğalgaz toplantısında, ConocoPhillips CEO’su Ryan Lance, başkanla birlikte eyaletteki sondaj fırsatlarını ele aldı.
Haziran ayında İçişleri Bakanlığı, Biden’ın Alaska’daki Ulusal Petrol Rezervi alanındaki kısıtlamalarını geri almayı önerdi. ConocoPhillips, aynı zamanda Willow projesinin de yer aldığı bu rezervde keşif yapmak için federal izin başvurusunda bulundu. Bu gelişmeler, yıllardır Arktik'te fosil yakıt üretimini durdurmak için mücadele eden çevreciler arasında umutsuzluk yarattı.
ConocoPhillips sözcüsü, şirketin Alaska’nın enerji kaynaklarını yıllardır güvenli ve sürdürülebilir bir şekilde geliştirdiğini ve Trump yönetiminin kural değişikliklerini takdirle karşıladıklarını belirtti. Trump yönetimi petrol sektörünün geleceğini parlak hale getirirken, aynı zamanda rüzgar ve güneş projelerini duraklatmak için adımlar attı. Vergi ve harcama yasası, temiz enerji vergi kredilerini sona erdirdi ve İçişleri Bakanlığı geçen ay federal arazilerde güneş ve rüzgar projeleri inşa etmeyi zorlaştıracak bir emir yayımladı.
Temiz enerji şirketleri, ABD’nin küresel yapay zeka yarışında ihtiyaç duyulan yeni enerjiyi sağlama hızının yavaşlayabileceği ve Çin’in güneş panelleri, piller ve elektrikli araçlarda ilerleme sağlayabileceği konusunda uyarıyor. Obama döneminde Beyaz Saray Bilim ve Teknoloji Politikaları Ofisi direktörü olan ve şu anda Harvard Üniversitesi’nde profesörlük yapan John Holdren, “Bence bu durum üzücü ve ABD ekonomisi için kötü, rekabet gücü için kötü ve çevre için kötü. Fosil yakıtların rolünü çaresizce korumaya çalışmak, yanlış bir strateji” dedi
