Şirketlerde bir yerine iki CEO dönemi

Spotify’ı neredeyse 20 yıldır yöneten Daniel Ek, kısa süre önce CEO’luk görevinden ayrılacağını duyurdu. Yerine bir değil iki halef atadı. Alex Norström ve Gustav Söderström önümüzdeki ocak ayında müzik akışı uygulamasının eş CEO’ları olarak görevi devralacak. Norström salı günü analistlerle yaptığı görüşmede “Bu size biraz klişe gelebilir ama ikimizin birbirimizi çok daha iyi hale getirdiğini düşünüyorum. Bir artı bir, üç değil beş eder” dedi. 

Çift CEO modelini tercih eden şirketler / Haber Detay - Tıkla Oku

Spotify eş CEO’lar atayan ilk ya da tek şirket değil ancak kısa süre önce iki büyük şirketin daha benzer bir karar vermesi dikkat çekici. Hafta başında kablolu televizyon yayını ve internet hizmetleri devi Comcast, Mike Cavanagh’ın CEO unvanını, kablo ve medya şirketinin uzun süredir lideri olan Brian Roberts ile paylaşacağını duyurdu. Bir hafta önce de Oracle, Clay Magouyrk ve Mike Sicilia’nın en üst düzey görevi paylaşacaklarını ve bir zamanlar kendisi de eş CEO olan Safra Catz’ın yerini alacağını açıkladı.

Popüler bir uygulama değil

Bir ay içinde üç üst düzey şirketin birden ikili yapıyı tercih etmesi dikkat çekse de popüler bir uygulama değil.  Yönetici araştırma şirketi Equilar’a göre, ABD’deki en büyük 3 bin halka açık şirketin sadece yaklaşık yüzde 1’i iki CEO tarafından yönetiliyor. Ancak bazı piyasa gözlemcileri, şirket yönetim kurullarının birkaç nedenden dolayı daha sık eş CEO’lar atamayı düşünebileceğini söylüyor.

İki patron daha mı iyi? 

İki CEO atamak, giderek karmaşıklaşan iş koşullarını da kabul etmek anlamına geliyor. Liderlerin satış kanalları ve kar marjlarının yanı sıra yapay zeka ve jeopolitik konularında da bilgi sahibi olmaları bekleniyor. Calgary Üniversitesi Haskayne İşletme Fakültesi'nden Profesör Anup Srivastava bu duruma bir soru ile açıklık getiriyor: Tek bir insan nasıl her şeyi takip edebilir? Haliyle Srivastava'ya göre eş yöneticilerin atanması, bir şirketin tek bir kişi tarafından yönetilemeyecek farklı yetkinliklere ihtiyaç duyacağı bir döneme hazırlık olarak görülebilir. CEO’lardan beklenen her şeyi yapabilecek insan kaynağının yetersizliği de bir başka faktör.

Organizasyonel danışmanlık firması Korn Ferry’nin yönetim kurulu ve CEO hizmetleri başkan yardımcısı Jane Edison Stevenson “Hazır CEO adayları konusunda sıkıntımız var. Bunu çözmenin bir yolu da birbirini tamamlayan becerilere sahip iki kişi” diyor. Iowa Üniversitesi Tippie İşletme Fakültesi’nden Profesör Ryan Krause, bu modelin daha eşitlikçi ve uzlaşmacı bir kültüre sahip Avrupa şirketlerinde daha yaygın olduğunu söyledi. Krause, Amerika Birleşik Devletleri'nde eş liderlerin genellikle “gelenekleri terk etmekten çekinmeyen” teknoloji ve yaratıcı endüstrilerde görüldüğüne dikkat çekti. 

Pratikte nasıl işliyor?

Dünyanın en büyük mimarlık firmalarından biri olan Gensler, bu modeli 20 yıldır sürdürüyor. Bir yıldır bu görevler şirketin kıdemli çalışanları Elizabeth Brink ve Jordan Goldstein tarafından yürütülüyor. Washington'da bulunan Goldstein, Los Angeles'ta bulunan Brink ile “sürekli, tekrarlayan bir diyalog” içinde olduklarını söylüyor. Her ikisi de müşterilerle iletişime geçebilir ve kendi başlarına toplantılar düzenleyebilir, ancak sürekli mesajlaştıkları için birbirlerinin ne yaptığını bilirler. Brink, Goldstein ile (doğal olarak) ortak bir röportajda, “Bir soruna ve zorluklara farklı bakış açılarımızdan yararlanıyoruz” dedi. Bunun işe yaraması için iki yöneticinin de esnek davranmaya ve uzlaşmaya istekli olması gerektiğine dikkat çekti. Bu da çok fazla güven ve egoyu bir kenara bırakmak anlamına geliyor. 

Hisseleri sektör endekslerinden daha iyi getiri sağlıyor

New York Times'ın sayfalarında yer verdiği araştırmalara göre; maaş, eş başkanları olan Amerikan şirketlerinin daha iyi performans verdiğini gösteriyor. 2000 ile 2011 yılları arasında ortak yönetilen şirketlerin karlılığının daha az olduğu tespit edildi. Ancak 1996 ile 2020 yıllarını kapsayan başka bir çalışmada, araştırmacılar eş başkanların olduğu şirketlerin hisselerinin sektör endekslerinden daha iyi getiri sağladığını buldu. Bu da, iki başkanın olduğu şirketlerin ortalama olarak tek başkanın olduğu şirketlerden daha iyi performans gösterdiğini işaret ediyor. Yine de, eş başkanları olan şirketlerin sayısının azlığı göz önüne alındığında (Her iki çalışmada da 100'den az), kapsamlı sonuçlara varmak zor.