Trump yönetiminin 30 milyar dolarlık İran planı
ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetimi, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurması karşılığında önemli ekonomik teşvikler sunmayı gündemine aldı. Konuya yakın üç kaynağın verdiği bilgiye göre, bu kapsamda İran’a 30 milyar dolara varan kaynak erişimi ve bölgesel destekle sivil bir nükleer program kurma izni verilmesi teklif edildi.
Yönetim kaynakları, önerinin yalnızca değerlendirme aşamasındaki fikirlerden biri olduğunu belirtti. İlk olarak CNN’in duyurduğu bu teklif, İran’ın dondurulmuş milyarlarca dolarlık varlıklarının serbest bırakılmasını da içeriyor.
Bu adım, Başkan Trump’ın daha önceki İran politikasından büyük bir sapma anlamına geliyor. Trump, 2018 yılında ABD’yi İran’la yapılan nükleer anlaşmadan çekmiş ve anlaşmanın İran rejimine “nakit can simidi” sunduğunu öne sürerek bu politikayı sona erdirmişti.
Ancak bu mali önerinin ya da İran ile yürütülecek muhtemel müzakerelerin ilerleyip ilerlemeyeceği belirsizliğini koruyor.
Trump yalanladı
Cuma gecesi Truth Social platformundan paylaşım yapan Trump, bu tekliften haberdar olmadığını belirterek “bu saçma fikir hakkında hiçbir şey duymadım” dedi ve söz konusu haberi “sahte haberlerin uydurduğu bir başka aldatmaca” olarak nitelendirdi.
Trump aynı günün erken saatlerinde yaptığı başka bir paylaşımda ise, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in İsrail’e karşı zafer ilan etmesine tepki gösterdi. Trump, Hamaney’in “savaşı kazandığı” yönündeki açıklamasını “yalan” olarak niteledi ve bu sözlerin ardından İran’a yönelik yaptırımların kaldırılmasına dair planlarından vazgeçtiğini ima etti.
Trump paylaşımında, “Son birkaç gündür yaptırımların kaldırılması ve başka alanlarda anlaşma sağlanması için çalışıyordum. Bu İran’a hızlı, kapsamlı bir toparlanma şansı sunacaktı. Ama şimdi bunun yerine, öfke, nefret ve tiksinti içeren açıklamalarla karşılaşıyorum” ifadelerini kullandı.
Perşembe günü İran devlet televizyonunda yayımlanan konuşmasında Hamaney, “İslam Cumhuriyeti galip geldi ve karşılık olarak Amerika’nın suratına tokat attı” dedi. Bu eylemin gelecekte tekrar edilebileceğini de sözlerine ekledi.
Ancak Trump, cuma günü ilerleyen saatlerde yaptığı açıklamada, İranlı yetkililerin kendisiyle görüşme isteğini sürdürdüğünü ifade etti. Beyaz Saray’da Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Ruanda dışişleri bakanlarıyla yaptığı toplantıda konuşan Trump, “Benimle görüşmek istiyorlar ve bunu hızlıca yapacağız” dedi.
Trump ayrıca, “Oraya uyguladığımız yaptırımlar nedeniyle hiçbir şey yapamıyorlar. Sizce benimle görüşmek istemezler mi? Yani, onlar aptal insanlar değil” ifadelerini kullandı.
