Trump'ın 100 milyar dolarlık marka iddiası neden mahkemeden döndü?
ABD Başkanı Donald Trump yıllar boyunca başarısını ve servetini sıkça abarttı, süsledi ve hatta zaman zaman bu konuda yalan söyledi. Şu anda her zamankinden daha zengin olmasına rağmen, kendini abartmaktan hala vazgeçemiyor gibi görünüyor. Yakın zamanda New York Times’a karşı açtığı dava da bunu gösteriyor.
Trump geçen pazartesi gecesi geç saatlerde Times, Penguin Random House ve gazetenin önde gelen birkaç yazarı hakkında 15 milyar dolarlık bir iftira davası açtı. Dava dilekçesinde, Trump’ın hukuk ekibi bir kitap ve üç makalenin iş ve ünlü imajına zarar verdiğini belirtiyor ve yazarların “istenen bir anlatıya uyması için gerçekleri çarpıttığını” iddia ediyor.
Trump, onlarca yıl süren Forbes ilişkisiyle de kanıtlandığı üzere, kendi “istenen anlatısını” oluşturma konusunda uzun bir geçmişe sahip. 1982 yılında, babası Fred Trump ile paylaştığı 200 milyon dolarlık servetiyle ilk Forbes 400 listesine girmişti. O dönemki listede için Forbes, “Donald, 500 milyon dolarlık servet iddia ediyor." diye yazdı. Sonrasında Forbes’ta çalışan bir muhabirin bildirdiğine göre, Trump aslında aile emlak imparatorluğunun çok azına sahipti ve listeye sadece babası girmeliydi. 2015 yılına gelindiğinde, Forbes Trump’ın servetini 4.5 milyar dolar olarak hesapladığında, o kendi servetinin 10 milyar doların üzerinde olduğunu iddia etti. Şimdi, siyasette geçirdiği on yılın ardından Trump, servetini en az 10 kat artırdığını düşünüyor gibi görünüyor.
ABD'de bir yargıç cuma günü davayı reddetti ve Trump’ın dava dilekçesinin fazla uzun ve tamamen kendini öven bir nitelikte olduğunu yazdı. ABD Bölge Yargıcı Steven Merryday şöyle yazdı: Her avukatın bildiği (veya bilmesi gerektiği) gibi bir dava dilekçesi hakaret ve öfke kusma için bir kamu kürsüsü değildir. Dava dilekçesi halkla ilişkiler için bir megafon, siyasi mitingdeki ateşli bir konuşma kürsüsü ya da Hyde Park’taki Konuşmacılar Köşesi’nin işlevsel eşdeğeri değildir.
Trump’ın ekibinin şimdi, çok daha kısa ve öz bir dosyayı tekrar sunmak için 28 günü var. Trump, bu yeni dosyada bazı uçuk kaçık iddialarını çıkarmak isteyebilir. Sadece New York Times’ın haberleriyle ilgili değil, kendisiyle ilgili olanları da. En abartılı iddiası ise markasının “benzersiz” olduğu ve 100 milyar dolardan fazla ettiği. Trump’ın avukatları buna kanıt olarak yalnızca şu anki bina portföyünü, Trump memecoinlerini, şapka ve havlularını değil; uzun zaman önce inşa ettiği ya da sadece küçük yatırımcısı olduğu bazı binaları ve Evde Tek Başına 2, Bel-Air’in Belalıları ve Çırak gibi yapımlardaki kısa süreli kamera görünümlerini de sunuyor. Ekip, bu görünümlerin “Başkan Trump’ın eşsiz zekasının kültürel büyüklüğünü” gösterdiğini öne sürüyor.
Toplam piyasa değerleri bile 100 milyar dolar etmiyor
Elbette Trump markası çok değerli ve Forbes bunu Trump’ın net servetini 7.3 milyar dolar olarak hesaplayarak birçok şekilde dikkate alıyor. Forbes'un hesaplamalarına göre Trump markasını emlak projelerine, golf sahalarına ve diğer projelere lisanslayan işi 500 milyon dolar değerinde değerlendiriyoruz. Truth Social’ın çatı şirketi Trump Media & Technology Group’taki 2 milyar dolarlık hissesi de şirketin değerinden çok Trump’ın popülaritesini yansıtıyor. Ayrıca kripto para koleksiyonunu da hesaplamaya katılıyoo: World Liberty Financial’dan 338 milyon dolar ve memecoinlerinden 709 dolar. Hepsini toplandığında , Trump’ın bu markalı işlerdeki hissesi 3.5 milyar doları geçiyor. Ancak Trump’ın sahip olduğu değil, bu girişimlerin toplam piyasa değerlerini (örneğin Truth Social ve memecoinlerin tamamını) bile Trump’a verseniz, bu rakam hala iddia ettiği 100 milyar doların ancak üçte biri eder.
Trump’ın şimdi reddedilmiş dosyasında, Trump ve Trump Organization’ın “sahip olduğu ve işlettiği” iddia edilen bir düzineden fazla mülk de listeleniyor. Sözde 100 milyar dolarlık marka değerine kanıt olarak. Bunların birçoğu Trump’ın iddia ettiğinden çok daha az değerde; bazılarını ise hiç sahiplenmiyor ya da işletmiyor.
Örneğin Mar-a-Lago, yani Kış Beyaz Sarayı. Trump burayı Amerika’nın en ikonik özel kulüplerinden biri haline getirdi. Trump, buranın en az 1.8 milyar dolar değerinde olduğunu söylüyor. Oysa geçen yıl, Palm Beach County emlak değerlendirme kurumuna göre, yaklaşık 37 milyon dolar değer biçilen mülk için yalnızca 700 bin dolar civarında emlak vergisi ödedi. Evet, bu değerleme çok düşük; genelde düşük tutulur, özellikle vergileri düşük tutmak isteyenler için. Ancak Palm Beach piyasasını iyi bilen değerleme uzmanlarına göre Forbes, Trump’ın 1985’te 10 milyon dolara satın aldığını söylediği bu mülkü, borç düşülmeden önce yaklaşık 500 milyon dolar değerinde görüyor. Bu çok büyük bir rakam ama Trump’ın iddiasının üçte birinden az.
Ayrıca Trump, Manhattan’daki bir gökdelen olan 1290 Avenue of the Americas’ı örnek gösteriyor. Ancak bu binayı işleten o değil (ortak şirketi Vornado Realty Trust, halka açık bir şirket). Trump bu binada pasif yüzde 30’luk bir hisseye sahip (ki bu hisseden kurtulmak için başarısız bir dava bile açmıştı), bina üzerinde hiçbir kontrolü yok ve bina Trump markasını taşımıyor. Trump’ın ilk başkanlık döneminde, Forbes bina kiracılarına Trump’ın yatırımcı olup olmadığını sorduğunda, çoğu bu bilgiden habersizdi.
Gayrimenkul portföyünün büyüklüğünü şişiriyor
Trump’ın marka değerine kanıt olarak sunduğu diğer örnekler? 200, 220 ve 240 Riverside Boulevard gibi konut kuleleri. Trump bu binaların sahibi değil ve hatta bu binalar Trump siyasete girdikten sonra markasını kaldırdılar. Bir diğer durumda ise Trump, aynı mülkü iki kez listeleyerek gayrimenkul portföyünün büyüklüğünü şişiriyor: The Trump Building ve 40 Wall Street aslında aynı bina. Trump, bu binayı işletiyor ama altındaki arsaya sahip değil. Sadece üç on yıl daha binayı işletme hakkı veren bir kira sözleşmesine sahip. Gökdelenin üzerine kurulu olduğu arazi, uzun süredir bir Alman nakliyatçı aileye ait; Trump her yıl onlara kira ödüyor.
Trump’ın “sahip olduğunu ve işlettiğini” iddia ettiği listede ayrıca şu mülkler de var: Trump World Tower, burada Trump aslında yalnızca ticari alanlara ve tek bir 2.800 metrekarelik daireye sahip ve Grand Hyatt Hotel: Bu oteli 1970’lerde Illinois valisi J.B. Pritzker’ın ailesiyle birlikte geliştirmişti, ancak ailesi Trump’ın hissesini 1996’da, yani neredeyse 30 yıl önce satın aldı.
Trump, 1982’de Forbes 400 listesine ilk kez girdiğinde şöyle demişti: “İnsan, tüm hayvanlar arasında en vahşisidir ve hayat birbiri ardına gelen savaşlardan ibarettir, ya zaferle ya da yenilgiyle biter.” Aradan geçen on yıllara rağmen Trump hâlâ kazanmak için elinden geleni yapmaya çalışıyor. Bazen kendi şansını artırmak için gerçekleri esnetmesi gerekse bile.
