Louvre Müzesi hırsızları DNA veritabanıyla yakalandı
Fransa’da polis, Louvre Müzesi’ne girip Fransa’nın tarihi kraliyet mücevherlerinden sekizini çaldıkları söylenen iki şüpheliyi bulmak için bir haftadan az bir sürede iz sürdü. Üçüncü bir kişi, yani olası bir suç ortağı ise geçen hafta çarşamba günü yakalandı. Üç vakada da DNA, temel unsurlardan biriydi. Fransa Başsavcısı Laure Beccuau, müzeye girip 100 milyon dolar değerinde mücevherleri çalan iki kişinin DNA’sının, pencere üzerinde ve hırsızların kaçmak için kullandıkları iki motosikletten birinde bulunduğunu söyledi.
Beccuau France Info radyosuna verdiği röportajda şüpheli suç ortağının DNA’sının, Louvre’un ikinci kat balkonuna iki hırsızı çıkarmak için kullanılan, kamyon üzerine monte edilmiş mekanik merdivende bulunduğunu aktardı. Bu soygun, Avrupa müzelerindeki güvenlik eksikliğinin bir ilanı gibi görünse de şüphelilerin hızla izinin sürülmesi Fransa’daki polis soruşturmalarında DNA’nın gücünü kanıtladı.
Üçünün de sabıkası var
Ayrıca, dünyanın en ünlü müzelerinden birinde gündüz vakti gerçekleştirilen, iyi planlanmış gibi görünen bu soygunun ardından hırsızların ne kadar dikkatsiz davrandıklarının da göstergesiydi. Polis ve güvenlik görevlilerinden kaçmak için acele ederken arkalarında bıraktıkları eşyalar arasında bir eldiven, düşürdükleri bir taç ve yakmaya çalıştıkları fakat başaramadıkları mekanik merdivenli kamyon da vardı.
Soruşturmacılar, olay yerinden ve hırsızların geride bıraktığı nesnelerden 150 adli örnek işledi. Yakalanan üç kişinin de önceden sabıka kayıtları bulunduğu için DNA’ları zaten sistemdeydi. Marsilyalı ceza avukatı Gaëtan Poitevin, “Bu soygunda bulunan DNA verileri bu veritabanındaki profillerle eşleşmeseydi, bu kişileri asla bulamayacağımıza inanıyorum” dedi.
DNA veritabanı nasıl çalışıyor?
Fransa’nın Ulusal Otomatik Genetik Parmak İzi Dosyası, geçen yılın sonundaki verilere göre 4,4 milyon DNA profiline sahipti. Bu profiller yaklaşık otuz yıl boyunca suç işlediğinden veya şüpheli olduğundan ya da doğal afetlerde yaşamını yitirdiğinden dolayı toplanmış kişilerden elde edildi. DNA veritabanı artık polis soruşturmalarının temel bir parçası. Adli uzmanlar tükürük, ter, saç, deri, meni ve kan örnekleri topluyor; ardından bunları kamuya ait ya da onaylı özel laboratuvarlara gönderiyorlar. Laboratuvarlar bu örnekleri dizileyip devasa veritabanındaki kayıtlarla karşılaştırıyor, tam eşleşme arıyorlar. Adli polis memurları sendikası başkanı Olivier Halnais, “Artık sadece birkaç saat içinde olumlu bir DNA sonucu alabiliyoruz" dedi.
Fransa’nın DNA veritabanı nasıl başladı?
Fransa, DNA veritabanını 1998’de, “Doğu Paris katili” olarak bilinen seri katil Guy Georges yakalandıktan sonra kurdu. Georges, bir kadına silahla saldırdığı için hapse girmişti ve polis DNA’sını almıştı. Ancak o dönemde Fransa’nın merkezi bir DNA veritabanı yoktu; bu yüzden memurlar, Georges’un DNA’sını, tecavüze uğrayıp öldürülen beş kadının cinayet mahallerinde bulunan DNA örnekleriyle karşılaştıramadı. Serbest bırakıldıktan sonra Georges, iki kadına daha tecavüz edip onları öldürdü. Yeniden yakalandı ve sonunda yedi kadının cinayetinden hüküm giydi. Bu dava, ulusal DNA veritabanının kurulmasına yol açtı.
Başlangıçta veritabanı sadece cinsel suçluların DNA’sını içeriyordu. Ancak sonraki beş yıl içinde kapsam genişletilerek, cinayet, terörizm, uyuşturucu kaçakçılığı, saldırı, hırsızlık ve mala zarar verme gibi çok daha geniş bir suç yelpazesinde hüküm giymiş kişileri de kapsadı.
Poitevin, DNA veritabanından çıkarılma sürecinin o kadar zahmetli olduğunu ve çok az kişinin bunu denediğini söyledi. DNA örneği vermeyi reddedenler en az bir yıl hapis ve en az 15 bin euro para cezası ile karşı karşıya kalıyor. 2018 ile 2022 arasında, yılda ortalama 680 kişi DNA vermeyi reddettiği için mahkum edildi. Bu her yıl suçlananların yüzde birinden azına denk geliyor Sonuç olarak, veritabanı büyümeye devam ediyor. Fransız araştırmacılar, topladıkları DNA’yı 30’dan fazla Avrupa ülkesinin ulusal DNA veritabanlarıyla ve ayrıca ABD’ninki gibi diğer veritabanlarıyla da karşılaştırabiliyor.
