ABD ile İran arasında nükleer anlaşma sinyali: Trump “yaklaştık” dedi
ABD Başkanı Donald Trump, İran’la nükleer program konusunda yapılan görüşmelerde önemli ilerleme sağlandığını belirterek, “Bir anlaşma yapmaya yaklaştığımızı düşünüyorum” dedi. Katar’da iş insanlarıyla bir araya gelen Trump, İran’ın bazı şartları kabul ettiğini ima etti.
Trump’ın açıklamasında işaret ettiği haber, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in danışmanı Ali Şemhani’nin NBC’ye verdiği röportaj oldu. Şemhani, İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini sınırlama karşılığında yaptırımların hafifletilmesini istediğini yineledi.
ABD Başkanı, “Ne olacağını göreceğiz. Ancak İran’la uzun vadeli barış için çok ciddi müzakereler yürütüyoruz. Bu gerçekleşirse harika olur” ifadelerini kullandı.
Bu açıklamaların ardından Brent petrol fiyatı yüzde 3,3 düşerek 63,90 dolara geriledi.
Umman arabuluculuğunda yeni görüşmelere hazırlık
İran’ın baş müzakerecisi Abbas Arakçi ise ABD’yi, bir sonraki görüşmelere “daha gerçekçi” bir yaklaşımla katılmaya çağırdı. Axios’un haberine göre, İran şu anda ABD’nin geçen hafta sunduğu yazılı teklifi değerlendiriyor.
ABD, sürecin uzamasına karşı baskı kuruyor. Washington, yeni petrol yaptırımları açıkladı, mevcut teklifin “sınırlı süreli” olduğunu vurguladı ve İran’ın görüşmeleri terk etmesi hâlinde askeri seçeneklerin masada olduğu mesajını verdi.
Bu durum, Tahran’ı iki zor seçenekle baş başa bırakıyor: Ya mevcut şartlara razı olacak ya da diplomatik sürecin çökmesini göze alacak.
Geçici anlaşma seçeneği
Gözlemciler, geçici bir anlaşmanın Trump için hızlı bir diplomatik başarı anlamına gelebileceğini belirtiyor. Ancak Tahran’daki güven düzeyi düşük. 2018’deki nükleer anlaşmadan çekilen Trump yönetimine karşı İran hâlâ temkinli.
İran, yaptırımların ne ölçüde kaldırılacağını ve bu sürecin ne kadar süreceğini netleştirmek istiyor. ABD’nin önceliği ise İran’ın nükleer silah üretimini önlemek. İran ise yıllardır devam eden ABD yaptırımlarının ekonomik etkilerinden kurtulmak istiyor.
Taraflar arasındaki temel anlaşmazlık, İran’ın sivil amaçlı uranyum zenginleştirme hakkı. Tahran bu hakkından vazgeçmeyeceğini belirtirken, ABD’li yetkililer bu konuda tutarsız açıklamalarda bulunuyor.
