AB havalimanlarında parmak izi dönemi
Avrupa Birliği, yaklaşık 30 ülkeye giriş yapan yabancı yolcular için otomatik biyometrik bir programı hayata geçirecek. 12 Ekim’de başlaması planlanan Giriş/Çıkış Sistemi (EES), geleneksel pasaport işlemlerinin yerini alacak, buna pasaport damgası da dahil. Yerine yüz tanıma ve parmak izi taramaları gelecek. EES sistemi altı ay boyunca aşamalı olarak devreye girecek ve Schengen bölgesindeki 29 ülkenin 10 Nisan’a kadar tamamen uyumlu olması bekleniyor. Bu ülkeler arasında İtalya, Yunanistan, Fransa ve İspanya gibi popüler turistik destinasyonlar da var.
Avrupa Konseyi’nin temmuz ayındaki duyurusuna göre bazı ülkeler biyometrik sisteme daha erken geçebilir. Diğerleri ise teknolojiyi yavaş yavaş entegre ederek yoğun dönemlerde eski yöntemlere geri dönebilir. Geçiş sürecinde, ülkeler pasaportlara damga vurmaya devam edecek; bu da gezginler için pasaportlarına son bir ‘dünya turu’ nişanı alma şansı olacak. Rick Steves tur programının yöneticisi Robyn Stenci, “Duygusal bir yanı var. Artık pasaportunuza damga vurulmayacak” dedi.
Nostaljiye karşı teknoloji
Avrupa seyahat uzmanları, nostalji faktörüne rağmen teknolojik avantajların daha ağır bastığını söylüyor. Geçiş sırasında bazı aksaklıklar olsa da bu yüksek teknolojiye sahip temassız program uzun vadede yolculara önemli ölçüde zaman kazandırabilir. İlk kez bu programı kullanacak yolcular, bir gişede veya boş duran bir kioskta kayıt yaptıracak. Sistem, parmak izlerini alacak, bir fotoğraf çekecek ve pasaportu tarayacak. Her şey yolunda giderse, giriş serbest. 12 yaşından küçük çocuklardan parmak izi alınmayacak.
Stencil, “Gümrük memuruna görünmek, pasaportunun incelenmesini ve damgalanmasını beklemek yerine, artık self-servis tarama makinelerini kullanacaksınız. Sonuç olarak çok daha verimli bir sınır geçiş süreci olacak” diye konuştu. AB bu değişikliğin başlıca nedenleri arasında sınır kontrollerinde hız ve verimliliği gösteriyor. Schengen bölgesinde güvenliğin artırılması ve düzensiz göçün azaltılması da motivasyon kaynakları arasında.
Lüks seyahat operatörü Abercrombie & Kent’in Avrupa ürün yöneticisi Liam S. Dunch, biyometrik verilerin AB’ye turistlerin kalış sürelerini daha iyi takip etme olanağı sağlayacağını belirtiyor. Bu yasal kalış süresini aşan ziyaretçileri de kapsıyor.
Gizlilik endişeleri
AB’nin biyometriye yönelmesi, seyahat güvenliğinde giderek artan bir trendin parçası. Bu yazın başlarında, ABD Ulaştırma Güvenliği İdaresi (TSA), 15 havalimanında PreCheck Touchless ID adında temassız kimlik kontrol hatlarını tanıttı; dört havayolu bu sisteme dahil oldu. Bu sistem, yüz tanıma teknolojisi kullanarak yolcuların kimliğini doğruluyor; ehliyet veya başka kimlik belgelerine gerek kalmıyor. Gümrük ve Sınır Koruma da benzer teknolojiyi 230’dan fazla havalimanında giriş/çıkışlar için kullanıyor.
Kişisel gizliliğine önem veren yolcular için biyometrik sistemler rahatsız edici olabilir. AB’ye göre yeni sistem şu verileri toplayacak, kaydedecek ve saklayacak:
- Tam ad ve doğum tarihi
- Giriş ve çıkış tarihleri ile yerleri
- Yüz görüntüsü ve parmak izleri
- Girişin reddedilip reddedilmediği
Biyometrik veriler bazı durumlarda beş yıla kadar saklanabilecek. AB bu verilere yalnızca “ulusal makamlar içinde belirli personelin” erişebileceğini söylüyor; örneğin sınır, vize ve göçmenlik yetkilileri ile ilgili ülkelerin kolluk kuvvetleri. Genel olarak, üçüncü şahısların bu verilere erişimi olmayacak.
Uluslararası güvenlik danışmanlık firması International SOS’tan kıdemli güvenlik danışmanı Rich Davis, Avrupa’daki gizlilik korumalarının çok yüksek olduğunu ve ABD'dekilerden daha katı olduğunu belirtiyor. 2018’de yürürlüğe giren Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR), bireylerin gizlilik haklarını koruyan kapsamlı ve sıkı bir yasa. İhlal edenler onlarca milyon euro cezayla karşılaşabilir. Ne yazık ki Avrupa’ya gitmek isteyen ancak biyometri vermek istemeyen ziyaretçiler, bunun yerine manuel pasaport kontrolü talep edemeyecek.
EES’ten sonra ETIAS geliyor
EES tamamen devreye girdikten sonra AB, büyük planının ikinci aşaması olan Avrupa Seyahat Bilgi ve Yetkilendirme Sistemi’ni (ETIAS) başlatacak. AB henüz kesin bir başlangıç tarihi açıklamadı ancak duyurudan önce birkaç ay önceden bildirim yapılacağını söyledi. Web sitesine göre sistemin 2026’nın son çeyreğinde başlaması planlanıyor.
Bu yetkilendirme programı, Birleşik Krallık’ın ABD vatandaşlarına uyguladığı Elektronik Seyahat İzni ve ABD’nin 30 Eylül’de 21 dolardan 40 dolara yükselecek olan Elektronik Seyahat Yetkilendirme Sistemi’ne benzer. ETIAS kapsamında ABD, Kanada ve Avustralya gibi vizesiz seyahat hakkı olan yaklaşık 50 ülkenin vatandaşları, 30 Avrupa ülkesine girmek için başvuru yapmak zorunda olacak. İzin, üç yıl geçerli veya pasaportunuzun süresi dolana kadar geçerli olacak.
Yolcular, ETIAS web sitesi veya uygulaması üzerinden başvuru yapacak. Ücret 20 euro, ancak bu miktar değişebilir. Her yaştan ziyaretçi izin almak zorunda ancak 18 yaş altı çocuklar ve 70 yaş üstü yaşlılar bu ücretten muaf olacak. AB başvuruların birkaç dakika ile 96 saat arasında işleneceğini ancak insanların uçak bileti ve otel rezervasyonlarını yapmadan önce bu izni almalarını öneriyor. Bazı durumlarda, yetkililer ek bilgi ya da mülakat isteyebilir; bu da süreci 30 gün daha uzatabilir. ETIAS izni pasaportunuza bağlı olacak; yani pasaportunuzu yanınıza almayı unutmayın.
