Yapay zeka ekonomisinde genç çalışanlar kazanacak

Yapay zeka, başlangıç pozisyonlarında işe alımları azaltıyor ancak tarih genç çalışanların yeni teknolojilere uyum sağlamakta genellikle en avantajlı grup olduğunu gösteriyor. 22 yaşında bir yazılımcı olmak için kötü bir dönem. Yapay zeka ilerledikçe, ABD'de yapay zekanın yapabileceği mesleklerdeki büyüme yavaşladı. Özellikle de 22-25 yaş arası çalışanlar için. Bu durum birçok uyarıyı beraberinde getirdi: Yapay zeka, kariyer merdiveninin alt basamaklarını ortadan kaldırabilir, giriş seviyesi görevleri devralarak genç çalışanları ekonomiden kalıcı olarak koparabilir.

Yapay zekanın giriş seviyesi işleri tehdit ettiğine dair haberler o kadar yaygınlaştı ki artık bu anlatı neredeyse sağduyu gibi geliyor. Ancak yeni bir teknolojinin en çok genç çalışanlara zarar vereceğini dikte eden bir ekonomik kural yok; çoğu zaman tam tersi geçerlidir. Yapay zeka nedeniyle baltalanmış bir kariyerler kuşağı yerine, birkaç yıl sonra bugünkü zorlu iş piyasasına dönüp baktığımızda bunun sadece geçici bir duraksama olduğunu düşünebiliriz.

"Etkisini söylemek için çok erken"

LinkedIn kurucu ortağı Reid Hoffman Possible adlı podcast’inin yakın tarihli bir bölümünde, “Yapay zekanın giriş seviyesi işleri alacağı, fizik kurallarından biri değil" dedi. Bu görüşte yalnız değil. Anthropic’in ekonomi başkanı Peter McCrory, “Benim görüşüm, bunun etkisini söylemek için hala çok erken olduğu yönünde, şu ana kadar olan etkisi büyük ihtimalle genel toplamda oldukça küçük" ifadelerini kullandı. 

Teknoloji gerçekten kariyerinin başındaki çalışanlara zarar veriyor olsa bile, bazı uzmanlar bu durumun geçici olabileceğini düşünüyor. Teknoloji, hem işverenlerin sunduğu işleri hem de çalışanların edinmeye karar verdiği becerileri değiştirir. Uzun vadede ise genç çalışanlar, yapay zeka çağına en iyi uyum sağlayabilecek grup olabilir.

"Bu değişim daha öncesine dayanıyor"

ABD iş gücü piyasası yavaşlıyor ancak şu ana kadar yapay zekanın bunda büyük bir etkisi olduğuna dair çok az kanıt var.Yale Üniversitesi Bütçe Laboratuvarı yöneticisi Martha Gimbel, “İş gücü piyasasında gerçekten çok fazla değişim oluyor. Ancak zamanlamaya baktığımızda, bu değişimin yapay zeka ile doğrudan bir bağlantısı yok. Daha öncesine dayanıyor" dedi. 

Öte yandan, Harvard ve Stanford Üniversitesi’nden ekonomistlerin yayımladığı iki yeni çalışma, yapay zeka nedeniyle oluşan kariyer merdiveni endişelerinin gerçekleşmeye başladığına dair ilk güçlü kanıtları ortaya koyuyor. Bu araştırmalar, yazılım geliştirme ve müşteri hizmetleri gibi yapay zekanın en çok uygulama alanı bulduğu sektörlerde, genç ve düşük kıdemli çalışanlar için istihdamın yavaşladığını öne sürüyor.

Ancak bu sonuçlar herkesi ikna etmiş değil. Faiz oranlarından gümrük tarifelerine kadar birçok etken arka planda rol oynayabilir ve her ne kadar bu çalışmalar bunu hesaba katmaya çalışsa da, birçok uzman üniversite mezunları için kötü giden iş piyasasını doğrudan yapay zekaya bağlama konusunda temkinli. Peki, varsayalım ki bu çalışmalar gerçekten mevcut bir eğilimi yansıtıyor, o zaman ne oluyor?

Harvard’lı lisansüstü öğrenciler Seyed M. Hosseini ve Guy Lichtinger'e göre en yaygın açıklama şu: Kıdemli çalışanlar, yapay zekanın henüz taklit edemediği bir uzmanlık geliştirmiş durumda. Genç çalışanlar ise kariyer merdiveninin en altından başlıyorlar ve genellikle entelektüel açıdan sıradan görevleri yerine getiriyorlar.

Karar verme konusunda zayıf

Stanford ekonomistlerinin makalesinde ise şu varsayım var: Erken kariyer çalışanları ağırlıklı olarak “kitap bilgisine” sahip ve bu da yapay zeka tarafından kolayca özümsenebiliyor. Toronto Üniversitesi’nden üç ekonomistin başka bir çalışması da bunu destekliyor: Yapay zeka uygulama konusunda iyi ama yeni fırsatları görmek ya da projeler arasında seçim yapmak gibi karar verme konusunda zayıf.

Bu farklı açıklamaların ortak noktası şu: Uzmanlık ve yargı değerli; yapay zeka bunların yerini alamaz ve bunlar yalnızca deneyimle kazanılır. Bu açıklamalarda bir doğruluk payı olabilir ancak şüpheyle yaklaşmak için nedenler de var özellikle de bu anlatı yöneticiler açısından pek hoş göründüğü için. Zira onların işleri, yapay zekanın kolay kolay yapamayacağı kadar karmaşık ve değerli gibi varsayılıyor. Gerçekte ise yapay zeka yetenekleri tuhaf, öngörülemez ve sürekli evrim geçiriyor. Şu anda ya da gelecekte, bu yeteneklerin kıdemli-genç ayrımına mükemmel biçimde oturması şaşırtıcı olurdu.

Bu anlatının en büyük sorunuysa durağan olması. Evet, yapay zeka şu anda genç çalışanların yaptığı birçok şeyi iyi yapıyor olabilir ancak bu teknolojiye uyum sağlamak için gençler en iyi konumda olanlar. Bu durum, bir geçiş dönemi olabilir: Genç çalışanlar, teknolojinin onları kalıcı olarak gereksiz kıldığı için değil, şirketler henüz yapay zekayı nasıl kullanacaklarını tam olarak bilmedikleri için dezavantajlı konumdalar. Stanford çalışmasının yazarlarından ekonomist Bharat Chandar şöyle yazıyor: “Şirketler, yapay zekanın verimliliği artırıp maliyetleri düşürüp düşürmeyeceğini test ederken bekle-gör pozisyonunda olabilir.” Ancak “irmalar yapay zekayı süreçlerine nasıl entegre edeceklerini öğrendikçe, fikir değiştirip daha fazla genç çalışan da alabilirler.

Kullananların yüzde 46'sı genç

Zaten gençler, yapay zekayı yaşlılara kıyasla çok daha fazla kullanıyor; örneğin ChatGPT kullanıcılarının gönderdiği mesajların yüzde 46’sı 18-25 yaş arası kişilerden geliyor. Anketlerde, genç yetişkinler yaşlılara göre yapay zekanın işlerini elinden almasından daha çok endişe duyduklarını bildiriyor. Ancak teknolojiye en yakın olanlar arasında bu oran daha düşük: Yazılımcı forumu Stack Overflow’un anketine göre 18-24 yaşındaki yazılımcıların yüzde 15’i yapay zekayı işi için tehdit olarak görürken, 55-64 yaş aralığındaki yazılımcılarda bu oran yüzde 13. En az endişeli grup ise zaten emekli olmak üzere olanlar.

Bu arada bazı öncü şirketler, genç çalışanları daha az işe almanın akıllıca olup olmadığını sorgulamaya başladı bile. Örneğin yöneticilerine personel artırmadan önce otomasyonu düşünmelerini tavsiye eden viral AI notuyla tanınan şirket Shopify yakın zamanda daha fazla stajyer almaya başladığını açıkladı. Gerekçesi: “Yapay zekayı en ilginç şekillerde kullananlar onlar ve doğal olarak yeni zihniyetine sahipler." Shopify, girişim sermayesi firması First Round’un bir yazısında. DuoLingo Inc. de benzer bir açıklama yaptı.

McKinsey & Co.’nun kıdemli ortağı ve Kuzey Amerika başkanı Eric Kutcher, 35 yaş altı çalışanların adaptasyon yeteneği ve yapay zekaya olan yatkınlığının, onları günümüz iş piyasasında daha avantajlı kıldığını söylüyor. Üstelik geçmiş dönemlerin aksine, genç çalışanların artık öğrenme süreçlerinde yapay zekayı da kullanabilme imkanı var.

Gündemi, Forbes Türkiye WhatsApp kanalından takip etmek için tıklayın.