;
Arama

Nvidia'dan "döngüsel şema" iddialarına 7 sayfalık yanıt

Yapay zeka çip devi Nvidia, gelirlerini şişirmek için müşterilerini finanse ederek döngüsel bir şema oluşturduğu yönündeki iddiaları yalanlarken ünlü yatırımcılar Jim Chanos ve Michael Burry, mevcut tablonun dot-com krizindeki şirketleri andırdığı uyarısında bulundu.

27 Kasım 2025, 09:34 Güncelleme: 27 Kasım 2025, 10:39
Nvidia'dan "döngüsel şema" iddialarına 7 sayfalık yanıt
Nvidia CEO'su Jensen Huang

Nvidia Wall Street analistlerine gönderdiği bir notta, tedarikçilerin kendi müşterilerine yatırım yaptığı veya kredi açtığı tartışmalı bir uygulama olan satıcı finansmanı yöntemine başvurmadığını savundu. Ünlü açığa satış yatırımcıları Jim Chanos ve Michael Burry ise bu konuda şirketin açıklamalarına şüpheyle yaklaşıyor.

Barron's tarafından ilk kez salı sabahı haberleştirilen yedi sayfalık belgede Nvidia, gelirlerini şişirmek için kendi müşterilerine yatırım yaptığı iddialarını reddetti. Söz konusu not, geçen hafta az bilinen bir Substack yazarının yayımladığı ve 5 trilyon dolarlık yapay zeka çip üreticisinin satışlarını artırmak için satıcı finansmanını kullanarak "döngüsel bir finansman şeması" içinde olduğunu iddia eden bültene yanıt olarak kaleme alındı. İddialarda Nvidia ile Enron ve Lucent tarafından gerçekleştirilen ünlü dot-com dönemi muhasebe dolandırıcılıkları arasında paralellikler kuruldu.

Geçmişteki krizlerle benzerlik tartışması

Enron, internet patlaması sırasında genişbant işindeki kayıpları gizlemek için muhasebe kayıtlarını manipüle etmesi ve bilanço dışı borç kullanmasıyla tanınıyor. İnternet altyapı sağlayıcısı Lucent ise zarar eden birçok telekom müşterisine agresif bir şekilde yatırım yapması ve kredi açmasıyla biliniyor. Bu müşteriler daha sonra aldıkları fonları, başka türlü güçlerinin yetmeyeceği Lucent ekipmanlarını satın almak için kullandı. Dot-com balonu patladığında ve telekom girişimleri Lucent'e ödeme yapamadığında şirket bu işlemlerle bağlantılı gelirlerini silmek zorunda kaldı ve milyarlarca dolar zarar etti.

Enron'un çöküşünü tahmin etmesiyle ünlü Chanos, Nvidia ile Lucent arasındaki karşılaştırmanın dikkate değer olduğunu düşünüyor. Yahoo Finance'e verdiği röportajda konuşan Chanos, Nvidia'nın bu şirketlerin çip siparişi verebilmesi için zarar eden şirketlere para koyduğunu söyledi.

Nvidia'nın yatırımları mercek altında

Nvidia, ChatGPT geliştiricisi OpenAI'dan Elon Musk'ın xAI'sına, CoreWeave ve Nebius dahil olmak üzere bir dizi yapay zeka bulut firmasına kadar kendi müşterilerine büyük yatırımlar yaptı ve bu yatırımlar Wall Street'te dikkatleri üzerine çekti.

Yahoo Finance tarafından ele geçirilen notta Nvidia, temel işinin ekonomik açıdan sağlam olduğunu, raporlamalarının eksiksiz ve şeffaf olduğunu, dürüstlük konusundaki itibarlarına önem verdiklerini belirterek tarihsel muhasebe dolandırıcılıklarına benzemediklerini yazdı. Şirket, Lucent'in aksine geliri artırmak için satıcı finansmanı düzenlemelerine güvenmediklerini ifade etti. Nvidia, tipik satıcı finansmanı anlaşmalarında müşterilerin tedarikçilere yıllar içinde geri ödeme yaptığını, kendi müşterilerinin ise çipleri satın aldıktan sonra 53 gün içinde şirkete ödeme yaptığını kaydetti.

Burry ve Chanos'tan borç uyarısı

2008 yılında ABD konut piyasasının çöküşünü öngören "Big Short" yatırımcısı Burry, geçen hafta X platformunda yaptığı bir paylaşımda Chanos'tan daha ileri giderek Nvidia'nın müşterilerine yaptığı yatırımlar nedeniyle "şüpheli gelir tahakkuku" olan yapay zeka pazarındaki birden fazla şirketten biri olduğunu savundu.

Chanos, satıcı finansmanının yanı sıra yapay zeka pazarına borcun girmesini de yatırımcılar için bir başka endişe kaynağı olarak görüyor. Chanos, Enron gibi Nvidia'nın Meta ve xAI gibi bazı müşterilerinin çip alımlarını finanse etmek için bilanço dışı borç kullandığını söyledi. Anthropic gibi diğerleri ise geleneksel borç finansmanını kullanıyor. Chanos, bu zarar eden varlıkların üzerine çok fazla kredi ve gerçekten gizemli finansal yapılar koymanın yapay zeka teknolojisi pazarının gerçek aşil tendonu olduğunu düşündüğünü belirtti.

Arz fazlası endişesi

Muhasebe, teknolojiye olan talebi yapay olarak şişirerek yapay zeka balonunu körüklemede bir rol oynayabilse de iki açığa satış uzmanı asıl sorunun daha basit olduğunu savunuyor: En büyük teknoloji şirketleri, talebin önünde giderek yapay zeka veri merkezleri inşa etmek için milyarlarca dolar harcıyor.

Burry, bu hafta sonu yeni Substack yayını Cassandra Unchained'deki bülteninde, yapay zeka pazarının dot-com dönemine benzer şekilde "felaket düzeyde fazla inşa edilmiş arz ve buna yakın bile olmayan talep" gördüğünü iddia etti. Başka bir deyişle, işletmeler ve tüketiciler tarafından kullanılan yapay zeka uygulamaları için yeterli temel talep olmadan çok fazla çip, sunucu ve veri merkezi bulunuyor.

Nvidia ise son kazanç raporunda yapay zeka çiplerine olan talebin "grafiklerin dışında" olduğunu söyleyerek ve pazar balonu fikrine karşı çıkarak pazarın hızlandığını görüyor. Şirket salı günü yaptığı açıklamada, Google'dan gelen artan yapay zeka çipi rekabetinin hisselerini düşürmesine rağmen rakiplerinden "bir nesil önde" olduğunu savundu.

Ancak Chanos da talebin önünde giden hızla artan yapay zeka inşasının endişe kaynağı olduğunu düşünüyor. Chanos, 2027 veya 2028'de ihtiyaç duyulacağı düşünülen tüm veri merkezi veya çip kapasitesine tam olarak ihtiyaç duyulmadığının ortaya çıkması durumunda siparişlerin iptal edilmeye başlanabileceğini ve bunun pek çok kişinin hakkında konuşmadığı büyük bir risk olduğunu söyledi.


Yazarlar

Çok Okunanlar

  • Nilgün Balcı Çavdar, Erkan Kızılocak, Cem Cemal Pekin, Nuray Tarhan

    En zengin 100 Türk


  • Vantilatörle uyumanın etkileri: Bilim ne diyor?


  • 2025 Forbes 39. Dünya Milyarderler Listesi


  • Nilgün Balcı Çavdar, Cem Cemal Pekin, Erkan Kızılocak

    Dolar milyarderi Türkler


  • forbes.com.tr

    Dünyanın en zengin 10 insanı (Ocak 2025)


Sayfa Sonu

Yüklenecek başka sayfa yok