AMD çip savaşında nasıl geriden gelerek meydan okudu?
2014 yılında Lisa Su, çip üreticisi Advanced Micro Devices’ın (AMD) CEO’luğunu devraldığında şirketin piyasa değeri sadece 3 milyar doların biraz altındaydı. Bugün ise şirketin değeri 330 milyar doları aşıyor. Bu şirketin video oyunları ve kişisel bilgisayarlar için grafik kartları üretiminden, yapay zeka devrimini mümkün kılan veri merkezi çiplerine odaklanmaya yönelik stratejik dönüşümünü yansıtan yüz kattan fazla bir artış.
AMD’nin hisse fiyatı, şirketin ChatGPT'nin yaratıcısı olan OpenAI ile ortaklık kurduğunu açıklamasının ardından pazartesi günü yaklaşık yüzde 30 oranında arttı. Anlaşma kapsamında, OpenAI kullanıcı sorgularına yanıt veren yapay zeka modellerine yönelik çıkarım işlevleri için 6 gigawatt’lık bilgi işlem kapasitesi sağlayacak on binlerce AMD çipi satın alacak.
Nvidia ile rekabet
Bu anlaşma, AMD’nin hisse fiyatına büyük bir ivme kazandırdı ve şirketin, yapay zeka yarı iletken endüstrisinde açık ara lider olan rakibi Nvidia ile rekabet etme hedeflerine güç kattı. Anlaşma uyarınca, OpenAI belirli dağıtım hedeflerine ulaştığında ve AMD’nin hisse fiyatı belirli seviyelere çıktığında, OpenAI’a AMD hisselerinden 160 milyon adet, tanesi 1 cent’ten satın alma hakkı (varant) verilecek.
Son hisse dilimi, yalnızca AMD hisseleri 600 dolara ulaşırsa verilecek; bu da AMD’ye 1 trilyon dolarlık bir piyasa değeri kazandıracak. Şu anda piyasa değeri 4,5 trilyon dolar olan Nvidia, AMD’den neredeyse 14 kat daha büyük ve grafik işlem birimleri (GPU) pazarındaki payı analist tahminlerine göre yüzde 75’in üzerinde. Ancak Nvidia, yalnızca AMD’den değil; OpenAI gibi müşterilere özel uygulama çipleri üreten Broadcom gibi şirketlerden ve kendi çiplerini tasarlamaya başlayan büyük müşterilerden de baskı görüyor.
Stratejik planlama
OpenAI anlaşması, dengeyi AMD lehine bir miktar değiştirmiş olabilir. AMD’nin bu kritik noktaya nasıl geldiği, dikkatli bir stratejik planlamanın ve doğru zamanda doğru yerde olmanın bir kombinasyonu. Şirketin CEO’su Lisa Su bir röportajda, "Son birkaç yılda, bizim için önemli olan şey, gelecek nesil yapay zekayı, eğitimi ve çıkarımı yönlendirecek iş yüklerini anlamak oldu. Bu anlaşma, yaptığımız işin büyük bir genişlemesi” dedi.
Son on yılın büyük bölümünde AMD’nin başlıca rakibi, yakın zamanda Nvidia ve ABD hükümetinden büyük yatırımlar alan ve zorluklar yaşayan çip üreticisi Intel oldu. PlayStation ve Xbox oyun sistemlerinde kullanılan grafik çipleri ve kişisel bilgisaarlarda kullanılan işlemcilerde (CPU) popüler tasarımlara sahip olan AMD, yıllar içinde Intel’in pazar payını sürekli olarak sarstı.
Bu sırada Intel, çip üretim işini yeniden canlandırma çabasıyla büyük maliyetler altına girdi. AMD, 2009 yılında üretim işini GlobalFoundries adıyla ayırırken, Intel ise karsız üretim bölümüne yatırım yapmaya devam etti; bu da şirketin, Taiwan Semiconductor Manufacturing gibi teknolojik olarak daha ileri rakiplerinin gerisinde kalmasına yol açtı.
2018 yılında AMD, bulut bilişime keskin bir dönüş yaptı ve YZ iş yükleri için tasarlanmış ilk çip serisi olan Instinct veri merkezi GPU’larını piyasaya sürdü. Ancak o zamandan beri, yalnızca YZ çip pazarında değil, aynı zamanda büyük veri merkezi kümelerini çalıştırmak için gereken yazılım sistemlerinde de lider olan Nvidia ile rekabet etmekte zorlandı.
“AMD tercih edilen bir sağlayıcı olmaya çalışıyor”
Son birkaç yılda, yapay zeka laboratuvarları modellerini mükemmelleştirmeye çalışırken, bu modellerin milyarlarca hatta trilyonlarca girdi parametresiyle eğitilmesi için güçlü çiplere olan talep hızla arttı. Ancak artık talep, eğitimden ziyade çıkarım işlevlerine kaymış durumda.
Georgetown Üniversitesi Güvenlik ve Yeni Teknolojiler Merkezi’nden yapay zeka araştırmacısı Jacob Feldgoise, “Geçmişte bilgi işlem gücü daha çok eğitime yönelmişti, ancak önümüzdeki yıllarda çıkarıma doğru kayacak; çünkü bu YZ hizmetlerine olan talep artıyor. AMD, giderek çıkarım için tercih edilen bir çözüm sağlayıcı olmaya çalışıyor” diye konuşuyor. AMD CEO’su Su ve OpenAI’ın üst düzey yöneticileri, yapay zeka altyapısının ana itici gücünün çıkarım talebi olacağı konusunda hemfikir ve YZ endüstrisinin büyümesiyle birlikte geliştiricilere bilgi işlem gücü sunan her şirketin büyük faydalar sağlayacağını savunuyorlar.
AMD’nin, Nvidia’dan daha fazla pazar payı kapmak için birkaç önemli avantajı bulunuyor. Çipleri genel olarak Nvidia’nınkilerden daha ucuz ve verimlilik ile kalite açısından gelişiyor. Ayrıca erişilebilirlik konusu da var: Nvidia’nın çipleri yaygın olarak en iyiler olarak kabul edildiğinden, onları satın alma yarışı oldukça yoğun. Bu yüksek talep artışı, AMD’nin kendi ürünlerini daha uygun fiyatlı ve daha kolay temin edilebilir bir alternatif olarak sunması için fırsat yaratıyor. OpenAI Başkanı ve kurucu ortağı Greg Brockman, “Gerçekten inanıyoruz ki dünya, YZ çıkarımlarına olan talebi küçümsüyor ve öyle bir dünyaya gidiyoruz ki, çipler yeterli olmayacak. Bu çok kazançlı bir pazar ancak insanlar yeterince üretmiyor. Yeterli çip olmayacak” dedi.
