2025’in en büyük yapay zeka anlaşmaları

Amazon, ABD hükümeti için yapay zeka ve süper bilgisayar kapasitelerini genişletmek üzere 50 milyar dolara kadar yatırım yapacağını açıkladı. Bu anlaşma 2025'te duyurulan yapay zeka alanındaki dördüncü en büyük anlaşma olarak sıralanıyor. Wall Street, küresel harcamaların gelecek yıllarda da hızlanmasını bekliyor.

UBS’nin projeksiyonlarına göre küresel yıllık yapay zeka harcamalarının yıl sonuna kadar 375 milyar dolara ulaşması ve 2030 yılına kadar yıllık 3 trilyon doları aşması bekleniyor. Bu rakamlara yapay zeka altyapısına yönelik harcamalar ile elektrik talebi için gereken enerji ve kaynaklar da dahil. Yapay zeka etrafında daha fazla finansman dolaştıkça, daha fazla yatırımcı teknoloji hisselerinin abartılı bir hype ile şişmiş olabileceği ve yakında çökebileceği yönünde endişelerini dile getiriyor: Bank of America’nın bu ay başında yayımladığı bir ankete göre yatırımcıların yüzde 53’ü yapay zeka hisselerinin bir balon içinde olduğuna inanıyor.

Bu yılın en büyük yapay zeka anlaşmaları

1. 500 milyar dolar: ABD Başkanı Donald Trump, OpenAI, SoftBank ve Oracle’ın Stargate adlı yeni bir şirket kuracağını açıkladı. Trump, bunu “tarihin en büyük yapay zeka altyapı projesi” olarak nitelendirdi. Şirketler, gelecek yıllarda ABD’de yapay zeka altyapısını geliştirmek üzere 500 milyar dolara kadar yatırım yapmayı ve 100 bin istihdam yaratmayı planlıyor.

2. 300 milyar dolar: OpenAI, gelecek beş yıl boyunca 300 milyar dolarlık bilgi işlem gücü satın almak için Oracle ile sözleşme imzaladı. Wall Street Journal’ın konuya aşina kaynaklara dayandırdığı haberine göre Oracle yaklaşık 4,5 gigawatt güç kapasitesi sağlayacak.

3. 100 milyar dolar: OpenAI ve Nvidia, Nvidia’nın OpenAI’a 100 milyar dolarlık yatırım yapacağı bir ortaklık duyurdu. OpenAI, en az 10 gigawatt’lık Nvidia sistemini yapay zeka modellerini eğitmek için kullanılan altyapıda kullanacak.

4. 50 milyar dolar: Amazon, ABD hükümeti müşterileri için yapay zeka altyapısını ve süper bilgisayar kapasitelerini genişletmek üzere 50 milyar dolara kadar yatırım yapacağını açıkladı. Planlar arasında hükümet kurumları için tasarlanan yeni veri merkezleri aracılığıyla yaklaşık 1.3 gigawatt kapasite eklemek bulunuyor.

5. 50 milyar dolar: Anthropic, Teksas ve New York’taki veri merkezleriyle başlayarak yapay zeka altyapısına 50 milyar dolar harcamayı planladığını açıkladı. Projenin 800 kalıcı istihdam ve iki binden fazla inşaat pozisyonu yaratması bekleniyor.

6. 40 milyar dolar: Oracle, OpenAI’ın Teksas’ın Abilene kentindeki veri merkezini güçlendirmek için Nvidia'nın yapay zeka çiplerinden 40 milyar dolarlık satın alım yapacağını duyurdu. Financial Times bu projenin Stargate için yürütülen ilk proje olduğuna inanıldığını yazdı.

7. 38 milyar dolar: OpenAI ve Amazon, değeri 38 milyar dolar olan bir ortaklık açıkladı. Bu anlaşmaya göre OpenAI gelecek yedi yıl boyunca Amazon’un bulut bilişim hizmetlerini kullanacak. Amazon da OpenAI’ın yapay zeka modellerini çalıştırması için yüz binlerce Nvidia grafik işlemcisi sağlayacak.

8. 30 milyar dolar: Oracle, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’na yaptığı bir bildirimde birden fazla büyük bulut hizmeti anlaşmasını açıkladı; bunlardan biri 30 milyar dolar değerindeydi ve daha sonra bunun OpenAI ile olduğu ortaya çıktı.

9. 30 milyar dolar: Anthropic, Microsoft’tan 30 milyar dolarlık bulut bilişim kapasitesi satın alacak. Microsoft, bu hizmeti Nvidia sistemleriyle sağlıyor. Ortaklığın bir parçası olarak Nvidia ve Microsoft sırasıyla Anthropic’e 10 milyar ve 5 milyar dolar yatırım yapacak.

10. 25 milyar dolar: Google, gelecek iki yıl boyunca veri merkezleri ve yapay zeka altyapısına 25 milyar dolar yatırım yapmayı planladığını açıkladı. Şirket bunun “enerji kapasitesi, yenilik ve yapay zeka odaklı ekonomide fırsatları” genişleteceğini belirtti.

11. 22,4 milyar dolar: Bulut altyapı şirketi CoreWeave, OpenAI’a hizmet sağlama anlaşmasının 6,5 milyar dolar artırılarak genişletildiğini açıkladı. Mart ayında CoreWeave’in OpenAI’a beş yıl boyunca yapay zeka veri merkezleri ve bulut teknolojisi sağlayacağını duyurmasının ardından ortaklığın toplam değeri yaklaşık 22,4 milyar dolara ulaştı.

12. 20 milyar dolar: Oracle yöneticileri, Meta ile yapılan 20 milyar dolar değerindeki bir bulut bilişim anlaşmasını doğruladı. Oracle, Meta’ya yapay zeka modellerini eğitmesi ve dağıtması için bulut kapasitesi sağlayacak.

13. 10 milyar dolar: Trump, Intel’in ABD hükümetine yüzde 10 hisse vereceğini açıkladı. Bu hisse yaklaşık 10 milyar dolar değerinde olup, hükümeti zor durumdaki çip üreticisinin üçüncü büyük hissedarı yapıyor. Trump bu anlaşma duyurulmadan önce Intel CEO’su Lip-Bu Tan’ın istifasını istemişti.

15. 6,3 milyar dolar: CoreWeave, Nvidia’nın 2032 yılına kadar yaklaşık 6,3 milyar dolar değerinde bulut hizmeti satın almayı kabul ettiğini açıkladı. Nvidia, müşterilerinin kullanmadığı fazla bulut kapasitesini de satın almak zorunda kalacak.

16. 6,2 milyar dolar: Jeff Bezos, eski Google X yöneticisi Vik Bajaj ile birlikte yapay zeka girişimi Project Prometheus’ta eş CEO olarak görev yapacak. New York Times’a göre şirket, Bezos’un da dahil olduğu 6,2 milyar dolar fon topladı.

17. 1 milyar dolar: ABD Enerji Bakanlığı, AMD ile iki yapay zeka destekli süper bilgisayar geliştirmek için 1 milyar dolarlık bir ortaklık kurdu. AMD, bu sistemlerin “bilim, enerji ve ulusal güvenlikte çığır açacak” çalışmalar yapacağını belirtti. Lux adı verilen ilk bilgisayarın gelecek altı ay içinde faaliyete geçmesi beklenirken, Discovery adlı ikinci bilgisayarın 2029’da tamamlanması planlanıyor.

Anlaşmalar ağı

Çoğu yapay zeka firması yıllardır birbirine yatırım yaparak birbirine bağlanmış durumda; bu süreç Microsoft’un Temmuz 2019’da OpenAI’a yaptığı 1 milyar dolarlık yatırım ile başladı. Bu ortaklık Ocak 2023’te Microsoft’un yatırımının yaklaşık 14 milyar dolara çıkmasıyla büyüdü ve Microsoft, OpenAI’nın tek bulut sağlayıcısı oldu. Amazon, Eylül 2023’te Anthropic’e 4 milyar dolara kadar yatırım yaptı ve Kasım 2024’te 4 milyar dolar daha ekledi. Bu yatırım, Google’ın Ekim 2023’te açıkladığı 2 milyar dolarlık Anthropic taahhüdüne ve bu yılın başlarında yaptığı ek 1 milyar dolara eklendi.

SoftBank, bu yıl başında OpenAI’ın 40 milyar dolarlık fonlama turunun önde gelen yatırımcılarındandı ve ağustos ayında Nvidia’ya 2 milyar dolar yatırdı. Nvidia ise ertesi ay Intel’e 5 milyar dolar ve OpenAI’a 100 milyar dolar yatırım yaptı. Bazı ekonomistler, yapay zeka firmaları arasındaki bu yatırım ağının 1990’ların sonundaki dot-com balonu sırasında görülen anlaşmalara benzediği konusunda uyarıyor. Firmalar arasındaki fon akışının piyasayı aşırı şişirebileceği belirtiliyor.

CoreWeave’in piyasa değeri, mart ayındaki halka arzından bu yana yaklaşık 67 milyar dolara yükseldi; hisseleri son altı ayda yüzde 221 arttı ve şirket birçok ortaklıkta yer alıyor. Diğer pazar araştırmacıları birçok yapay zeka yatırımının hala karşılığını vermediği konusunda uyarıyor: Massachusetts Institute of Technology’nin yaptığı bir çalışma, incelenen 300 yapay zeka projesinin yüzde 95’inin kar etmediğini, şirketlerin bu projelere toplamda 400 milyar dolar harcadığını ortaya koydu.