Yeni verilere göre dijital göçebeler için en iyi yerler

Yüksek hızlı internetin yaygınlaşması ve özellikle pandemiden sonra uzaktan çalışmanın normalleşmesi, farklı ülkelerde yaşayıp çalışmayı tercih edenlerin sayısında ciddi bir artışa yol açtı. Yeni kültürel deneyimler ve nispeten daha yüksek yaşam kalitesi arayan bu kişiler, “dijital göçebeler” olarak tanımlanıyor. Son beş yılda, 2020’den bu yana dünya genelindeki hükümetler, nitelikli iş gücünü çekmek amacıyla dijital göçebe vize programlarının yüzde 91’ini hayata geçirdi.

Bu vizeler, özellikle yurt dışında yaşamak isteyen Amerikalılar için cazip olsa da 64’ten fazla ülkenin benzer programlar sunması seçim yapmayı zorlaştırıyor. Peki hangi ülkeler en iyi altyapıya, vergi avantajına ve yaşam kalitesine sahip? Global Citizen Solutions (GCS) tarafından hazırlanan yeni bir rapor, dijital göçebe vizeleri arasındaki farkları anlamaya yardımcı oluyor.

64 dijital göçebe vizesi bazı benzerlikler gösteriyor

GCS’nin analizine göre, incelenen 64 vize arasında büyük farklılıklar bulunsa da bazı ortak eğilimler gözlemleniyor:

• Bu vizelerin yüzde 66’sı standart olarak bir yıllık süreyle veriliyor. Yenilenebilir olanlar da var ancak çoğu için ülkeyi terk edip yeniden başvurmak gerekebiliyor. Tayvan, Kolombiya ve Norveç gibi ülkeler ise 2-3 yıl gibi daha uzun süreli vizeler sunuyor.

• Programların yüzde 58’i tüm uyruklara açık. Dörtte birden biraz fazlası yalnızca AB/AEA/İsviçre dışı uyruklulara hitap ediyor, yüzde 16’sı belirli pasaportlara, yüzde 3’ü ise mesleğe göre sınırlamalar getiriyor.

• Kalıcı oturum izni sunan programlar oldukça az. İspanya, Yunanistan ve Çek Cumhuriyeti istisna sayılabilir. Bazı ülkeler ise geçici vizeleri kalıcı oturuma dönüştürme imkânı sunuyor; Portekiz, İtalya, Almanya, Hollanda, Norveç, Kanada, Brezilya, Meksika, Ekvador, El Salvador ve Uruguay bunlar arasında.

Vergi farklılıkları dikkat çekiyor

Dijital göçebeler için vergi konusu karmaşık olabiliyor. Ülke değiştirirken hangi gelirden ne kadar vergi ödeneceğini anlamak zor, bu da bazı yerel halkta hoşnutsuzluk yaratabiliyor.

Buna karşılık bazı ülkeler, yetenekli çalışanları çekmek için ayrıcalıklı vergi oranları sunuyor. 64 dijital göçebe vizesinin yüzde 20’si dijital göçebeler için vergi avantajı sağlarken, yüzde 53’ü uluslararası vergi kurallarını uyguluyor. İspanya, Endonezya ve İrlanda gibi ülkeler, dijital göçebeler için özel vergi kolaylıkları sunuyor.

Göç ve turizm politikalarıyla uyumlu vizeler

Birçok ülke, dijital göçebe vizelerini sadece turizm amaçlı değil, göç politikalarıyla uyumlu şekilde kullanıyor. GCS araştırmasına göre dijital göçebelerin yüzde 79’u yıllık 50 bin  dolardan fazla kazanıyor ve ortalama gelir 124 bin 416 dolar.

Bazı vizeler, başka ülkelerde vatandaşlığa geçiş için bir basamak olabiliyor. Özellikle Latin Amerika ülkelerinde iki yıl ikamet ettikten sonra, örneğin İspanyol pasaportu başvurusu yapmak mümkün olabiliyor.

Endeks kriterleri

GCS, dijital göçebe vizelerini altı ana faktöre göre karşılaştırıyor:

1. Prosedürler (çevrimiçi başvuru, vatandaşlığa geçiş imkânı)

2. Vatandaşlık ve hareketlilik

3. Vergi optimizasyonu

4. Ekonomi (yaşam maliyeti, ortak çalışma alanı kira bedeli, ülke vergi oranları)

5. Yaşam kalitesi (sağlık hizmeti, kirlilik, satın alma gücü, İngilizce yeterliliği vb.)

6. Teknoloji ve inovasyon (internet hızı ve kalitesi)

GCS CEO’su Patricia Casaburi, “Bu sıralama, yalnızca uygun fiyat veya vize süresi açısından değil, dijital göçebe yaşam tarzı için gerekli tüm ekosistemi dikkate alıyor” diyor.

Endekslere göre öne çıkan ülkeler

• Yaşam kalitesi yüksek vizeler: Hollanda, Norveç, İzlanda, Avustralya, Almanya, Estonya, Japonya, İspanya, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti

• Teknoloji ve inovasyon: Fransa, İzlanda, BAE, İspanya, Güney Kore, Tayvan, Hollanda, Kanada, Romanya, Tayland

• Ekonomi: Hindistan, Ekvador, Malezya, Kolombiya, Namibya, Güney Afrika, Ermenistan, Mauritius, Sırbistan

• Vergi avantajı: BAE, Seyşeller, Bahamalar, Saint Lucia, Bermuda, Curaçao, Belize, Anguilla, Barbados, Dominika

• Vatandaşlık ve hareketlilik: İspanya, Çek Cumhuriyeti, Yunanistan, Hollanda, Portekiz, Almanya, Letonya, İtalya, Uruguay, Kanada

• Prosedürler: Seyşeller, Saint Lucia, Karadağ, Bermuda, Kanada, Ermenistan, Arnavutluk, Ekvador, Curaçao, Avustralya

Genel sıralama: En iyi 10 dijital göçebe vizesi

1. İspanya

2. Hollanda

3. Uruguay

4. Kanada

5. Çek Cumhuriyeti

6. Portekiz

7. Fransa

8. BAE

9. Almanya

10. Malta

GCS araştırma lideri Dr. Laura Madrid Sartoretto, “Dijital göçebelik artık niş bir yaşam tarzı tercihinden, küresel ekonomiyi şekillendiren ana akım bir güç haline geldi” diyor.