Murdoch ailesinin taht kavgasının perde arkası
Milyarder Rupert Murdoch’un, medya sektöründeki geniş etkisi ve muhafazakar siyasetteki rolü sayesinde, büyük iş anlaşmaları, karmaşık aile dinamikleri ve medya imparatorluğunun geleceği uzun süredir büyük bir ilgi odağı oldu. Bu ilgi, son yıllarda HBO’nun popüler dizisi Succession sayesinde daha da artmış durumda. Dizi, kısmen Murdoch ailesinden ilham aldı. Gerçek hayatta, Murdoch’lar etrafındaki drama, uzun yıllar boyunca birçok farklı şekilde gündeme geldi. Aile içindeki bir başka gergin hukuki mücadelenin çözülmesiyle birlikte, yine baş sayfalarda yer aldılar.
Murdoch’un devasa medya imparatorluğunun başına kimin geçeceği sorusu, 8 Eylül’de Fox Corp. ve News Corp.’un yaptığı açıklamaya göre çözülmüş durumda. Aileye ait bu iki büyük medya şirketindeki kontrol hisselerini barındıran bir vakıfla ilgili açılan davanın uzlaşmaya varması, Murdoch’un en büyük oğlu Lachlan’ı başa getirdi.
Uzlaşmanın arka planında ne var?
94 yaşındaki Murdoch’un, beş evliliğinden altı çocuğu var. En büyük çocuğu Prudence, ilk evliliğinden; Lachlan, Elisabeth ve James ise ikinci evliliğinden. Murdoch ayrıca üçüncü evliliğinde Wendi Deng ile iki kızı Grace ve Chloe’yi de dünyaya getirmiştir.
Murdoch, Fox Corp. ve News Corp.’un her ikisinde de oy haklarının yaklaşık yüzde 40’ına sahip. 2023’te bu şirketlerin yönetim kurullarından ayrıldığında, Fox’un CEO’su ve News Corp.’un başkanı Lachlan’ın kardeşleriyle babalarının işini devralma konusunda yaşanan mücadelede belirgin şekilde öne çıktı. Ancak bir aile vakfı, Murdoch’un ölümünden sonra oy hisselerinin dört büyük çocuğu arasında eşit olarak paylaştırılmasını kararlaştırmıştı; her bir çocuğa bir oy hakkı verilmesi, Murdoch ile ikinci eşi arasında boşanma sırasında kabul edilen bir koşuldu. Tüm altı çocuk, vakıftan aynı oranda hisse alacaktı.
Murdoch, Lachlan’ın oy gücünü artırmak ve şirketlerin tek kontrolünü ona vermek amacıyla vakfı değiştirmeye çalıştı. Lachlan’ın en büyük kardeşleri; Prudence, Elisabeth ve James bu değişikliklere karşı Nevada’daki bir miras mahkemesinde itirazda bulundular ve vakfın şartlarının değiştirilmemesi gerektiğini savundular.
Drama nasıl gelişti?
Nevada miras komisyoneri, 2024 ortasında Murdoch’un değişiklikleri, iyi niyetle ve mirasçıları için en iyi çıkarları gözeterek yapabileceğine karar verdi. Murdoch, bu hamlenin çocukları için faydalı olacağını çünkü Lachlan’ın kardeşlerinin Fox News’u daha siyasi olarak ılımlı hale getirmelerini engelleyeceğini ve bunun da kanalın muhafazakar bir haber kaynağı olarak değerine zarar vereceğini savundu. Prudence, Elisabeth ve James ise hukuk danışmanları aracılığıyla, değişikliklerin vakfın orijinal şartlarını ihlal edeceğini ve babalarının onları haksız bir şekilde oy hakkından mahrum bırakmaya çalıştığını ileri sürdüler.
Sonunda miras mahkemesi, Murdoch’un vakfı değiştirme çabasının kötü niyetle yapıldığını kararına vardı. Murdoch bu kararı temyiz etme sürecindeydi fakat sonra çocuklarıyla bir uzlaşmaya vardı ve Lachlan, şirketler üzerinde tek başına oy hakkı kontrolünü elde etti. Prudence, Elisabeth ve James ise Fox ve News Corp.’un B Sınıfı hisselerinin satışından elde edilecek gelirleri alacaklar.
Neler riskteydi?
ABD’de en çok izlenen kablolu haber kanalı olan Fox News, Murdoch’un imparatorluğundaki en değerli varlıklardan biri. Lachlan’ın yönlendirmesiyle Fox, spor, eğlence ve haber içerikleri sunan yeni bir dijital yayın servisi olan Fox One’ı başlattı. Şirket, Paramount ve Warner Bros. Discovery Inc. gibi, geleneksel kablo yayınlarında milyar dolarlık değer kayıpları yaşayan firmalardan daha iyi performans gösterdi. News Corp.’un Wall Street Journal gibi varlıkları ve Avustralya’daki çevrimiçi emlak işletmesi REA, dijital reklama geçiş sürecinde başarılı bir şekilde ayakta kalmayı başardı.
Murdoch’un mirası ne?
Avustralya’da gazete sahibi bir babanın oğlu olarak dünyaya gelen Murdoch, Avustralya, ABD ve Birleşik Krallık’ta geniş bir medya, televizyon ağı ve eğlence stüdyoları koleksiyonu kurdu. Forbes’un gerçek zamanlı milyarderler listesine göre Murdoch ve ailesi 23.8 milyar dolarlık bir servete sahip. Murdoch’un anlaşma yapma yeteneğiyle efsaneleşti, 2019’da 21st Century Fox eğlence işlerini Walt Disney Co.’ya 71,3 milyar dolara sattığında olduğu gibi.
Murdoch’un yükselmesi, tartışmasız olmadı. Birleşik Krallık’ta, Murdoch’un tabloid gazetelerinin, özellikle artık kapanmış olan News of the World gazetesinin, 2000’li yılların başında ünlülerin, suç mağdurlarının ve Britanya kraliyet ailesinin üyelerinin telefonlarını yasa dışı bir şekilde dinledikleri ortaya çıkmıştı. Fox News, 2010’larda bir dizi cinsel taciz skandalıyla karşılaştı ve bunun sonucunda üst düzey isimlerin ve yöneticilerin, Fox News başkanı Roger Ailes dahil ayrılmasına yol açtı. Fox, ABD’deki siyasi bölünmeyi artırmakla eleştirildi ve 2020 seçimlerinde Joe Biden’ın lehine oy sayma makinelerinin manipüle edildiği iddialarını yalanladığı gerekçesiyle Dominion Voting Systems’a 787,5 milyon dolarlık bir iftira tazminatı ödemeyi kabul etti. Fox, tazminatla ilgili yaptığı açıklamada: “Dominion hakkında bazı iddiaların yanlış olduğunu bulduğunu kabul ediyoruz” dedi.
Murdoch’un çocukları hangi pozisyondalar?
Lachlan, Murdoch’un erken dönem varisi olarak belirlenmişti ve aile şirketlerinde farklı roller üstlenerek eğitim aldı. Ancak Ailes ile karşı karşıya geldikten ve babasının Fox News başkanıyla yan yana durduğunu gördükten sonra, Lachlan bir süreliğine yönetici olarak görevden ayrıldı ve Avustralya'da çeşitli iş girişimlerinde bulundu. Sonunda babasının yanına geri döndü ve News Corp.’un başkanı, Fox’un ise CEO’su ve yürütme başkanı oldu.
Lachlan’ın yokluğunda James, Murdoch’un potansiyel varisi olarak öne çıkmıştı. Tıpkı kardeşi gibi babasının şirketlerinde çeşitli görevlerde çalışmış, telefon dinleme skandalına karışan tabloidleri sahiplenen gazete grubunun başkanı olmuştu. Skandalın ortaya çıkmasının ardından James, 2011’de görevinden ayrıldı. 2015’te 21st Century Fox’un CEO’su oldu ancak şirketin Disney’e satılmasının ardından görevi sona erdi. James, 2020 seçimlerinde Biden’a 615 bin dolar bağışta bulundu ve eşi Kathryn ile birlikte iklim değişikliği gibi konularda da destek verdi. Aynı yıl, News Corp. yönetim kurulundan da ayrıldı ve şirketin haber yayınlarının editoryal içeriği konusunda şirketle anlaşmazlık yaşadığını belirtti.
James gibi, Elisabeth de 10 yılı aşkın bir süredir Murdoch imparatorluğunda çalışmıyor, oysa Prudence, babasının şirketlerinde çeşitli üst düzey görevlerde bulunmuştu. Elisabeth ve Prudence, genellikle babaları ve Lachlan’dan daha siyasi olarak liberal olarak görülüyor ancak James kadar açık sözlü değiller. Rupert Murdoch’un 2023’te Fox ve News Corp.’un başkanlığından ayrıldığını duyurduğu açıklamada, hem kendisi hem de Lachlan’ın dünyayı aynı şekilde gördüğünü ve kültür savaşlarına devam etme niyetinde olduklarını vurgulamıştı. Rupert, çalışanlara yazdığı bir mektupta, “Babam özgürlüğe kesinlikle inanıyordu ve Lachlan bu davaya son derece bağlı” dedi.
