Yapay zeka bot sorununu büyütüyor: 2 milyar dolarlık Persona sahada

İnternet, botlarla dolup taşıyor. Günümüzde çevrim içi trafiğin yaklaşık yüzde 50’si bot kaynaklı. Bu oran, insanların yapay zeka ajanlarını hesap açmak, alışveriş yapmak ya da yemek sipariş etmek gibi sıradan işler için kullanmaya başlamasıyla birlikte, 2030’a kadar yüzde 90’a yükselebilir.

Bu durum, çevrim içi hizmet sunan şirketler için ciddi bir sorun. Perakendeciler ürünlerinin botlar tarafından saniyeler içinde tüketilmesini istemiyor, bankalar dolandırıcılara karşı hesap güvenliği sağlamaya çalışıyor, sosyal medya platformları ise sahte hesapları engellemek istiyor.

Yapay zekanın etkisiyle klasik CAPTCHA gibi bot tespit sistemleri artık etkisiz. Gelişmiş yapay zeka modelleri, sahte ses ve kimlik üretimini kolaylaştırıyor. Kimlik doğrulama girişimi Persona’nın kurucu ortağı Rick Song, artık temel sorunun “bu bir bot mu?” değil, “arkasında kim var ve niyeti ne?” olduğunu söylüyor.

2018’de kurulan San Francisco merkezli Persona, OpenAI, LinkedIn, Reddit, DoorDash ve Robinhood gibi 3.000 şirkete kimlik doğrulama hizmeti sağlıyor. Fotoğraf, video, NFC tarama ve “canlılık testi” gibi yöntemlerle kimlik kontrolü yapılıyor. Şirketin yapay zeka sistemleri aynı zamanda kullanıcının bağlantı ağı, konumu, cihazla etkileşimi ve çevrim içi davranışlarını da analiz ediyor.

Geçtiğimiz günlerde 200 milyon dolarlık yeni yatırım alan şirketin değeri 2 milyar dolara ulaştı. Yatırıma Ribbit Capital, Founders Fund, Index Ventures ve Coatue gibi büyük fonlar katıldı. Persona, 2023’te 100 milyon dolarlık sözleşme imzaladı.

OpenAI, ChatGPT kullanıcılarını taramak için Persona’yı kullanıyor. Coursera 168 milyon öğrencisini doğrulamak için; DoorDash ise teslimatçılarının geçmişini kontrol etmek için pandemi döneminde Persona’dan faydalandı.

Imperva’nın raporuna göre, yapay zeka temelli saldırılar ABD şirketlerine her yıl 18 ila 31 milyar dolar arası zarara neden oluyor. Bot saldırıları ise globalde 116 milyar doları bulabiliyor. Kötü niyetli botlar, sahte hesaplar açarak referans kredisi ya da promosyonlardan yararlanabiliyor.

Persona, bu tehditlere karşı özel doğrulama akışları (“flow”) geliştirerek çözüm sunuyor. Yaş doğrulaması gerektiren bir siparişle, kredi başvurusu farklı risk profili taşıyor ve sistem buna göre uyarlanıyor.

Ancak Persona da çeşitli yasal iddialarla karşı karşıya. Şirket, Illinois eyaletinde açılan bazı davalarda, kullanıcıların biyometrik verilerini AI eğitiminde kullandığı gerekçesiyle suçlandı. Şirket sözcüsü Evelyn Ju bu iddiaları reddetti.

Kimlik doğrulamada Persona’nın rakipleri arasında Clear Secure, Jumio ve Worldcoin gibi platformlar yer alıyor. Gartner analisti Akif Khan, derin sahte (deepfake) tehdidinin artmasının Persona’nın hizmetlerine ilgiyi artırabileceğini belirtiyor.

Rick Song, gelecekte her kullanıcının çevrim içi hareketlerinden oluşan yeniden kullanılabilir dijital kimlik profilleri oluşturulacağını öngörüyor. Bu kimliklerin başka sitelerde de kullanılabileceğini, böylece doğrulama süreçlerinin kolaylaşacağını savunuyor.