OpenAI’ın geleceği kullanıcılarına bağlı
OpenAI, son dokuz ayda Oracle’dan yıllık yaklaşık 60 milyar dolarlık bilgi işlem hizmeti almayı taahhüt etti, bir veri merkezi girişimi için 18 milyar dolar harcadı, yeni bir kitlesel pazara yönelik yapay zeka donanım cihazı geliştirmeye başladı ve özelleştirilmiş çipler için 10 milyar dolar harcama planı yaptı. Dünyanın en değerli girişimi için en büyük bilinmeyen: Bu kadar büyük hedeflerin finansmanı nasıl sağlanacak?
Her yıl zarar ediyor
OpenAI her yıl milyarlarca dolar zarar ediyor ve konuya yakın bir kişiye göre yatırımcılara bu yıl 13 milyar dolar gelir elde etme yolunda ilerlediğini söyledi. ChatGPT’nin piyasaya sürülmesinin üzerinden henüz üç yıl bile geçmemişken, OpenAI kaderini, gelecek yıllarda şirketlerin ve tüketicilerin yapay zekaya yönelik harcamalarını patlayıcı bir hızla artıracağı inancına bağlamış durumda. Şirket, gelecek on yıl içinde yüz milyarlarca dolar ödeme yapma yükümlülüğü altına girdi.
Geçen hafta gün yüzüne çıkan OpenAI anlaşmaları, çip tasarımcısı Broadcom ve bulut hizmeti sağlayıcısı Oracle’ın piyasa değerine toplamda 400 milyar dolardan fazla katkı sağladı. Ayrıca Oracle Başkanı Larry Ellison’ı dünyanın en zengin insanı olma yolunda önemli bir konuma getirdi.
Oracle’ın piyasa değeri, şirketin büyük bir bilgi işlem siparişi birikimini açıklamasının ardından çarşamba günü 240 milyar doların üzerine çıktı. Wall Street Journal’ın haberine göre bunun büyük kısmı, OpenAI ile yapılan yaklaşık 300 milyar dolarlık beş yıllık bilgi işlem anlaşmasından kaynaklanıyor.
OpenAI CEO’su Sam Altman geçen ay katıldığı bir akşam yemeğinde, yapay zeka yatırım patlamasını dot-com dönemine benzetti ve bazı yapay zeka girişimleri ile yatırımcıların “yanacağını” söyledi. Kendisinin, OpenAI’ın bu gruba dahil olduğunu düşünmediğini belirtti. Girişimin geliri bu yıl üç kattan fazla artma yolunda ilerliyor ve konuya yakın bir kişiye göre yatırımcılara 2028 yılına kadar 100 milyar dolar, 2030 yılına kadar ise 200 milyar dolar satış hedeflediklerini söyledi.
Silikon Vadisi’nin en büyük yatırımcılarından bazıları, OpenAI’ın bu iddialı yaklaşımını destekliyor ve son bir yılda şirkete yaklaşık 50 milyar dolar yatırım yaptı. Şirket, perşembe günü, en uzun süreli ortaklarından ve en büyük yatırımcılarından biri olan Microsoft ile güncellenmiş bir anlaşma yaptığını duyurdu. Bu anlaşma, OpenAI'ın kar amaçlı bir yapıya dönüşmesini kolaylaştıracak.
700 milyon kullanıcı
ChatGPT'nin piyasaya sürülmesinden bu yana geçen üç yılın altında bir sürede, OpenAI 700 milyondan fazla kullanıcıya ulaştı. Bu onu tarihin en hızlı büyüyen tüketici uygulaması yaptı. Ancak OpenAI’ın bu devasa ticari anlaşmalarının kaderi, gittikçe daha belirsiz bir ihtimale bağlı: Yüz milyonlarca insanın yakın gelecekte bu araç ve hizmetler için çok daha fazla ödeme yapmaya hazır olması gerekiyor.
2028 yılına kadar 3 trilyon dolara yaklaşması beklenen yapay zeka harcamaları, büyük ölçüde bu varsayıma dayanıyor. Ancak akademisyenler ve sektör danışmanları tarafından hazırlanan bazı son raporlar, kullanıcıların ödeme yapan müşterilere dönüşmesinin beklenenden çok daha uzun sürebileceğini öne sürüyor.
Tüketicilerin yalnızca yüzde 3’ü para ödüyor
Menlo Ventures tarafından yapılan son bir araştırmaya göre tüketicilerin yalnızca yüzde 3’ü yapay zeka hizmetlerine para ödüyor ve toplam harcama yaklaşık 12 milyar dolar seviyesinde. Firmanın 5 bin YZ kullanıcısıyla yaptığı ankette, insanların sohbet botları ve diğer modelleri çok çeşitli amaçlarla kullandığı ve “günlük kullanıma geçişte hâlâ uzun bir yol olduğu” sonucuna varıldı.
McKinsey'nin haziran ayında yaptığı bir anket, şirketlerin yüzde 80’inin yapay zeka ürünlerini kullanmalarına rağmen, önemli bir karlılık etkisi görmediğini ortaya koydu. MIT tarafından yürütülen benzer bir çalışmada, yüzlerce şirketteki yapay zeka kullanımının kayda değer gelir artışı ya da kar sağlamadığı belirtildi.
Microsoft CEO’su Satya Nadella mart ayında yaptığı açıklamada, yapay zeka sektörünün ilerlemesini değerlendirmenin en iyi yolunun, yapay zekanın gayri safi yurt içi hasılayı yıllık yüzde 10 oranında artırması olduğunu söyledi. Bu sanayi devriminin zirve dönemine eşdeğer. Pennsylvania Üniversitesi’nin Wharton Okulu’ndan araştırmacıların hazırladığı bir rapora göre yapay zekanın 2035 yılına kadar üretkenlik ve GSYİH’yi yüzde 1,5 oranında artırması bekleniyor.
Yapay zekadan para kazanmak daha zor bir konu
Yapay zeka gelişiminin ön saflarında yer alan çoğu yönetici, yatırımcı ve araştırmacı, teknolojinin sonunda dünya üzerindeki neredeyse tüm sektörleri dönüştüreceğine inanıyor. Ancak bu teknolojiden para kazanmanın çok daha zorlu bir mesele olduğunu da kabul etmeye başladılar.
Yapay zeka odaklı girişim sermayesi şirketi Link Ventures’ın kurucusu Dave Blundin, yapay zeka devrimini “insanlık tarihindeki en dönüştürücü şey” olarak nitelendirdi ancak birçok şirketin ve yatırımcının para kaybedeceğini belirtti. OpenAI’ın yıllık milyarlarca dolarlık zararları, yakın vadede daha da hızlanacak gibi görünüyor. Altman geçen sonbaharda yatırımcılara, şirketin 2029 yılına kadar 44 milyar dolar zarar edeceğini ve o yıl ilk kez kara geçeceğini öngördüğünü söyledi. Ayrıca şirket, kar amaçlı bir yapıya geçiş gibi başka zorluklarla da karşı karşıya. Taahhüt edilen yaklaşık 19 milyar dolarlık fonlama, bu yeniden yapılanmanın tamamlanmasına bağlı.
Buna rağmen birçok OpenAI yatırımcısı endişe duymuyor; çünkü teknolojinin henüz emekleme aşamasında olduğuna inanıyorlar. Altman, şimdiye kadarki en başarılı fon toplayıcı olarak, diğer tüm girişim CEO’larından daha fazla yatırım çekmeyi başardı. Bu da, büyük ölçüde OpenAI’nin patlayıcı büyümesini sürdüreceği yönündeki söylemlerine dayanıyor.
