Sağlıkta kapsayıcı adımlar milyarlarca dolar kazandırabilir

Kadınlar, yaşlılar, dar gelirli bireyler ve sağlık okuryazarlığı düşük gruplar, sağlık hizmetlerine erişimde daha fazla zorluk yaşıyor. Economist Impact’in, Haleon’un desteğiyle hazırladığı “Sağlıkta Kapsayıcılık Endeksi”nin üçüncü fazı, 40 ülkede olduğu gibi Türkiye’de de bu sorunların sağlık sistemi ve ekonomi üzerindeki etkilerini ortaya koyuyor. Araştırma, Türkiye’de kapsayıcı bir sağlık sistemiyle her yıl milyarlarca dolar tasarruf sağlanabileceğine işaret ediyor.

22 Temmuz 2025, 15:13

Sağlık okuryazarlığı düşük bireyler, hastalıkları doğru yönetemediği için daha sık hastaneye başvuruyor ve daha fazla ilaç kullanıyor. Türkiye'de bu bireylerin sağlık harcaması, okuryazarlığı yüksek olanlara göre yaklaşık üç kat daha fazla. Araştırmaya göre, sağlık okuryazarlığında yüzde 25’lik bir artış bile yıllık 6,3 milyar dolarlık tasarruf sağlayabilir.

Ağız sağlığına erken müdahale, tasarrufu iki katına çıkarıyor

Türkiye’de yaygın olan diş çürüğü gibi ağız sağlığı sorunları, özellikle düşük gelirli bireylerde daha sık görülüyor. Tütün kullanımı, şekerli gıdalar ve yetersiz hijyen gibi etkenler bu durumu artırıyor. Araştırma, ağız sağlığına yönelik genel önleyici müdahalelerin 1,9 milyar dolar, dar gelirli gruplara özel uygulamaların ise 3,5 milyar dolar tasarruf sağlayabileceğini ortaya koyuyor. Ayrıca diş eti hastalıklarının, tip 2 diyabet riskini artırdığı da belirtiliyor. Düzenli bakım ve erken müdahaleyle bu alandaki maliyetlerin 10 yılda 1,6 milyar dolar azaltılabileceği vurgulanıyor.

Kadın sağlığı yatırımları hem sosyal hem ekonomik kazanç getiriyor

Türkiye’de üreme çağındaki kadınların yaklaşık üçte biri anemiyle mücadele ediyor. Bu durum hem iş gücü kayıplarına yol açıyor hem de sağlık sistemine yük bindiriyor. Mikro besin eksikliklerinin önlenmesi, yaşam kalitesini artırırken yılda 1,4 milyar dolar tasarruf sağlayabiliyor. Ayrıca kadınlarda sık görülen kemik erimesine (osteoporoz) bağlı kırıkların önlenmesiyle yıllık 185 milyon dolar kazanım sağlanabiliyor.

Kas-iskelet rahatsızlıkları önlenirse yüzde 40 tasarruf mümkün

Bel ve boyun ağrısı, osteoartrit gibi kas-iskelet sistemi hastalıkları, özellikle 50 yaş üstü bireyler ve kadınlarda sık görülüyor. Bu rahatsızlıkların erken tanı ve önleyici hizmetlerle kontrol altına alınması, maliyetlerin yüzde 40’tan fazlasını ortadan kaldırabiliyor. Türkiye’de bu önlemlerle 50 yaş üstü bireylerde yılda 683 milyon dolar, kadınlarda ise 843 milyon dolar tasarruf sağlanabilir.

Temiz hava hem hayat kurtarıyor hem maliyetleri düşürüyor

Hava kirliliği sadece çevre için değil halk sağlığı ve ekonomi için de ciddi bir tehdit oluşturuyor. Türkiye’de PM 2.5 oranları Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği sınırların çok üzerinde. Araştırmaya göre hava kalitesinin artırılmasıyla Türkiye’de her yıl yaklaşık 40 bin ölüm engellenebilir, 1,4 milyar dolar tasarruf sağlanabilir.

Kapsayıcı sistemler toplumun her kesimine fayda sağlıyor

Haleon Orta Doğu ve Afrika Kurumsal İlişkiler Müdürü Nimet Esra Yavuz, kapsayıcı sağlık politikalarının bireylerin yaşam kalitesinin yanı sıra ülke ekonomisini de güçlendirdiğini belirterek şu değerlendirmede bulundu:

“Bu araştırma, küçük adımların bile büyük ekonomik ve toplumsal faydalar sağlayabileceğini gösteriyor. Özellikle kadınlar, yaşlılar, dar gelirli gruplar ve sağlık okuryazarlığı düşük bireylerin desteklenmesi tüm sistemi olumlu etkiliyor. Haleon olarak daha bilinçli, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir sağlık sisteminin inşasına katkı sunmayı önemsiyoruz.”