Rusya’ya yönelik yaptırımları delmek için geliştirilen kripto para 9 milyar dolarlık hacme ulaştı
Rus rublesine sabitlenmiş ilk stabil coin olarak lanse edilen ve Batı’nın Ukrayna savaşı sonrası uyguladığı yaptırımları delme amaçlı geliştirilen A7A5 token’ı, şaşırtıcı bir hızla büyüyerek kısa sürede milyarlarca dolarlık işlem hacmi yarattı. Moldova asıllı iş insanı Ilan Șor ile Rusya’nın savunma sanayi bankası Promsvyazbank tarafından geliştirilen kripto paranın, sadece dört ayda yaklaşık 9,3 milyar dolarlık hacme ulaştığı belirlendi.
Financial Times (FT) gazetesinin analizine göre, Kırgızistan merkezli Grinex adlı yeni kurulan ve yalnızca A7A5, ruble ve dolar tabanlı başka bir stabil coin ile işlem yapan kripto borsasının cüzdanlarında toplam 9,3 milyar dolar değerinde A7A5 token işlem gördü. Promsvyazbank’ın ruble mevduatlarıyla desteklendiği iddia edilen token’ın dolaşımdaki miktarı ise şimdiden 12 milyar adetle, yaklaşık 156 milyon dolarlık değere ulaşmış durumda.
Moskova’nın “gölge ödeme” sistemi iddiaları
Londra merkezli Bilgi Direnci Merkezi (CIR) tarafından hazırlanan rapora göre, A7A5 token’ı Moskova’nın yurtdışındaki siyasi nüfuz kampanyalarını finanse etmek için kullandığı kripto paralarla bağlantılı olabilir. CIR, Moldova’daki siyasi etki kampanyalarında kullanılan internet alan adlarının, A7 ve A7A5 siteleriyle ortak IP adreslerini paylaştığını belirtti.
Token’ın geliştiricilerinden olan ve Moldova tarihindeki en büyük banka dolandırıcılığı suçundan hüküm giymiş olan Ilan Șor, Moldova’dan kaçıp Rusya’ya yerleşmiş ve Rus vatandaşlığı almıştı. Șor'un şirketi A7, geçen ay Birleşik Krallık'ın yaptırım listesine eklenmişti.
Rusya’ya yönelik yaptırımları aşma girişimi
A7A5 yöneticisi Leonid Shumakov, token’ın Kırgızistan’da piyasaya sürülme nedeninin ülkenin yaptırımlardan nispeten uzak, dostane bir bölge olmasıyla ilişkili olduğunu söyledi. Shumakov’a göre, token Rus kullanıcıların USDT gibi uluslararası stabil coin'lere güvenli bir şekilde geçiş yapabilmelerini sağlıyor.
A7A5’nin büyümesi, Rusya’nın en büyük kripto para borsalarından Garantex’in ABD tarafından kapatılmasının ardından hızlandı. Garantex, Rus elitleri ve kara para aklama şemaları için kritik bir platformdu. Garantex’e yönelik operasyon sonrası 23 milyon dolarlık Tether (USDT) varlığı dondurulmuş, Rus yetkililer bunun üzerine “yerli” bir stabil coin oluşturmanın gerekliliğine dikkat çekmişti.
Grinex, Garantex’in devamı mı?
Garantex kapatılmadan önce, bu borsadaki yüklü miktarda fonun A7A5’e dönüştürülerek Grinex’e aktarıldığı belirlendi. Blockchain analiz şirketi Elliptic’in araştırmasına göre Grinex, doğrudan Garantex’in devamı niteliğinde olabilir. Grinex ise FT’ye yaptığı açıklamada bu iddiaları reddetti ve bağımsız bir platform olduğunu ileri sürdü.
Öte yandan Grinex ve A7A5’nin aynı tarihlerde Kırgızistan’da kurulduğu bilgisi de CIR raporunda yer aldı. Elliptic kurucusu Tom Robinson, Garantex kapatıldığında kullanıcı bakiyelerinin Grinex hesaplarına aktarılmış olabileceğini belirtti.
Batılı düzenleyicilerin endişesi artıyor
Batılı uzmanlar, Rusya’nın kripto paralar aracılığıyla yaptırımları geniş çapta aşmaya çalıştığı konusunda uyarılarda bulunuyor. CIR uzmanı Elise Thomas, Batı merkezli stabil coin’lerin yaptırımlara tabi tutulabileceği ve varlıkların dondurulabileceği riskine dikkat çekti. Bu durum, Rusya ya da “dost ülkeler” merkezli stabil coin’leri daha cazip hale getiriyor.
A7A5 yetkilileri ise, Rusça konuşan müşterilerin USDT yerine güvenilir alternatiflere ihtiyaç duyduğunu belirterek token’ın tamamen ticari bir amaçla geliştirildiğini öne sürdü.
Șor’un hedefi: “Daha geniş ve dokunulmaz” ödeme sistemi
Ilan Șor, geçen hafta katıldığı bir forumda, şirketi A7’nin altın ve menkul kıymetlerle desteklenecek, regülasyonlardan kaçınabilen daha geniş ve “dokunulmaz” bir ödeme sistemi inşa ettiğini duyurdu. Kripto paralar, bu sistemdeki araçlardan yalnızca biri olacak.
ABD’nin Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi (OFAC) ise Șor’un Kırgızistan’daki Keremet Bank ile Rusya’nın yaptırımlardan kaçmak amacıyla ödeme merkezi oluşturmak için görüştüğünü iddia etmiş, Keremet Bank’ı yaptırım listesine eklemişti.
