Portekiz, İspanya, Romanya, Yunanistan ve İtalya sıcaklardan en çok etkilenen ekonomiler olacak

Aşırı sıcak hava dalgası Avrupa ekonomisini yoğun biçimde etkiliyor ve araştırmacılar, artan sıcaklıkların gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYİH) ve işgücü üretkenliğinde yaratacağı kayıpların önümüzdeki on yıllarda daha da kötüleşeceği konusunda uyarıyor.

Geçen yıl, hem Avrupa'da hem de küresel olarak kaydedilen en sıcak yıl oldu ve sıcaklıklar 1850'den bu yana kaydedilen tüm seviyeleri aştı. Küresel olarak, son on yıl kaydedilen en sıcak on yılı işaret ediyor.

Avrupa İklim Durumu raporuna göre, 1980'lerden bu yana küresel ortalamanın iki katı hızla artan sıcaklıkla Avrupa, dünyanın en hızlı ısınan kıtası konumunda.

Birçok çalışma, artan sıcak hava dalgalarının Avrupa ekonomisi üzerinde şimdiden önemli etkiler yarattığını ve GSYİH ve işgücü üretkenliğinde kayıplara yol açtığını gösteriyor. Uzmanlar, bu ekonomik etkilerin önümüzdeki on yıllarda keskin bir şekilde artacağı konusunda uyarıyor.

Sonuçları Euronews’ta yer alan ve Nature Communications'da yayımlanan bir çalışmada David García-León ve çalışma arkadaşları, 2003, 2010, 2015 ve 2018 yıllarındaki olağanüstü sıcak dört yıldaki sıcak hava dalgalarını inceledi ve etkilerini 1981-2010 yılları arasındaki ortalamayla karşılaştırdı.

Seçilen yıllarda, sıcak hava dalgalarından kaynaklanan tahmini toplam ekonomik zarar, AB27, Birleşik Krallık ve EFTA ülkelerini kapsayan Avrupa'nın GSYİH'sının yüzde 0,3 ile 0,5'i arasında değişiyor.

Bu oran, GSYİH'nin sadece yüzde 0,2'si olan 1981-2010 dönemindeki ekonomik kayıpların 1,5 ila 2,5 katına denk geliyor.

Araştırmaya göre, 1981-2010 döneminde GSYİH'nın yüzde 0,21'i olan sıcak hava dalgalarından kaynaklanan ortalama ekonomik kayıp, 2035-2045 döneminde GSYİH'nın yüzde 0,77'sine, 2045-2055 döneminde yüzde 0,96'sına ve 2060'larda ise yüzde 1,14'üne kadar çıkıyor.

Güney Avrupa aşırı sıcaktan en büyük kayba uğrayacak

Ülkeler arasında en düşük ve en şiddetli kayıp senaryosunda ise, Güney Avrupa öne çıkıyor. Araştırmaya göre, Kıbrıs, Hırvatistan, Portekiz, Malta, İspanya ve Romanya gibi ülkeler en yüksek ekonomik kayıpları yaşayacak. Sıcak havanın olumsuz etkileri bu ülkelerde 2055-2064 döneminde GSYİH'nın yüzde 2,5'ine veya daha fazlasına kadar ulaşacak.

2060'lara kadar her ikisi de GSYİH'da yüzde 2,17 kayba uğrayacak olan Yunanistan ve İtalya ile Fransa'nın GSYİH'nın yüzde 1,46'sı kadar kayıplar yaşaması bekleniyor. Tüm bu ülkeler, daha sıcak iklim nedeniyle savunmasız durumda ve sıcak hava dalgası hasarında en büyük artışları görmeleri bekleniyor.

Birleşik Krallık ve İrlanda en az etkilenenler

Birleşik Krallık, İrlanda, Danimarka, Hollanda ve Belçika gibi ekonomiler ise en az etkilenenler olacak. Bu ülkelerin en olumsuz senaryoda bile GSYİH'larının yüzde 0,5'i kadar kayba uğramaları öngörülüyor.

Üretkenlikte en büyük kayıplar İspanya, Fransa ve Macaristan’da olacak

21'i Avrupa'da olmak üzere 23 ülkeyi, Japonya ve Güney Kore'yi kapsayan 2024 yılında OECD tarafından hazırlanan bir başka araştırmada, hem yüksek sıcaklıklı gün sayısındaki artışın hem de yüksek sıcaklıkların işgücü verimliliğini düşürdüğü ortaya konuluyor. Araştırma, 2000 ile 2021 yılları arasında 2,7 milyondan fazla firmanın detaylı hava durumu verileri ve finansal bilgilerinden yararlanıyor.

Rapora göre, bir yıl içinde 35°C'nin üzerinde on ekstra gün, firmaların yıllık işgücü verimliliğinde  yüzde 0,3'lük bir düşüşe yol açıyor. Sıcaklık 30°C'nin üzerinde ölçüldüğünde bu oran yüzde 0,2'ye denk geliyor. 40°C'nin üzerine çıktığında ise etki keskin bir şekilde artıyor ve verimliliği yüzde 1,9' azaltıyor. En uç senaryoda kayıpların yüzde 2,5'i aşabileceği öngörülüyor.

Ülkelere göre bakıldığında;  ısı stresi günlerindeki artışa bağlı olarak işgücü verimliliğinde en yüksek düşüş İspanya'da gerçekleşirken, onu Fransa ve Macaristan takip etti.

Avrupa’da aşırı sıcaklardan ekonomisi en çok etkilenecek 10 ülke