Okyanus Grubu Avrupa’yı kaplıyor
Şehirlerin silüetlerini değiştiren, yüksek binalar, AVM’ler, dev stadyumlar, havalimanlarını fark etmemizi sağlayan dış cepheleri… Her birini farklı kılansa onların estetik ve modern çizgileri. İşte Okyanus Grubu’nun kurucusu Mustafa Mutlu tam da bu işi yapıyor. Mimarların çizdiği devasa projeleri deyim yerindeyse giydiriyor.
Türkiye’de bu işi yapan büyük ölçekte çok sayıda firma var. Bunların içinde yurtdışı proje alanlar da mevcut. Örneğin Çuhadaroğlu Metal, Eryap, Metal Yapı, Fibrobeton hem yurtiçi hem yurtdışında projelerin dış cephe kaplamalarını yapıyor. Okyanus Grubu’nu bu firmalardan ayıran en temel farksa; sadece cam ya da alüminyum değil, kompozit, taş, ahşap ve özel formlu tüm dış cephe materyalleriyle binaları kaplaması. Mustafa Mutlu bu noktada sektör tanımını da netleştiriyor: “Türkiye’de birçok firma cephe kaplamacı olarak çalışır. Biz ise kabuk müteahhidiyiz. Binanın tüm dış yüzeyinin sorumluluğunu alıyoruz. Avrupa’da bu işi bizim seviyemizde yapan 10-15 firma varsa, onlardan biri de biziz.”
Mutlu bir de bilgi paylaşıyor… Binalar core ve shell olarak yapılıyor. Core binanın beton bölümü. Shell ise kabuk kısmı yani dış yüzeyi. Her tür materyalle binaların dış yüzey kaplamasını gerçekleştirenlere ise ‘Shell Contractor’ yani kabuk müteahhitti adı veriliyor.
ENR Top 250 ile çalışyor
Türkiye’nin ilk ve tek Shell Contractor’ü olan Grup bu sayede Avrupa’nın en büyük proje üreticisi inşaat firmalarıyla çalışıyor. Bu firmaların önemli bölümünün yıllık ciroları 20 milyar dolarları aşıyor. Avrupa’da iki yılda bir açıklanan ve dünyanın en büyük proje üreticilerinin yer aldığı Engineering News Record (ENR) Top 250 (Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi) listesindeki bu firmalar kabuk mühendisi Okyanus Grubu’nun kapısını çalıyor. Mutlu, bu listede yer alan ve kendi uzmanlık alanları olan bina, AVM, stadyum, havalimanı yapan yaklaşık 100 uluslararası proje üreticisinin neredeyse tamamıyla çalıştıklarını söylüyor. “Çalıştığımız firma listesi çok uzun ama” diyerek örnek olarak; dünyanın en büyük inşaat firmaları olan Vinci, Bouygues, Eiffage, Bechtel, Bence, Buick, TAV Construction’ı gösteriyor. 2024 yılında açıklanan ENR Top 250 sıralamasında Vinci birinci, Bouygues ise üçüncü sırada yer alıyor.
Mutlu’nun verdiği bilgiye göre 32 yıldır faaliyet gösteren Okyanus Grubu Türkiye’de ciro bazında bakıldığında (resmi veriler yayınlanmadığı için tahmini) bir veya ikinci sırada yer alıyor. Projeler birkaç yıldan önce tamamlanmadığı için “yıllık ciro vermek çok doğru değil” dese de Mutlu, Okyanus Grubu’nun yıllık ciroda 15-20 milyon euro’ya ulaşıyor.
Tüm ağırlığını Avrupa’ya verdi
2018 yılında ani bir kararla Türkiye’den çıkan Okyanus Grubu bugün tüm ağırlığını Avrupa’ya vermiş. Çok sayıda ödüllü projenin dış cephesini yapan grup halen farklı ülkelerde birden fazla projeyi aynı anda yürütüyor. Bu yıl Dublin’deki Avrupa’nın en büyük çocuk hastanesi, Almatı Havalimanı ve Almanya’da havalimanı yapımını tamamlayan Okyanus Grubu, bugünlerde devam eden en büyük projesi olan 45 milyon Euro bedelle Kopenhag’da Bispebjerg Hastanesi’nin dış cephesini kaplıyor. Aynı zamanda, Venedik’te 24 katlı çift kule, İrlanda Dublin’de bitmek üzere olan çocuk hastanesi, Belçika Antwerpen’de devam eden konut projeleri için çalışıyor. Yeni proje çalışmaları ise devam ediyor. Suudi Arabistan’ın 500 milyar dolarlık dev projesi Neom bunlardan biri…
IT’den inşaata
Şirketin kurucusu Mustafa Mutlu’nun kariyer hikâyesi ise, klasik bir girişimcilik masalından ziyade tesadüflerle çizilmiş. “Aslında IT kökenliyim” diyor. 90’ların başında Elsa Elektronik’te Bilgi İşlem Müdürü iken tüm kariyer rotasını değiştirip 1994 yılında yalıtım işine giriyor. Ardından 1999 yılında cephe sektörüne adım atması, onu bugüne taşıyor.
1999’dan sonra Atatürk Havalimanı ve Olimpiyat Stadı gibi çok büyük projelerde yer alıyor ve bu şirketin tanınmasını sağlıyor. 2004’te ise ortağından ayrılarak tek başına Okyanus Grubu’nu kurup yurt dışı projelerde yer alıyor. Romanya ve Rusya ile başlayan yolculuk, yalnız Türkiye değil Avrupa’ya da iş yapmasının yolunu açıyor.
24 ülkede 500 milyom euro ciro
Yaklaşık 30 yılda Türkiye, Afrika, Orta Asya ve Avrupa olmak üzere toplam 24 ülkede 750’yi aşkın proje tamamlayan Okyanus Grubu, bu süreçte toplam 500 milyon dolar ciroya ulaşmış. Bu cironun yaklaşık yüzde 30’u ise stratejik bir kararla sadece Avrupa’ya odaklandıkları son beş yılda gerçekleşmiş. Grup 2018’den sonra Türkiye dahil birçok pazardan çıkma kararı almış. Mutlu, Avrupa kararını “Orası daha prestijli ve karlı bir pazar” diye açıklıyor. Belçika, Hollanda, Danimarka ve İrlanda ise en aktif oldukları ülkeler.
Okyanus Grubu bugün yurtiçi ve yurtdışında kurdukları çok sayıda firmayı şemsiyesi altında toplamış. Avrupa’daki faaliyetleri yurtdışı projecilerin talepleri nedeniyle Leeb Belgium, Leeb Ireland, Leeb Denmark, Leeb Italy firmaları kanalıyla sürdürüyor. Yurtiçinde ise Leeb İnşaat ve Nasakoma var. Tüm bu firmalar Okyanus Grubu çatısı altında faaliyet gösteriyor. “Bizim Türkiye’ye katkımız çok büyük. Türkiye’nin taşını, camını, tahtasını, alüminyumunu, kompozitini kullanıp fabrikamızda ürettiklerimizi yurtdışında montajlıyoruz. Kazandığımız dövizleri Türkiye’ye getiriyoruz” diyerek ihracatçı bir firma olduklarının altını çiziyor.
Okyanus Grubu bugüne kadar ses getiren çok sayıda projede yer almış. Ancak Türkiye ve dünya onu “Çernobil’i kaplayan adam” olarak tanısa da Mutlu’ya göre “Biz tanındığımız için Çernobil’i kaplama görevi bize verildi” diyor.
Bugüne kadar yaptığı işler oldukça dikkat çekici. Yurtiçi ve yurtdışında çalıştığı çok sayıda proje ödül almış. Belçika’da Quator ve yine Belçika’da Manhattan ve Melentin projeleri, Türkiye’de Kayseri Kadir Has Stadı bunlardan birkaçı; stadyumlar, havalimanları, hastaneler ve AVM’ler ise grubun en iddialı olduğu projeler… İstanbul havalimanı, İzmir Adnan Menderes Havalimanı, Dushanbe havalimanı, Bakü Havalimanı, Almati Havalimanı, Paladium, Mall of İstanbul, Marmara Forum, İstanbul Forum, Trabzon Forum, Akasya Acıbadem, City’s gibi alışveriş merkezlerinin dış cephelerinde de yine Okyanus Grubu’nun imzası var.
En gurur duyduğu proje ise Antakya’daki dünyanın en büyük mozaiğinin üzerine inşa edilen The Museum Hotel Antakya (Antakya Müze Otel). Otel bu özelliği ile uzun süre Türkiye’nin gündeminde kaldı. Mutlu, “Mozaik bölünmesin diye otel havaya kaldırıldı ve mozaiğin üzerine konuldu. O otelin her yerini biz kapladık. Çok zor bir projeydi” diyor. Toplamda bugüne kadar 750’nin üzerinde büyük projede yer almışlar.
Çernobil’den Avrupa’ya
2011-2019 arasında yürütülen projede Çernobil’in dış kaplaması ve iç asma tavanını Okyanus Grubu üstlenmiş. O dönem yurtiçi ve yurtdışında çok sayıda habere de konu olmuş. Dünyanın en büyük hareketli çelik yapısını, radyasyonsuz alanda monte edip, ardından 500 metre ileriye sürükleyerek reaktörün üzerine kapatma işlemi… “O kadar hassastı ki, çalışan sağlığı açısından Çernobil çok zorlu bir projeydi,” diye anlatıyor Mutlu. Projenin büyüklüğüne ilişkinse bir de örnek veriyor; “Dış kaplamanın, yaklaşık 106 metre yüksekliği, 230 metre uzunluğu, 130 metre genişliği vardı. Boğaz köprüsünün genişliği ise 65 metre. Yani bir köprü daha var içerisinde. 2011 yılında gittik, projeyi 2019 yılında tamamlayıp ayrıldık.” Ama teknik olarak en zoru bu değilmiş: “Brüksel’deki ödül alan Melentin binası ondan da zordu. Ama Çernobil’in kattığı tanınırlık çok kıymetliydi” diyor.
Bugün fabrika kapasitesinin beşte birini kullandıklarını söyleyen Mutlu, “Kapasitemiz sayesinde Avrupa’da beş katı büyüklüğünde işleri alabiliriz. Ama amaç ciro büyütmek değil, doğru projelerde olmak. Müzeler, stadyumlar, havalimanları sanat binaları yapmak...”
Şirket 100 milyon euro'ları aşan büyük projelere imza atsa da 60 milyon TL’lik (yaklaşık 1.3 milyon Euro) sermayesi oldukça düşük. “Bizim büyük sermayeye ihtiyacımız yok” diyen Mutlu, 40-50 milyon Euro’luk büyük projelerde bazen tek kalemde 10 milyon Euro’ya varan teminat mektubu verebildiklerini söylüyor. Mutlu, “Bankalardaki kredibilitemiz çok yüksek. Bazen kullandığımız teminat mektubu toplam tutarımız 40-50 milyon eurolara (yaklaşık 2 milyar TL) kadar çıkıyor.”
Mustafa Mutlu’nun gelecek hedefleri ise çok net: Avrupa’daki varlığı güçlendirmek ve Suudi Arabistan gibi potansiyeli yüksek bölgelerde yer almak. Özellikle Suudi Arabistan’da başlatılan 500 milyar dolara malolması planlanan NEOM gibi mega projelerde olmak istiyorlar. NEOM için “Camdan yapılmış bir şehir, üstü kapalı… Kızıldeniz’in içerisinde çok güzel iki ada birleşiyor. Golf sahaları, 35 kilometre kayabileceğiniz kayak merkezi olan devasa bir şehir düşünün. Biz buraya davet edilen firmalardan biriyiz” diye anlatıyor.
Türkiye’de çok sayıda isimsiz kahraman var. Okyanus Grubu gibi çok büyük sermayelerle değil, ürettikleri niş ürün ve hizmetlerle fark yaratıyorlar. Okyanus Grubu da 50’si mühendis 120 kişinin çalıştığı yıllık üretim kapasitesi 200 bin metrekare olan Gebze’deki fabrikasındaki üretimiyle bugün Avrupa’nın seçkin projelerinde yer alıyor. Türkiye’de iş yapmama konusunda ise oldukça kararlı. Önümüzdeki dönem hedefleri çok net. Mutlu, “Avrupa ve daha da büyüyeceğini düşündüğümüz Suudi Arabistan’da iş yapmaya devam edeceğiz. Ama tıpkı bugünlerde odağımıza aldığımız Avusturalya Sidney’deki gibi prestijli projeleri de yakından takip edeceğiz” diyor.
